Gıda Mevzuatı ve Kalite Yönetimi Ara 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Tarihte gıda mevzuatının yer aldığı ilk bulgu hangi uygarlığın devrine ait bir sütunda yer almaktadır?
Anadolu |
Hitit |
Asurlular |
Mısırlılar |
Romalılar |
Tarihte gıda mevzuatının yer aldığı ilk bulgu, Anadolu’da Hitit devrine ait bir sütunda yer almaktadır. Asurlular ağırlık ölçümleri ile ilgili yöntemleri tanımlamış, Mısırlılar bazı gıdalarda etiketlemeyi zorunlu kılmış, Romalılar ise alkollü içecekleri temizlik ve hijyen bakımından denetlemiştir. Doğru yanıt B seçeneğidir.
2.Soru
I. Gıda etiketinde; gıdanın adı, üretici firma, tescilli marka, içeriği ve raf ömrü bulunması yeterlidir.
II. Gıdalarda kalite kaybına yol açan başlıca kimyasal değişmeler; lipit hidrolizi, maillard tepkimesi ile vitamin ve pigment parçalanmasıdır.
III. Gıda açısından korozyon, migrasyon, ışık engeli, oksijen ve buhar geçirgenliği belirleyicidir.
IV. Gıdaların raf ömrü simülasyon yaklaşımı ile tahmin edilebilmektedir.
Gıdaların kalite değişimi ve raf ömrü ile ilgili yukarıdakilerden hangisi/hangileri doğrudur?
Yalnız II |
I ve III |
II ve IV |
I, II ve IV |
II, III ve IV |
Ambalaj açısından; gıda ile etkileşme (korozyon, migrasyon), ışık engeli, oksijen ve buhar geçirgenliği; ortam açısından; sıcaklık, bağıl nem ve havalandırma; gıda açısından ise aw ve pH değeri ile kimyasal bileşim belirleyicidir.
Gıda etiketinde; gıdanın adı, üretici firma, tescilli marka, içeriği, net miktarı, raf ömrü, üretim izni tarihi ve nosu, parti ve/veya seri nosu, menşei (TM) gibi çok sayıda bilginin bulunması öngörülmektedir. Bu bilgilerin tümü kuşkusuz önemlidir. En kritik olanları ve öncelikle kontrol edilmesi gerekenleri; üretim izni ile raf ömrü’ne ilişkin bilgilerdir.
3.Soru
Bir ülkede yürürlükte olan yasa (kanun), yönetmelik, genelge, yönerge, tüzük, tebliğ gibi yasal düzenlemelerin bütününe ne ad verilir?
Kodeks |
Beyaz döküman |
Tebliğ |
İhtisap |
Mevzuat |
Sözlükteki ifadesi ile mevzuat bir ülkede yürürlükte olan yasa (kanun), yönetmelik, genelge, yönerge, tüzük, tebliğ gibi yasal düzenlemelerin bütünüdür.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tüketicinin sağlık açısından korunması ile ilgilidir?
Gıdanın tanımına uygunluk |
Bulaşan kontrolü |
Gıdanın taklit olmaması |
Gıdanın tağşiş olmaması |
Gıdanın tanımlanan özellikleri taşımaması |
(a), (c), (d), (e) şıkları, tüketicinin ekonomik bakımdan korunması ile ilgilidir. Tüketicinin sağlık açısından korunması ise gıda güvenliğinin sağlanmasına yöneliktir. Gıda güvenliğinin sağlanması, kısaca gıdaların tüketici sağlığını olumsuz etkileyecek özellikte olmamasıdır. Bu açıdan özellikle biyolojik ve kimyasal bozulma ile kalıntı ve bulaşan kontrolü önemlidir. Doğru cevap (b) şıkkıdır.
5.Soru
Sorumlu yönetici istihdam etmeyen işyerleri otuz gün içinde sorumlu yönetici görevlendirmediği takdirde nasıl bir ceza verilir?
Bir milyar lira idari para cezası verilir |
Faaliyetten men edilir. |
Ürünü piyasadan toplattırılır |
Malların müsaderesine hükmolunur |
Üç aydan altı aya kadar hapis cezası verilir |
Sorumlu yönetici istihdam etmeyen iş yerlerine, bir milyar lira idari para cezası verilir. Otuz gün içinde, sorumlu yönetici görevlendirmediği takdirde,faaliyetten men edilir. Yöneticilik görevini gereği gibi yerine getirmeyen sorumlu yöneticiye, idari para cezası verilir. Eylemin tekrarı halinde idari para cezası iki kat artırılarak uygulanır. Üçüncü defa tekrarı halinde ise altı ay sorumlu yöneticilikten men cezası verilir.
6.Soru
Osmanlı da gıdaya dair hizmetleri düzenlemek üzere ilk mevzuat hükümleri, hangi padişah döneminde düzenlenmiştir?
Kanuni Sultan Süleyman |
Yıldırım Beyazıt |
Fatih Sultan Mehmet |
Orhan Bey |
Abdulhamit |
Osmanlı da gıdaya dair hizmetleri düzenlemek üzere ilk mevzuat hükümleri, Fatih Sultan Mehmet tarafından 1485 de yemiş iskelesi, sebzehane ve salhanelerde yapılacak narh kontrolüne ilişkin kanunda yer almıştır.
7.Soru
Gıdaların duyusal kalite özellikleri belirlenirken tadımcıların kaç yaşından büyük olmaması gerekir?
45 |
50 |
55 |
60 |
65 |
Tadımcılar; temel tatları (tatlı, tuzlu, ekşi, acı) belirli bileşik konsantrasyonlarında algılamalı, bu işi yapmaya gönüllü olmalı, yeterli zaman ayırabilmeli, 65 yaşını geçmemelidir. Doğru cevap E seçeneğidir.
8.Soru
Kendi doğasında bulunmayan herhangi bir katkı maddesi ilave edilen doğal kaynak ve doğal maden suyunun üretimi, uygun şekilde ambalajlanması ve satış esasları aşağıdakilerden hangisi tarafından belirlenir?
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı |
Sağlık Bakanlığı |
Gıda Mühandisleri Odası |
Türk Standartları Enstitüsü |
Türkiye Gıda Dernekleri Federasyonu |
Kendi doğasında bulunmayan herhangi bir katkı maddesi ilave edilen doğal kaynak, doğal maden, içme ile işlenmiş içme, işlenmiş kaynak, işlenmiş maden suyu ve yapay sodaların üretimi, uygun şekilde ambalajlanması ve satış esasları Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nca belirlenir. Doğru cevap A'dır.
9.Soru
Hazırlanan Türk standartlarını hangi birim kabul eder?
TSE İhtisas Kurulları |
Teknik komite |
Kalite Güvence Kurulu |
TSE Teknik Kurulu |
TSE Uzmanları |
Türk standartları, faaliyet dönemleri itibariyle hazırlanan iş programları çerçevesinde İhtisas Kurulları tarafından hazırlanarak TSE Teknik Kurulu tarafından kabul edilmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.
10.Soru
Kodeks Alimentarius Komisyonu (CAC), Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı (FAO) başkanlığında iki yılda bir nerede toplantı yapar?
Kodeks Alimentarius Komisyonu (CAC), Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı (FAO) başkanlığında iki yılda bir nerede toplantı yapar?
Roma |
Paris |
Londra |
Berlin |
Amsterdam |
Komisyon normal olarak dönüşümlü olarak Roma’da FAO başkanlığında ve Cenevre’de WHO başkanlığında olmak üzere iki yılda bir toplanır. Doğru cevap A'dır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tarımsal ve hayvansal hammadde kaynaklı sanayi kolu içinde yer alır?
Deri ürünleri |
Orman ürünleri sanayi |
Şekerli gıda sanayi |
Taş ve toprağa dayalı sanayi |
Kimya sanayi |
Tarımsal ve hayvansal hammadde kaynaklı bu sanayi kolu içinde; • Un ve Unlu Ürünler • şeker ve şekerli Gıdalar • Süt ve Süt Ürünleri • Et ve Et Ürünleri • Çay • Konserve • Bitkisel Yağ • Meyve Suları • Tütün ve Alkollü içki sanayi gibi sanayi faaliyetleri yer alır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'de gıda güvenliğini etkileyen olumsuzluklardan biri değildir?
Merdiven altı gıda işletmelerinin sayısının fazlalığı |
Gıda kontrol hizmetlerinin yetersiz oluşu |
Toplumun riskli sayılabilecek gıda tüketmesi |
Gıda işletmeleri AB koşullarına uygun hale getirilmiştir |
Toplumun sosyo-ekonomik yapısı |
AB’nin gıdada getirdiği en önemli değişiklik, gıda işletmelerinin AB koşullarına (hijyen, kalite, kontrol, güvenlik, vb.) uygun hale getirilmesidir. Fakat ülkemizde kayıt dışı üretim yapan ‘merdiven altı’ gıda işletmelerinin sayısının fazlalığı, gıda kontrol hizmetlerinin yetersiz oluşu, toplumun riskli sayılabilecek gıda tüketim alışkanlıklarının olması ve sosyo-ekonomik yapısı gıda güvenliğini etkileyen başlıca olumsuzluklar arasında yer almaktadır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 5179 sayılı Gıda Yasası’nın amaçlarından biri değildir?
Her türlü gıdanın teknik ve hijyenik kurallara uygun olarak üretilmesinin sağlanması. |
Gıda ile temas eden malzemelerin teknik ve hijyenik kurallara uygun olarak üretilmesinin sağlanması. |
Her türlü gıdanın muhafazası. |
Her türlü gıdanın pazarlaması. |
Bu yasa ile gıdalardaki kontrol yetkisi, Sağlık Bakanlığında toplanmıştır. |
5179 sayılı Gıda Yasası’nın amacı; her türlü gıda ve gıda ile temas eden malzemelerin teknik ve hijyenik kurallara uygun olarak üretilmesi, işlenmesi, muhafazası, pazarlaması ile halkın gereği gibi beslenmesinin sağlanmasıdır. Kontrol yetkisi, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nda toplanmaktadır. Doğru cevap E’dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı döneminde kol gezmek denilen teftişlere katılanlardan biri değildir?
Padişah |
Fırıncı |
İhtisap ağası |
Kol oğlanları |
Teraziciler |
Fırıncı teftiş eden değil, teftiş edilen esnaflardan biridir.
15.Soru
Türk gıda kodeksi kapsamındaki tebliğler Tarım ve Köyişleri bakanlığınca yayımlanmadan önce hangi kuruluşun onayından geçer?
Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü |
Başbakanlık |
Türkiye İstatistik Kurumu |
Ulusal Gıda Kodeksi Komisyonu |
Türk Standartları Enstitüsü |
Türk Gıda Kodeksi kapsamındaki tebliğ taslakları; ilgili diğer bakanlık, üniversite, özel sektör ve diğer kuruluşlardan uzmanların katıldığı ihtisas alt komisyonları tarafından hazırlanmakta, ilgili kuruluşların görüşü alınarak olgunlaştırılmakta ve Ulusal Gıda Kodeksi Komisyonu (UGGK) onayından sonra Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nca yayımlanmakta ve uygulanmaktadır. Doğru cevap D’dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi referans laboratuar özellikleri arasında yer almaktadır?
Kontrol laboratuarlarında yapılan hizmetlerin teknik yönden koordinasyonunu yapar. |
Kollaboratif çalışma düzenlerler. |
Analiz yöntemlerinin geliştirilmesi ve standardizasyonunun sağlanması için yurtiçi ve yurtdışı bilimsel kuruluşlarla işbirliği ve ortak çalışma yürütürler. |
AB referans laboratuarlarının faaliyetlerine ülke adına ulusal düzeyde katılım sağlarlar. |
Türk Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon Kurumlarına üye kuruluşlarca akredite edilmiş olan laboratuardır. |
Referans laboratuar; Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nca yetkilendirildiği konularda şahit numunelerde analiz yapan, eğitim veren, araştırma yapan, yeterli bilgi ve donanıma sahip, Türk Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon Kurumlarına üye kuruluşlarca akredite edilmiş olan laboratuardır. Ulusal referans laboratuarı ise kontrol laboratuarlarında yapılan hizmetlerin teknik yönden koordinasyonunu yapan, kollaboratif çalışma düzenleyen, analiz yöntemlerinin geliştirilmesi ve standardizasyonunun sağlanması için yurtiçi ve yurtdışı bilimsel kuruluşlarla işbirliği ve ortak çalışma yürüten, eğitim ve araştırma yapan, analiz sonuçlarına itiraz durumunda şahit numune çalışan ve AB referans laboratuarlarının faaliyetlerine ülke adına ulusal düzeyde katılım sağlayan ve Türk Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon Kurumlarına üye kuruluşlarca akredite edilmiş olan laboratuardır.
17.Soru
Ülkemizde gıda kodeksi ve gıda kontrolü ile ilgili yetkiler, düzenlemeler ve uygulamaların dayanağı olan yasa aşağıdakilerden hangisidir?
5166 |
4543 |
5179 |
5180 |
5177 |
Ülkemizde gıda kodeksi ve gıda kontrolü ile ilgili yetkiler, düzenlemeler ve uygulamaların dayanağı kısaca “gıda yasası” diye bilinen düzenlemedir. Türkiye’de bu anlamdaki düzenleme, 5179 sayılı yasadır.
18.Soru
Osmanlıda gıda kontrolü yapan kişilere ne ad verilirdi?
Müşir |
Ferik |
Kadı |
İhtisap ağası |
Bostancıbaşı ağacı |
Günümüzdeki belediye zabıtasının kökeni Osmanlı dönemi İhtisap Kurumuna dayanır. Osmanlı Devletinde bu sistem daha önceki İslam Devletlerinden görülerek kurulmuştur ve kadı gözetiminde çalışan bu zabıta görevlilerine ihtisap Ağası yada muhtesip denilir ve emirlerine kol oğlanları adlı bir takım memurlar verilirdi. DOĞRU CEVAP:D
19.Soru
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından kurulmuş olup gıda standartlarının oluşturulması için uluslararası tek referans noktası aşağıdakilerden hangisi olmuştur?
Kodeks Alimentarius |
Kodeks İrtibat Noktaları |
Yürütücü Komite |
Bölgesel Temsilciler |
Uluslararası Gıda Güvenliği Otoriteleri Ağı |
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından kurulmuş olup gıda standartlarının oluşturulması için uluslararası tek referans noktası, Kodeks Alimentarius'tur.
20.Soru
Tüketicinin sağlık açısından ve ekonomik bakımdan korunmasını amaçlayan çalışmalara ne ad verilmektedir?
Gıda analizi |
Gıda kontrolü |
Gıda güvenliği |
Gıda mevzuatı |
Gıda politikası |
Gıda kontrolü tüketicinin sağlık açısından ve ekonomik bakımdan korunmasını
amaçlayan bir kamu görevidir. Buna resmi gıda kontrolü de denilmektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ