Gelişimsel Yetersizliklerin Bakım ve Rehabilitasyonu Final 28. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
- Doğal öğretim yöntemleri
- Ayrık denemelerle öğretim
- Önleyici hizmet modeli
- Etkinlik çizelgesi
- İpucu sunma
Hangisi/hangileri OSB olan bireylere öz bakım becerilerini kazandırmada kullanılan stratejiler arasında yer alır?
I, II, III, IV ve V |
II, III, IV ve V |
I, II, IV ve V |
III ve IV |
Yalnız IV |
OSB olan bireylerin uygun davranışlarının arttırılmasında ya da yeni davranışların kazandırılmasında etkili bir biçimde kullanılan ve Uygulamalı Davranış Analizi (UDA) ilkelerine dayalı çeşitli stratejiler yer almaktadır. UDA temel olarak sosyal açıdan önemli davranışları kontrol almayı hedefler. Bu amaçla bireylerin sergilediği uygun davranışların kazandırılması ve/veya arttırılmasını hedeflemekle birlikte; uygun olmayan davranışların azaltılması ve mümkün olduğu durumlarda ortadan kaldırılmasını amaçlamaktadır. Ayrık denemelerle öğretim, ipucu sistemleri, zincirleme öğretimi, doğal öğretim yöntemleri ve video modelle öğretim yöntemleri otizmli bireylerin gereksinim duydukları rutin, etkinlik, tepki ve becerilerin öğretiminde yaygın olarak kullanılan öğretim yöntem ve stratejilerinden bazılarıdır. Doğru yanıt C’dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kas - iskelet sistemi ile ilgili fiziksel yetersizliklerden birisi değildir?
Rett Sendromu |
Kas Hastalığı |
Romatoid Artrit |
Ateşli Romatizma |
Epilepsi |
Epilepsi
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi zihinsel yetersizliği olan bireylerin Sembolik iletişim döneminde yapıp yapmadıkları ile ilgilidir?
İşaret, resim, fotoğraf ya da konuşma gibi sembolik iletişim biçimlerini anlamazlar. |
Kendileriyle ilgilenen kişilerin kendilerini, çıkardıkları sesten veya yüz ifadelerinden anlamalarını beklerler. |
Resim, işaret ve fotoğraf gibi sembolik iletişim biçimlerini kullanabilir. |
Konuşarak ihtiyaçlarını ifade etme becerileri gelişmiştir. |
Konuşabilen bireylerde genellikle sosyal etkileşim sorunu olmaktadır. |
Zihinsel yetersizliği olan bireylerin yaklaşık %60’ı resim, işaret ve fotoğraf gibi sembolik iletişim biçimlerini kullanabilirler. Ancak bu bireylerin her biri farklı düzeylerde olabilirler. Özellikle ağır ya da çok ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler sembol öncesi dönemde olup, işaret, resim, fotoğraf ya da konuşma gibi sembolik iletişim biçimlerini kullanmada ve anlamakta yetersiz olabilmektedirler. Daha çok bakımlarından sorumlu olan kişilere, kendilerini anlamaları konusunda güven duymaktadırlar. Başka bir deyişle, kendileriyle ilgilenen ve onları tanıyan kişilerin, çıkardıkları seslerden, yüz ifadelerinden ve vücut hareketlerinden kendi gereksinimlerini anlayabileceklerini ve bu şekilde karşılayacaklarına güvenirler. Sözel Dönemde ise özellikle hafif ya da orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireylerde konuşma becerileri gelişmiş olmaktadır. Ancak, konuşabilen bireylerde ise genellikle sosyal etkileşim sorunu olabilmektedir. Yani konuşmayı başlatma ya da bir sohbeti sürdürme konularda sıkıntılar yaşayabilirler.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı olan DSM-V'de yer alan zihinsel yetersizliğin tanı ölçütlerinden biri değildir?
Zihinsel işlevlerde güçlükler yaşamak |
Uyumsal davranışlarda gözlenen sınırlılıklar |
Bu durumun çocukluk çağı gelişim dönemi içerisinde ortaya çıkması |
Zihinsel işlevlerinin ortalamanın altında olması |
Güçlüklerin okul çağında azalması |
Ülkemizde kısaca DSM-V olarak bilinen bu el kitabına göre, zihinsel yetersizlik; çocukluk çağı döneminde başlayan, zihinsel güçlüklerle birlikte bireylerin günlük yaşantı içerisinde kavramsal, sosyal ve pratik alanlarda sınırlılıklar yaşamasına neden olan gelişimsel bozukluk olarak tanımlanmaktadır.
DSM-V’e göre zihinsel yetersizliğin tanı ölçütleri
ise aşağıdaki şekildedir:
1. Zihinsel işlevlerde güçlükler yaşamak
2. Uyumsal davranışlarda gözlenen sınırlılıklar
3. Bu durumun gelişim dönem içerisinde ortaya çıkması.
Doğru cevap E'dir.
5.Soru
Standardize edilmiş referans testlere göre ya da bireyin yaşıtlarına göre gelişiminin ortalamanın altında olma durumuna ne ad verilir?
Yaygın Gelişim Geriliği |
Zihinsel Yetersizlik |
Öğrenme Güçlüğü |
Gelişimsel Gerilik |
Otizm Spektrum Bozukluğu |
Gelişimsel gerilik; standardize edilmiş referans testlere göre ya da bireyin yaşıtlarına göre gelişiminin ortalamanın altında olma durumu olarak tanımlanmaktadır. Yaygın gelişim geriliği ise kaba motor, ince motor, dil/konuşma, bilişsel ve sosyal/kişisel gelişim alanlarının iki veya daha fazlasında belirgin gerilik olması olarak ifade edilmektedir. Gelişimsel gerilik zihinsel yetersizlik olmadığı gibi başka bir yetersizlikle de ilişkili olmak zorunda değildir. Doğru cevap D'dir.
6.Soru
Bakım ihtiyacı olan engelli bireylerin ikametgâh adreslerinde evde bakım hizmeti bulunmaktadır. Bu hizmet evde bakıma destek yardımı olarak sosyal yardım niteliğinde ...................... ... görev alanına verilmiştir.
Yukarıdaki noktalı yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü |
Engellilerin Bakımı Müdürlüğü |
Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü |
Rehabilitasyon Merkezleri |
İl Sağlık Müdürlüğü |
Resmî bakım ve özel bakım merkezlerinde bakım ihtiyacı olan engellilere yatılı ve gündüzlü hizmetler verilmektedir. Aynı zamanda bakım ihtiyacı olan engelli bireylerin ikametgâh adreslerinde evde bakım hizmeti bulunmaktadır. Bu hizmet evde bakıma destek yardımı olarak sosyal yardım niteliğinde Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü görev alanına verilmiştir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi fiziksel yetersizliği olan bireye bakım hizmeti sunulması sırasında dikkat edilmesi gereken unsurlardan biri değildir?
Bakım hizmeti sunan personel, fiziksel yetersizliği olan bireyi ve ailesiyle olan ilişkilerini gözlemlemeli ve yetersizliği olan bireyin bakımına etki eden olumsuz durumları belirleyerek gerekli önlemleri almalı |
Fiziksel yetersizliği olan birey eğer çocuk ve tekerlekli sandalyeye bağlı ise resmî eğitim kaydından önce engel derecesi değerlendirilmeli |
Yetersizliği olan bireyin kullandığı tekerlekli sandalye ve diğer kullandığı aparatların hijyeni ve bakımı takip edilmeli |
İdrar, dışkı kontrolü ve boşaltımı konusunda güçlük ve sorun yaşanıyorsa hijyen konusu ve mahremiyet duygusu dikkate alınarak bakım yapılmalı |
Hasta birey bakım hizmeti istemiyorsa hizmet sunulmamalı |
Fiziksel yetersizliği olan bireylere bakım hizmetleri sunulurken dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Bu noktalar aşağıda sıralanmaktadır:
• Bakım hizmeti sunan personel, fiziksel yetersizliği olan bireyi ve ailesiyle olan ilişkilerini gözlemlemeli ve yetersizliği olan bireyin bakımına etki eden olumsuz durumları belirleyerek gerekli önlemleri almalıdır.
• Fiziksel yetersizliği olan birey eğer çocuk vetekerlekli sandalyeye bağlı ise resmî eğitim kaydından önce engel derecesi değerlendirilmeli, öncelikle yetersizlik özellikleri olmak üzere diğer özellikler belirlenip ona göre örgün veya özel eğitime yönlendirilmelidir. Bakım hizmetini sunacak olan profesyoneller ve diğer meslek grupları bu durumdan haberdar olmalıdır.
• Yetersizliği olan bireyin kullandığı tekerlekli sandalye ve diğer kullandığı aparatların hijyeni ve bakımı takip edilmeli gerekirse teknik bakımı için profesyonellerden yardım alınmalıdır.
• Tekerlekli sandalyeye bağlı bireylerin bakım hizmetleri sağlanırken kendi istekleri, güç ve alışkanlıkları dikkate alınarak planlanmalar yapılmalıdır.
• Fiziksel yetersizliği olan bireyler kendilerinin yapabileceği aktiviteleri yapmaları konusunda teşvik edilmelidir. Bağımsız yapabilecekleri aktiviteler varsa bu konuda cesaretlendirilmelidirler.
• Yetersizlikleri olan bireylerin yetersizliklerinin baskı oluşturan bölgelerinde yara ve pozisyon bozukluğunu önlemek amacıyla pozisyon değişikliği ya da pozisyon desteği yönünden bakım planı yapılmalıdır.
• Yetersizliği olan bireyler için öncelikle evleri ve eğitim kurumları olmak üzere tüm yaşam alanlarında tekerlekli sandalyeye yönelik düzenlemeler yapılmalıdır. Örneğin, tuvaletlerde ve merdivenlerde tutunma yerleri, kaygan zeminlerin önlenmesi gibi düzenlemelerin yapılması önemsenmelidir.
- İdrar, dışkı kontrolü ve boşaltımı konusunda güçlük ve sorun yaşanıyorsa hijyen konusu ve mahremiyet duygusu dikkate alınarak bakım yapılmalıdır. Bakım personeli kişisel hijyen ve kişinin mahremiyeti konusunda duyarlı olmalıdır. Doğru cevap E'dir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Öz bakım becerilerinin öğretimi sırasında kullanılan ipuçlarından, Sözel ipucu/sözel yardımın özelliklerinden biridir?
Bakım sunarken hangi becerinin ne şekilde yerine getirilmesi gerektiğinin açıklanmasıdır. |
Bireyin taklit edebilme becerileri ile ilişkilidir. |
Zihinsel yetersizliği olan bireyin, kendisine gösterilen beceriyi model alarak, diğer bir ifadeyle taklit ederek yapması beklenmektedir. |
Bir süre sonra bireylerin bu becerileri kendi kendilerine yapmalarını destekleyebilmektedir. |
Bir beceri ya da davranışın, nasıl yapılacağının gösterilmesidir. |
Bireye hiçbir açıklama yapılmadan bakım gereksinimlerini karşılamak yerine, bakım sunarken hangi becerinin ne şekilde yerine getirilmesi gerektiğinin açıklanması izleyen zamanlarda, bakım alan zihinsel yetersizliği olan bireylerin kendilerini söylenenleri yapmalarını sağlayabilmektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sağlıkla ilgili fiziksel yetersizliklerden biri değildir?
Epilepsi |
AIDS |
Astım |
Şeker hastalığı |
Kalça Çıkığı |
Sağlıkla ilgili fiziksel yetersizlikler epilepsi, astım, AIDS, hemofili, şeker hastalığı, kistik fibrozis, orak hücre anemisi, kanserdir. Kalça çıkığı kas-iskelet sistemi ile ilgili fiziksel yetersizliklerdendir. Cevap E'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çocuk felci hastalığının semptomları arasında yer almaz?
Kas ağrısı |
Halsizlik |
Titreme |
İshal |
Baygınlık |
Doğru seçenek E şıkkıdır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 573 sayılı KHK'nin 4. maddesinde belirtilen özel eğitim ilkelerinden biri değildir?
Özel eğitime erken başlama |
İhtiyaç duyanları özel eğitim hizmetlerinden yararlandırma |
Özel eğitim hizmetlerinin kesintisiz sürdürülmesi |
Bireyselleştirilmiş eğitim programlarının hazırlanıp uygulanması |
Özel eğitim ihtiyacı olanlar için özel eğitim köyleri kurulması |
Özel eğitim hizmetlerinin aileden ve toplumdan ayrıştırma yapılmadan verilmesi esastır. Doğru cevap E'dir.
12.Soru
Evde bakım hizmetlerinin birçok açıdan avantajlarının olduğunu söylemek mümkündür. Hangisi bu modelin avantajlarından birisidir?
Evde bakım hizmetleri, birçok ülkede oldukça yeni bir hizmet türüdür. Bu yüzden bazı risk faktörleri ve sorunları bulunmaktadır. |
Evde bakım hizmetleri, bireyin alışılmış bakım hizmetlerinden farklı bir bakım türüdür. Birey ve bakım hizmeti verecek personel arasındaki ilişki istenen düzeyde olmayabilir. Bu yüzden her birey açısından verimli olmayabilir. |
Evde bakım hizmetleri zaman zaman aile üyelerinin de sorumluluk alabildiği hizmet türüdür. Ancak aile üyeleri her zaman bu sorumluluğu olması gerektiği şekilde üstelenemeyebilir. Bakım ihtiyacı olan bireyin, banyo, tuvalet, temizlik vb. ihtiyaçları aile üyeleri tarafından doğru bir şekilde karşılanamayabilir. Bu durum da bireylerin baskı ve stres yaşamasına neden olabilir. |
Evde bakım hizmeti sunacak sağlık personelinin de sürekli olarak hastanın yanında bulunamaması, |
Bazı hastalık ve yetersizlik durumlarında bireye ulaşabilmenin tek yolu evde bakım hizmetleridir. |
Bazı hastalık ve yetersizlik durumlarında bireye ulaşabilmenin tek yolu evde bakım hizmetleridir.Bu evde bakım hizmetlerinin avatajlarından birisidir. Doğru cevap E'dir.
13.Soru
Sinir sisteminin zedelenmesi, kazalar, travmalar, doğumsal anomalileri, hastalıklar ya da genetik problemler nedeniyle kas, iskelet ve eklemlerin işlevlerini yerine getirememesine ne ad verilmektedir?
Yetersizlik |
Engel |
Ortopedik Yetersizlik |
Sağlık Yetersizliği |
Çoklu yetersizlik |
Sinir sisteminin zedelenmesi, kazalar, travmalar, doğumsal anomalileri, hastalıklar ya da genetik problemler nedeniyle kas, iskelet ve eklemlerin işlevlerini yerine getirememesine ortopedik yetersizlik adı verilmektedir.
14.Soru
Zihin yetersizliği olan bireylerin sağlığına en çok eşlik eden güçlükleri hangi seçenekte doğru verilmiştir ?
Görme- işitme |
Görme- otizm |
İşitme- bedensel |
İşitme- otizm |
Otizm- bedensel |
Sağlık sorunları arasında sıralanmış olsa da ek yetersizlikler de diyebileceğimiz işitme ve görme güçlüklerinin, zihinsel yetersizliği olan bireylerde görülme oranı fazla olabilmektedir. Örneğin bu bi- reylerin yaklaşık yarısında (%50-60) işitme güçlüğü sorunları görülürken; %40’ında görme ile ilgili güçlükler eşlik edebilmektedir. Doğru cevap A'dır.
15.Soru
I. Zeka puanları 55-70 arasındadır.
II. Kaynaştırma uygulamalarından en çok yararlanan zihin yetersizliği grubudur.
III. Bu bireylerin fark edildikleri yıllar daha çok ilkokul yıllarıdır.
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri hafif düzey zihinsel yetersizliğiyle ilişkili olarak doğru verilmiştir?
Yalnız I |
II ve III |
I ve III |
Yalnız III |
I, II ve III |
Hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler erken çocukluk döneminde fark edilmeyebilirler daha çok ilkokul yıllarında fark edilirler. Zeka puanları 55-75 arasındadır. Kaynaştırma ortamlarında eğitim alma olanakları daha fazladır.
16.Soru
Evde bakım hizmetlerinde temel amaç nedir?
Yetersizliği olan bireyin birine muhtaç olmadan hareket edebilmesidir. |
Yetersizliği olan bireyin eğitiminin gerçekleşmesidir. |
Yetersiliği olan bir bireyin temel ihtiyaçlarının karşılanmasıdır. |
Yetersizliği olan bireylerin kaliteli, gereksinimleri doğrultusunda ve düşük maliyetli hizmet almasıdır. |
Yetersiliği olan bireylerin bir işte çalışabilmesini sağlamaktır. |
Evde bakım hizmetlerinde temel amaç, yetersizliği olan bireylerin kaliteli, gereksinimleri doğrultusunda ve düşük maliyetli hizmet almasıdır. Doğru cevap D'dir.
17.Soru
I. Kalıtsal nedenler anne ve babadan geçen ve çocuğun gelişimsel olarak geri kalmasına neden olan biyolojik temelli olgulardır. II. Düşük doğum ağırlığı, prematüre doğum, kafa travması, oksijensiz kalmak, uzman olmayan kişilerin müdahalesi ve benzeri gibi durumlar gelişimsel geriliğe neden olabilmektedir. III. Bebeğin veya çocuğun metabolizması ile ilgili olumsuz durumlar, ileri derecede beslenme yetersizlikleri, boğulma, ciddi kafa travmaları, çocuk ihmal ve istismarı, yaralanma ve fiziksel etkiler, bulaşıcı hastalıklar, zehirlenmeler, uygun olmayan çevresel koşullar da gelişim geriliğine neden olan etmenler arasında sayılmaktadır. Yukarıdaki tanımlardan hangisi gelişimsel geriliğin nedenleri arasında doğum sırasındaki nedenler içerisinde yer almaktadır?
Yalnız II |
Yalnız I |
II ve III |
Yalnız III |
I ve III |
Doğum Sırasındaki (Perinatal) Nedenler: Düşük doğum ağırlığı (1500 gr’dan az), doğuma bağlı komplikasyonlar nedenleri arasındaki önlenebilir gelişimsel gerilik nedenidir. Ayrıca doğum sırasında prematüre doğum, kafa travması, oksijensiz kalmak, uzman olmayan kişilerin müdahalesi ve benzeri gibi durumlar gelişimsel geriliğe neden olabilmektedir. Doğru cevap "A" dır.
18.Soru
Standardize edilmiş referans testlere göre ya da bireyin yaşıtlarına göre gelişiminin ortalamanın altında olma durumu olarak tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Gelişimsel gerilik |
Bireysel farklılık |
Kromozom Bozukluğu |
Yetersizlik |
Zedelenme |
Gelişimsel gerilik; standardize edilmiş referans testlere göre ya da bireyin yaşıtlarına göre gelişiminin ortalamanın altında olma durumu olarak tanımlanmaktadır.
Doğru yanıt "A" seçeneğidir.
19.Soru
Yasalar bağlamında bakım hizmetleri güvence altına alınmıştır. Bu bağlamda " bakım hizmetleri sosyal bir haktır" ifadesi Anayasamızın kaçıncı maddesinde yer almaktadır?
20 |
60 |
30 |
40 |
50 |
Yasalar bağlamında da bakım hizmetleri güvence altına alınmıştır. Mevzuata baktığımızda şu ifade yer almaktadır. “Bakım hizmetleri sosyal bir haktır.”
Anayasamızın 60. maddesinde “Herkes sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar” ve 61. maddesinde ise “Devlet sakatların korunmasını ve toplu hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirler alır”
ifadesi yer almaktadır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kas-iskelet sistemiyle ilgili fiziksel yetersizliklerden biridir?
Rett Sendromu |
Spina Bifida |
Romatoid Artrit |
AIDS |
Kanser |
Süreğen bir hastalık olan ve nedeni ha^la bilinmeyen romatoid artrit eklemlerde iltihaplanmala- rın meydana gelmesine neden olmaktadır. C¸ocukluk çağında nadir olarak rastlanan bu hastalığın en çok görüldüğü yaşlar 1-3 ve 10-15’tir. En çok dizlerin, el bileklerinin, ayakların ve ayak bileklerinin etkilendiği hastalıkta bireyin vücudunda ağrı, tutukluk ve şişlik meydana gelmektedir. Eklemlerdeki iltihaplanma genellikle yavaş ilerlemekte ve ergenlik sonunda sönmektedir. Doğru cevap C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ