Osmanlı Mutfağı Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 17 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 17.yüzyılda yaşamış Türk seyyahı'dır?
İbni Sina |
Evliya Çelebi |
Hezarfen Ahmet Çelebi |
İbrahim Müteferrika |
İbn-i Haldun |
Evliya Çelebi: 17. yüzyılda yaşamış Türk seyyahıdır.
2.Soru
Alafranga sofra düzenini hem şematik olarak hem de anlatım olarak tasvir eden ilk yemek kitabı aşağıdakilerden hangisidir?
Melceü’t-Tabbâhîn |
Ev Kadını |
Yeni Yemek Kitabı |
Yeni Usül Yeni Yemek Kitabı |
Halk Mutfağı |
Alafranga sofra düzenini hem şematik olarak hem de anlatım olarak tasvir eden ilk yemek kitabı Ayşe Fahriye’nin 1882 yılında Istanbul’da basılan Ev Kadını adlı yemek kitabıdır. Kitapta hem alaturka hem de alafranga sofra düzenleri, sofrada oturma şekli, yeni bir mekânsal kavram olarak yemek odası gibi konular ele alınmıştır.
3.Soru
İmparatorluğun son dönemlerinde Avrupa porselenlerine olan talep had safhaya ulaşmıştır. Bu durumun sonucu olarak aşağıdaki gelişmelerden hangisi meydana gelmiştir?
Çinden porselen sipariş edilmiştir. |
Yeni sofra takımları kullanılmaya başlanmıştır. |
Avrupa usulü sofrada yemek yeme şekli toplumun her tabakası tarafından benimsenmiştir. |
19. yüzyılın sonunda Yıldız Sarayı içinde bir porselen fabrikası kurulmuştur. |
Yoğun talep karşılanamamış bu nedenle porselen yerine diğer malzemelerden yapılma araç ve gereçler kullanılmıştır. |
Sofra araç ve gereçleri açısından 18. yüzyılda Avrupa porselenlerine yönelik artan talep bir sonraki yüzyılda da devam etmiş hatta talep iyice artınca 19. yüzyılın sonunda Yıldız Sarayı içinde bir porselen fabrikası kurulmuştur.
4.Soru
Kavun dolması yemeği tercihen başka hangi ana malzeme ile de yapılabilir?
Bal kabağı |
Patlıcan |
Dolmalık biber |
Karpuz |
Domates |
Kavun dolması yemeği tercihen bal kabağı ile de yapılabilir.
5.Soru
Tamir edilemeyecek kadar tahrip olan bakır kap kacakların akıbeti aşağıdakilerden hangisidir ?
İhtiyaç sahibine verilmesi |
Eritilip top yapılması |
Zırh olarak kullanılması |
Duvar süsü olması |
Eritilip bakır imal edilmesi |
Tamir edilemeyecek kadar tahrip olan bakır kap kacaklar Tophane-i Amireye gönderilerek eritiliyor ve yeniden bakır imal ediliyordu.
6.Soru
I. Su
II. Süt
III. Ayran
Yukarııdakilerden hangisi Doğal İçeceklerden biridir?
Yalnızca I |
I ve II |
II ve III |
I, II, III |
Yalnızca III |
I, II ve III Doğal içeceklerden biridir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi geleneksel içecekler arasında sayılır?
kahve |
gazoz |
şıra |
kakao |
çay |
MODERN İÇECEKLER
Kahve, çay, kakao, gazoz gibi içecekler modern içecekler arasında sayılabilir.
GELENEKSEL İÇECEKLER
Geleneksel içecekler; şerbet, limonata, şurup, şıra, boza, salep, hardaliye, ıhlamur çayı, ada çayı olarak listelenebilir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi mutfak Emin'inin yardımcısıdır?
Matbah-ı Amire Katibi |
Masraf Katibi |
Aşçıbaşı |
Halifegan |
Şakirdan |
Matbah-ı Âmire kâtibi, mutfak emininin yardımcısı olarak görev yapmaktadır.
9.Soru
Osmanlı döneminde İstanbulluların süt ihtiyacının karşılandığı yerlerden biri aşağıdakilerden hangisidir?
Kanlıkavak |
Üsküdar |
Taşdelen |
Çırçır |
Kocataş |
Hayvansal gıdalar olan et, süt ve süt ürünleri Batı’da 16. yüzyıldaki reform hareketlerinden sonra yaygınlaşırken, hayvanları sadece eti için besleyen Çinliler ve Uzak Doğu halkları süt ve süt ürünlerinin tüketimine asırlarca uzak kalmışlardır. Türklerin geleneksel geçim kaynaklarına damgasını vurmuş büyük ve küçükbaş hayvan besiciliğinin ürünü olan süt, Hunlardan günümüze tadı ve önemi eskimeyen besin maddelerinin başında yer alır. Türk kültüründe renginden dolayı süt, yoğurt ve ayran üçlüsü “ağartı” olarak adlandırılmış ve bu üçünden en az birisinin tüketilmesi hayatî derecede önemsenmiştir. 11. yüzyılda yaşamış olan Kaşgarlı Mahmud’un Divânü Lügat’it-Türk’ünde geçen, “Su içmeyene süt ver” atasözü, Ortaçağ Türklerinde bu maddenin önemini vurgulamaktadır. Orta Asya, Balkanlar ve Anadolu mutfak kültürlerinin birleştiği Osmanlı mutfağında, süt ve süt ürünleri çok geniş bir yelpazede kullanılmıştır. Doğumundan itibaren insan hayatının her aşamasında vitamin yükleyici olarak içilen süt, kaynatılarak sıcak tüketilmesinin yanında, bazı hamur işleri, yemek ve içeceklerin temel malzemesini de oluşturmuştur. Yeni doğum yapan anneye, kaybettiği gücünü ve enerjisini geri toplaması için komşuları ve akrabaları tarafından pelte ve süt götürülmesi âdet hükmüne girmişti. Saray ve halk mutfağında sayısız yoğurtlu yemek ve sütlü tatlı çeşidi bulunmaktaydı. Beslenme kültürünün vazgeçilmez parçaları olan peynir, yağ, kaymak gibi gıda maddelerinin özünü oluştururken, yoğurt ve bundan elde edilen ayran, Türklere özgü besin kaynakları olarak öne çıkmıştır. Kahvaltı âdetiyle tanışmadan önce aile bireyleri, sofraya konulan kâse veya benzeri derin kaplar içerisindeki sütü kaşıklarla içmekte idiler. Osmanlı döneminde İstanbulluların süt ihtiyacı şehir içindeki üreticilerden veya Galata, Üsküdar, Silivri, Çatalca ve Beykoz gibi yakın kasaba ve şehirlerden sağlanmaktaydı.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İstanbul mutfağının temel gıdalarından biri değildir?
Sığır eti. |
Çorba. |
Kuzu eti. |
Pirinç. |
Bulgur. |
Sığır Eti.Cevap A'dır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yeme/içme kültüründe modernleşmenin göstergelerinden biri olarak kabul edilebilir?
Hardaliyeli üzüm turşusu yapımı |
Salep tüketimi |
Kahvaltı'da ıhlamur çayı tüketimi |
Bozahanelerin açılması |
Şıra üretimi |
Ihlamur çayı birçok hastalığa iyi gelmesinden dolayı kullanıldığı gibi Tanzimat'tan sonra başlayan kahvaltı kültüründe bazı ailelerin bu öğünde tercih ettikleri içecek olmuştur.
12.Soru
İstanbul seçkinlerinin ağızlarını tatlandıran, Doğu Anadolu, Lübnan, Suriye ve İran’da yetişen ışgın bitkisinin ekşi tadındaki uzun ve kalın saplarından elde edilen, tıbbî
faydaları için içilmiş olan özel şurup türüne ne ad verilmekteydi?
sübye |
hummaz |
reybas |
hatmi |
sirkencebin |
İstanbul seçkinlerin ağızlarını tatlandıran reybâs özel bir şurup türüydü. Arapçada ribâs denilen ve Doğu Anadolu, Lübnan, Suriye ve İran’da yetişen ışgın (Latincesi riheum
ribes) bitkisinin ekşi tadındaki uzun ve kalın saplarından elde edilen reybâs şurubu tıbbî
faydaları için içilmekteydi. Halep’te üretilen reybâs şurubu 16. yüzyılda Osmanlı Sarayı’na yollandığı gibi yurtdışına da ihraç edilmekteydi.
13.Soru
Osmanlı saraylarında çatal, bıçak, masa ve sandalyeli alafranga sofra düzeninin yaygın olarak kullanılmaya başlanması hangi tarihten itibaren gerçekleşmiştir?
1690 |
1760 |
1860 |
1890 |
1920 |
19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Osmanlı saray ve çevresinde benimsenmeye başlanan Avrupai usulde (alafranga) masada, çatal ve bıçak eşliğinde yemek yeme şekli ve bununla birlikte Avrupa porselen ve sofra takımlarının tercih edilmeye başlanması imparatorluğun modernleşme sürecinde kültürel alanlarda da Batı’dan etkilenmeye başlamasına işaret eder. Önceleri sadece seçkin yabancı konuklar için uygulanan çatal, bıçak, masa ve sandalyeli alafranga sofra düzeni zaman içinde Osmanlı sarayında 1860’lardan sonra yaygın olarak uygulanmaya başlanmıştır. Doğru cevap C seçeneğidir.
14.Soru
Avrupa usulü sofrada yemek yeme şekli hangi padişah tarafından tanınmıştır?
I.Mehmet |
II.Murat |
II.Bayazid |
II.Süleyman |
II.Mahmud |
Avrupa usulü sofrada yemek yeme şekli Osmanlı Sultanı II. Mahmud tarafından tanınmaya başlanmıştır.
15.Soru
Osmanlı mutfağının klasik ve modernleşme dönemleri karşılaştırıldığında aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?
Bakır kaplar her iki dönemde de yaygın olarak kullanılmıştır. |
Her iki dönemde de kapları kalaylamak için sarayda birimler oluşturulmuştur. |
Helvahaneler klasik dönemde seramikten, 19. yüzyılda ise bakırdan mamüldür. |
Şarlot kalıbı, elmasiye ve francala kalıbı gibi araç gereçler 19. yüzyıldaki özel araç ve gereçlerdir. |
"Kaserol, marmid" gibi tencere ve tavalar her dönemde sevilerek kullanılmıştır. |
Osmanlı mutfağında kullanılan "kaserol, marmid" gibi tencere ve tavalar 19. yüzyıla aittir.
16.Soru
Ispanak kaynar suya daldırılıp çıkarılır ve ince kıyılır. Fırın tepsisi yağlanır, yufkalar döşenir. Üzerine tereyağı serpilir ve ıspanak yayılır. Peynir ve yumurta karıştırılarak eşit şekilde dağıtılır. 180 °C’de, önceden ısıtılmış fırında üzeri pembeleşene kadar pişirilir.
Yukarıdaki tarif aşağıdakilerden hangisine aittir?
Fincan böreği |
Muhammara |
Rumma |
Marmarina |
Paçanga |
Marmarina'nın tarifidir.
17.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi Türk mutfak kültürünün değişmesinde tarihsel arka planda yer edinmemiştir?
Narh listeleri |
Yerleşik hayata geçiş |
İslamiyet’in kabul edilmesi |
Göçler |
Bizans mutfağı |
Türk mutfak kültürünün değişmesinin arka planı incelendiğinde Türklerin yerleşik hayata geçmeleri, İslamiyet’in kabul edilmesi, 10. yüzyılda başlayan göçler, Bizans İmparatorluğu’nun başkentinin fethedilmesiyle beraber Bizans etkisi doğrudan gözlemlenmektedir. Narh listelerinin etkisi ise klasik dönem İstanbul mutfak kültürüne ait bir unsurdur.