Osmanlı Mutfağı Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki gıdalardan hangisi Osmanlı mutfağında lüks bir yiyecektir?
Hurma |
Reçel |
Ceviz |
Zerde |
Bal |
Şeker, pahalı bir gıda maddesi olduğu için reçel Osmanlı mutfağında lüks bir yiyecektir.
2.Soru
Osmanlı padişahının ve haremindeki haseki sultan ve odalıklarının yemeğinin yapıldığı mutfak hangisidir?
Matbah-ı Ağayân |
Matbah-ı Dârüssaâde |
Matbah-ı Has |
Matbah-ı Divan |
Matbah-ı Gılmân-ı Enderûn |
Osmanlı padişahının ve haremindeki haseki sultan ve odalıklarının yemeğinin yapıldığı mutfak Matbah-ı Has'dır. Doğru cevap C seçeneğidir.
3.Soru
- İstanbul halkı iki öğün yemek yerdi
- Herkes ayrı tabakta yerdi
- Akşam yemeği ikindi namazına müteakip yenirdi
İstanbullular ile ilgili yukarıda verilen yemek alışkanlıklarından hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve III |
I, II ve III |
İstanbul halkı günde iki öğün yemek yerdi. Sabah kahvaltısı kuşluk vaktinde yapılır, akşam yemeği ise ikindi namazını müteakip yenirdi. Yemekler alçak sofralarda, yerde oturarak yenirdi. Yemek süresi uzun değildi. Sofrada herkese ayrı tabak verilmez, her yemek bir tabağa konur ve herkes bu tabaktan yerdi. Doğru cevap D'dir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Evliya Çelebi Seyahatnamesine göre 17. Yüzyılda Osmanlı coğrafyasındaki ekmekler arasında yer almaz?
Darı ekmeği |
Baget ekmeği |
Arpa ekmeği |
Yufka ekmeği |
Çavdar ekmeği |
Baget ekmeği, Evliya Çelebi Seyahatnamesine göre 17. Yüzyılda Osmanlı coğrafyasındaki ekmekler arasında yer almaz.
5.Soru
Tarımda bir yılda edilen ürün miktarı aşağıdakilerden hangisidir?
Rekolte. |
İaşe. |
Halmaia. |
Narh. |
Şirvani. |
Rekolte. Cevap A'dır.
6.Soru
Osmanlı mutfağındaki meyveli yemeklerin aşağıdaki eşleşmelerinden hangisi yanlıştır?
Kadıboğan - Ayvalı et yahnisi |
Tüffahiyye - Etli elma dolması |
Narenciye aşı - Baharatlı turunçlu et yahnisi |
Çeşidiyye - Erik, kayısı ve elmayla hazırlanan et yahnisi |
Seferceliyye - Ayva kalyesi |
Rumeli ve Bosna’da “kadıboğan” olarak adlandırılan revani tarifi ilk kez 18. yüzyılda ortaya çıkar.
7.Soru
aşağıdakilerden hangisi Osmanlı mutfağında börek ve hamur işlerinde kullanılan hamur çeşitlerinden değildir?
Un, su ve tuzdan hazırlanan özlü hamurlar |
Un, yumurta, su ve tuzla hazırlanan yumurtalı hamurlar |
Un, yumurta, su, sadeyağ ve tuzla hazırlanan hamurlar |
Un, maya, su ve tuzla hazırlanan mayalı hamurlar |
Un ve su ile hazırlanan sade hamurlar |
Osmanlı mutfağında börek ve hamur işlerinde kullanılan hamur çeşitlerini beş grupta
toplayabiliriz:
1. Un, su ve tuzdan hazırlanan özlü hamurlar. Gözleme, yufka, mantı yapımında kullanılır.
2. Un, yumurta, su ve tuzla hazırlanan yumurtalı hamurlar. Su böreği, erişte yapımında kullanılır.
3. Un, yumurta, su, sadeyağ ve tuzla hazırlanan hamurlar. Puf böreği, fincan böreği
yapımında kullanılır.
4. Un, maya, su ve tuzla hazırlanan mayalı hamurlar: Pide, çörek, poğaça vb. gibi.
5. Un, yağ, yumurta ve bazen az maya ilavesiyle yapılan yumuşak sulu hamurlar. Lalanga, akıtma, kaygana yapımında kullanılır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi genelde Türk mutfağının, özelde de saray mutfağının belli oranda etkisi altında kaldığı bölge mutfaklarından değildir?
Çin |
Arap |
Asya |
Avrupa |
Bizans |
Genelde Türk mutfağından, özelde de saray mutfağından söz ederken Çin, Iran, Arap, Bizans, Avrupa ve Akdeniz dünyasının belli oranda etkisinin olduğu bir mutfaktan bahsediyoruz demektir. Doğru cevap C’dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi en iri ve en makbul kabul edilen lahanadır?
Hasankeyf |
Adana |
Van |
Siirt |
Bursa |
Evliya Çelebi'nin Seyahatname'sinde adı sıkça geçen sebzeler kabak ve lahanadır. En iri ve makbul lahana Van lahanasıdır. Doğru cevap C şıkkıdır.
10.Soru
Yukarıdakilerden hangileri mutfak defterlerinden turşusunun yapıldığı tespit edilen meyve ve sebzelerdendir?
I ve II |
II ve IV |
I, II ve III |
II, III ve IV |
I, II, III ve IV |
Kurulan turşular arasında, miktar bakımından ilk sırayı kelem (lahana) turşusu alıyordu. Mutfak defterlerinden turşusunun yapıldığı tespit edilen diğer meyve ve sebzeler; limon, turunç, hıyar, kabak, enginar, patlıcan ve şalgamdır. Doğru cevap C’dir.
11.Soru
Sarayın iâşesi sürecinde satın alınan malların tedarik şekillerinden biri olan, alımın bütün safhalarının merkezden organize edilip denetlendiği doğrudan yapılan alım usülüne verilen ad nedir?
Avârız |
İrsâliye |
Mukataa |
Havâle |
Mübâyaa |
Sarayın iâşesi İstanbul piyasasından ve İstanbul dışındaki bölgelerden yani taşradan olmak üzere iki şekilde karşılanmıştır. İstanbul ve yakın çevresinden satın alınan malların temin şekli için mübâyaa, taşradan tedarik edilenler içinse havâle tabirinin kullanıldığı görülmektedir. Mübâyaa, alımın bütün safhalarının merkezden organize edilip denetlendiği doğrudan yapılan alım şeklidir. Havâle ise mal teminine yönelik yükümlülüğün yerel yöneticilere bırakıldığı yapının adıdır. Her iki sistemde de çeşitli yöntemler kullanılmıştır.
12.Soru
I Kullanılan baharatların sadeleşmesi
II Tatlı, tuzlu ve ekşi tatların birbirinden ayrılması
III Pilavın pirinç ile yapılması
IV Hindinin yemeklerde kullanılması
V Balık ve deniz ürünlerinin daha sık kullanılması
Yukardakilerden hangisi veya hangileri 15. ve 16. yüzyıllara kıyasla 19. yüzyıl Osmanlı mutfağında gerçekleşen değişimlerdendir?
I,II ve V |
II,III,IV ve V |
II ve V |
III ve IV |
II,III ve IV |
15. ve 16. yüzyıllara kıyasla 19. yüzyıl Osmanlı mutfağında göze çarpan değişimler artık yemeklerde tatlı, tuzlu ve ekşi tatların birbirinden gitgide ayrılması ve yemeklerde kullanılan baharatların sadeleşmesidir. Bu dönemde balık ve deniz ürünleri sarayda sıklıkla kullanılan malzemeler arasına girmiştir. Hindi 19. Yüzyıldan önce kullanılmaya başlanmıştır. Ayrıca pilavın bulgur ile değil pirinçle yapılması klasik döneme aittir.
13.Soru
Osmanlı sarayının iaşe sürecinde karayolunun, deniz yolu taşımacılığına oranla daha güvenilir bulunmasının nedeni nedir?
Saraya gıda maddesi gönderen bölgelerin tamamının kara yoluna elverişli olması |
Karayoluyla taşıma maliyetinin düşük olması |
Karayolu taşımacılığı deniz yoluna göre daha hızlıdır |
Deniz yolu taşımacılığında fırtına ve korsanlık hareketlerinin neden olduğu kayıplar |
Tedarik sürecinde görev alan personelin karayolu taşımacılığı ile ilgili deneyimli olması |
Bir takım eşkıyalık hareketlerinin sınırlı etkisi dışında, karada yaşanan mal kayıplarının asıl nedeni yağmur ve bundan kaynaklanan çamurdur. Karada gerçekleşen küçük çaplı kayıplara karşın, deniz yolu taşımacılığında fırtına ve korsanlık hareketlerinin neden olduğu kayıplar ise oldukça yüksektir.
14.Soru
Matbah-ı Âmire Emaneti, hangi padişah döneminde kurulmuştur?
II. Bayezid |
II.Murad |
II. Mehmed |
II. Süleyman |
I. Mehmed |
Matbah-ı Âmire Emaneti, II. Mehmed döneminde kurulmuştur
15.Soru
Saray halkı günde kaç öğün yemek yemektedir?
1 öğün |
2 öğün |
3 öğün |
4 öğün |
5 öğün |
Saray halkı günde iki öğün yemek yerdi.
16.Soru
Özellikle zahire türünden gıdalar toptan olarak nereden temin edilirdi?
Şehir pazarları |
Üretici |
Kapanlar |
Hassa bahçeler |
Bakkallar |
Şehir pazarlarında yedi iklimden bin bir çeşit mal bulunuyordu. Örneğin tavuklar buradan temin ediliyordu. Sarayın ihtiyaç duyduğu yaş meyve ve sebzeler şehir pazarlarından veya doğrudan üreticinin yanısıra kısmen de hassa bahçelerden temin ediliyordu. Kapanlar, özellikle zahire türünden ihtiyaç maddelerinin toptan alınıp satıldığı yerlerdi. Genellikle limanlarda bulunan bu kapanlara (un kapanı, yağ kapanı, bal kapanı gibi) gelen büyük miktardaki mallar esnafa toptan fiyatına satılmaktaydı. Zamanın bakkalları sadeyağ, zeytinyağı, bal, pirinç ile çerağ yağı, çerviş yağı, şîr-i revgan (susam yağı), tulum peyniri, pasdırma, badem, nohut, limon suyu, üzüm çeşitleri vs. malların satıldığı dükkânlardı. Şehirdeki bakkal esnafının, Matbah-ı Âmireye mal verme yükümlülüğü vardı.
17.Soru
- 57 adet yemeğin ismini hem Türkçe hem Arapça olarak vermiştir
- Yaptığı çevirideki birçok yemeğin tarifini değiştirmiştir
- Çeviriyi 13. yüzyılda yapmıştır
Muhammed Şirvani'nin çevirdiği Kita^bü’t-Tabi^h isimli kitap ile ilgili yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
I, II ve III |
- Şirvani, 57 adet yemeğin ismini hem Türkçe hem Arapça olarak vermiştir.
- Şirvani, çevirideki birçok yemeğin tarifini değiştirmiş, Türklerin zamanla farklılaşan alışkanlıklarını yansıtmıştır.
- Muhammed Şirvani, 13. yüzyılda Bağdat’ta yaşamış ve Kitâbü’t-Tabîh isimli yemek kitabı yazmış olan Muhammed El-Kerim’in bu eserini 15. yüzyılda Türkçe’ye çeviren kişidir. Doğru cevap D'dir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Matbah-ı Âmireye bağlı gıda ve beslenme harici hizmetler için oluşturulmuş Kârhâneler arasında değildir?
Helvacılar |
Kasaplar |
Yoğutçular |
Mumcular |
Kalaycılar |
Matbah-ı Âmireye bağlı olarak, kimi gıda ihtiyacını karşılamaya yönelik, kimi de beslenme harici hizmetler için oluşturulmuş olan yapılara Kârhâne(İşletme) denilmektedir. Bunların bir kısmı saray içinde olmakla birlikte çoğunluğu sarayın dışında ve biri de Bursa’da bulunuyordu. Saray mutfağına bağlı kârhâneler şunlardır: Kasaplar (Kassâbân) Kârhânesi, Tavukçular (Mâkiyâniyân) Kârhânesi, Yoğurtçular (Mastgerân) Kârhânesi, Mumcular (Şem‘gerân) Kârhânesi, Kalaycılar (Kal‘îgerân) Kârhânesi ve Bursa’daki Simid Kârhânesi.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hansalar'ın günümüzdeki karşılığıdır?
Komi |
Aşçıbaşı yardımcısı |
Aşçı |
Aşçıbaşı |
Pastacı |
Hansâlâr günümüzde aşçıbaşılardır.
20.Soru
19. yüzyıl sonlarına ait seyahatnameler ve anı kitaplarında yer alan bilgilere göre seyyar yiyecek olarak leblebi hangi cemaate dahil olan kişilerce satılmaktadır?
Rumlar |
Safranbolulu |
Konyalı |
Çankırı Türkleri |
Kastamonulu |
19. yüzyıl sonlarına ait seyahatnameler ve anı kitaplarında yer alan bilgilere göre her seyyar yiyecek satıcı grubu ağırlıklı olarak Karamanlı, Arnavut, Rum, Ermeni, Türk gibi farklı cemaatlerden oluşurdu. Leblebiciler genel olarak Çankırı Türklerinden oluşmaktadır. Doğru cevap D'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ