Para ve Banka Final 15. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi aynı fiyat düzeyinde daha fazla tahvil talep edilmesine yol açan unsurlardan biri değildir?
Ekonomik birimlerin servetlerinin artması |
Beklenenen eflasyonun düşmesi |
Dış ticaret açığının düşmesi |
Bir tahvilin likiditesinin diğer tahvillere kıyasla yükselmesi |
Likiditesinin diğer tahvillere kıyasla artması |
Tahvilin talebi ile fiyatı arasındaki ilişki ters yönlüdür. Tahvil fiyatı arttıkça (faizi düştükçe) talebi de düşecektir. Tahvilin fiyatı düşmese bile talebi yükselebilir. Aynı fiyat düzeyinde şu gelişmeler daha fazla tahvil talep edilmesine yol açacaklar: Ekonomik birimlerin servetlerinin artması, beklenen enflasyonun düşmesi, bir tahvilin likiditesinin diğer tahvillere kıyasla yükselmesi, tahvilden alınan verginin, servetinde değerlendirilebileceği alternatif varlıklardan alınan vergiye göre düşmesi, likiditesinin diğer tahvillere kıyasla artması.
c şıkkında yer alan "Dış ticaret açığının düşmesi" bu süreçle ilgisi yoktur.
2.Soru
Faiz koridoru sisteminde koridorun üst ve alt sınırı sırasıyla aşağıdakilerden hangisini ifade etmektedir?
Merkez bankasının bankalara borç verme faizi - Merkez bankasının bankalardan borç alma faizi |
Merkez bankasının bankalardan borç alma faizi - Merkez bankasının bankalara borç verme faizi |
Merkez bankasının hükümete borç verme faizi - Merkez bankasının hükümetten borç alma faizi |
Merkez bankasının bankalara borç verme faizi - Merkez bankasının uluslararası piyasalardan borç alma faizi |
Merkez bankasının uluslararası piyasalara borç verme faizi - Merkez bankasının uluslararası piyasalardan borç alma faizi |
Koridorun üst sınırını merkez bankasının bankalara borç verme faizini, alt sınırını ise merkez bankasının bankalardan borç alma faizini belirler.
3.Soru
Takip edilmekte olan para politikasında bir değişikliğe ihtiyaç duyulduğu an ile merkez bankasının para politikasındaki değişikliği uygulamaya başladığı an arasında geçen zaman aşağıdakilerden hangisidir?
İç gecikme |
Dış gecikme |
Zaman paradoksu |
Shuttle dönemi |
Spurs’s gecikmesi |
Takip edilmekte olan para politikasında bir değişikliğe ihtiyaç duyulduğu an ile merkez bankasının para politikasındaki değişikliği uygulamaya başladığı an arasında geçen zaman iç gecikme olarak adlandırılır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi devletin harcamalarının gelirinden fazla olması durumunu ifade etmektedir?
Cari açık |
Dış ticaret açığı |
Bütçe fazlası |
Bütçe açığı |
Cari fazla |
Bütçe açığı devletin harcamalarının gelirinden fazla olması durumunu ifade etmektedir.
5.Soru
Aşağıdaki Açık Piyasa İşlemleriyle ilgili bilgilerden hangisi yanlıştır?
Vadesi 120 günü aşmayan senetlerdir. |
TCMB açık piyasa işlemlerini ya İMKB RepoTers Repo Pazarı’nda ya da kendi bünyesinde gerçekleştiriyor. |
Repo, ters repo, doğrudan alım ve doğrudan satım yapabiliyor. |
Ters repo ve doğrudan satım işlemi yapabilmesi için, açık ki portföyünde Hazine tahvili olması gerekiyor. |
Portföyünün yetersiz olduğu durumlarda likidite senedi de ihraç edebilir. |
TCMB açık piyasa işlemlerini ya İMKB RepoTers Repo Pazarı’nda ya da kendi bünyesinde gerçekleştiriyor. Repo, ters repo, doğrudan alım ve doğrudan satım yapabiliyor. Ters repo ve doğrudan satım işlemi yapabilmesi için, açık ki portföyünde Hazine tahvili olması gerekiyor. Portföyünün yetersiz olduğu durumlarda likidite senedi de ihraç edebilir. Bunlar vadesi 91 günü aşmayan senetler. Repo ve ters repo işlemlerindeki en uzun vade de 91 günle sınırlı.
6.Soru
Çağdaş merkez bankalarının para politikası yürütürken kullandıkları en temel araç aşağıdakilerden hangisidir?
Politika faizi |
Reeskont kredileri |
Zorunlu karşılıklar |
Döviz kuru |
Kamu harcamaları |
Çağdaş merkez bankalarının sekizinci ünitede açıklandığı gibi para politikasını yürütürlerken kullandıkları temel araç ‘politika faizi’dir. Politika faizi çok kısa vadeli (mesela gecelik ya da haftalık) bir faizdir. Kısa vadeli faizlerdeki değişiklikler bankaların davranışlarını etkilemekte ve daha uzun vadeli faizlerde aynı yönde hareketler doğurmaktadırlar.
7.Soru
Merkez bankası politika faiz oranı aracılığıyla piyasalardaki faiz oranlarını nispeten hızlı bir şekilde aşağıya çekebilir. Ancak firmalar yeni fabrikalar veya konutlar inşa etmeye hemen ertesi gün başlamayacaktır. Düşük faiz oranları öncelikle firmaların gelecek dönemde hangi yatırımları yapmayı planladıklarına dair projelerini şekillendirecektir. Bu projelerin oluşturulması ve hayata geçirilmesi önemli bir zaman alacaktır. Yaşanan bu zamansal adaptasyon farkı aşağıdakilerden hangisi ile tanımlanmaktadır?
Yapısal gecikme |
Yapışkanlık kaynaklı gecikme |
Dış gecikme |
İç gecikme |
Nominal gecikme |
Merkez bankası politika faiz oranı aracılığıyla piyasalardaki faiz oranlarını nispeten hızlı bir şekilde aşağıya çekebilir. Ancak firmalar yeni fabrikalar veya konutlar inşa etmeye hemen ertesi gün başlamayacaktır. Düşük faiz oranları öncelikle firmaların gelecek dönemde hangi yatırımları yapmayı planladıklarına dair projelerini şekillendirecektir. Bu projelerin oluşturulması ve hayata geçirilmesi önemli bir zaman alacaktır. Bu gecikme dış gecikme oalrak tanımlanmaktadır.
8.Soru
Bir ülkede reel faiz oranlarının, dünya faiz oranlarına göre daha yüksek olması yabancı sermaye girişine sebep olmaktadır. Yukarıda verilen bilgi doğrultusunda söz konusu ülke için euro-dolar açısından bu durumu değerlendiriniz?
Euro yükselir
|
Dolar yükselir
|
Euro değişmez
|
Dolar düşer
|
Dolar değişmez
|
9.Soru
Repo ve ters repo işlemlerine ilişkin aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Ters repo ile amaçlanan sistemdeki likiditeyi artırmaktır. |
Repo ile amaçlanan sistemdeki likiditeyi artırmaktır. |
Kalıcı likidite bolluğu durumunda merkez bankası doğrudan tahvil satımına gidebilir. |
Piyasada geçici likidite sıkışıklığı varsa bu sıkışıklığı gidermek için merkez bankasının kullanacağı |
Merkez bankası sistemdeki likidite sıkışıklığının kalıcı olduğunu düşünüyorsa, bankalardan doğrudan tahvil alabilir. |
Çağdaş merkez bankaları likidite yönetimini temel olarak açık piyasa işlemleri ile yapıyorlar. Piyasada geçici likidite sıkışıklığı varsa bu sıkışıklığı gidermek için merkez bankasının kullanacağı ana araç ‘repo’ işlemi. Repo, iki ayaklı bir işlem. İlk ayakta, merkez bankası ticari bankadan, menkul kıymet (tahvil diyelim) satın alıyor. Banka, bu satışı ‘geri almak’ vaadiyle yapıyor. Bu süreç merkez bankası tarafından bakarsanız merkez bankası geri satmak vaadi ile tahvil satın almış oluyor. Başka bir ifadeyle, bu tahvil bir süreliğine merkez bankasında kalıyor. İşlemin ikinci aşamasında ilk işlem tersine dönüyor. İlk aşamada, merkez bankası geçici olarak satın aldığı tahvil karşılığında o bankaya bir fon aktarmış oluyor. Burada önemli olan, bu işlemin ilk aşamasında bankacılık sisteminin likiditesinin artması. İşlemin ikinci aşamasında ise ‘geri satın alma vaadi’ devreye giriyor: Banka, sattığı tahvili merkez bankasından satın alıyor, dolayısıyla sisteme çıkan likidite tekrar merkez bankasına dönüyor. Sonuçta, sistemin geçici likidite gereksinimi karşılanmış oluyor. Ters repo işlemi, adından da anlaşılacağı gibi reponun tamamen tersi bir işlem. Burada amaç, sistemden geçici olarak likidite çekmek. Bu nedenle, merkez bankası ilk aşamada ‘geri alma vaadiyle’ bankalara tahvil satıyor. Bunun karşılığında bankalar merkez bankasına fon aktarmış oluyorlar. Böylelikle sistemden bir süreliğine likidite çekilmiş oluyor. İşlemin ikinci aşamasında, ‘geri alma vaadi’ yerine getiriliyor. Yani, merkez bankası tahvillerini bankalardan geri satın alıyor. İlk aşamada sistemden çekilen likidite böylelikle tekrar sisteme dönmüş oluyor. Merkez bankası sistemdeki likidite sıkışıklığının kalıcı olduğunu düşünüyorsa, bankalardan doğrudan tahvil alabilir. Tersi durumda, yani likidite bolluğu kalıcı ise, bu sefer doğrudan tahvil satımına gidebilir. Ayrıca, bankalar merkez bankalarına kısa vadeli mevduat yatırabiliyorlar. Yine benzer bir şekilde, bankalar merkez bankalarından kısa vadeli mevduat alabiliyorlar. Özellikle koridor sisteminin çalışması açısından önemli bu olanaklar. Doğru cevap A'dır.
10.Soru
Aşağıdaki verilere bağlı olarak nakit oranını hesaplayınız.
Dolaşımdaki para= 1800TL
Vadesi mevduat= 1200TL
Zorunlu rezervler= 1100TL
Banka rezervleri= 1300TL
1,5 |
2 |
2,5 |
3 |
3,5 |
Nakit oranı: 1800 / 1200 = 1,5
11.Soru
Banka dışı kesimin elinde tuttuğu nakit paraya ne ad verilir?
Dolaşımdaki para |
Tahvil |
Bono |
Likidite |
Rezervler |
Dolaşımdaki para en basit hâliyle banka dışı kesimin elinde tuttuğu nakit para olarak tanımlanabilir.
12.Soru
Merkez bankasının enflasyon ve çıktı açıklarındaki gelişmelere vermesi gereken faiz tepkisini gösteren denklem aşağıdakilerden hangisidir?
Say Kanunu |
Taylor Kuralı |
I. Gossen Kanunu |
II. Gossen Kanunu |
Okun Kanunu |
Merkez bankasının enflasyon ve çıktı açıklarındaki gelişmelere vermesi gereken faiz tepkisini gösteren denklem Taylor Kuralı olarak isimlendirilir.
13.Soru
- TCMB’nin bilanço büyüklüğü
- TCMB’nin toplam iç yükümlülükleri
- TCMB’nin toplam iç varlıkları
- Merkez bankası parası
TCMB’nin kendi isteği ile yürürlüğe soktuğu ve parasal programlama adını verdiği uygulamalar kapsamında, Ocak 1990’da başlatılan ilk parasal kontrol uygulamasında TCMB kendi bilançosundan seçtiği yukarıda verilen hangi parasal büyüklüklerin artış hızına kısıtlama getirdi?
I ve II |
II ve III |
I, III ve IV |
II, III ve IV |
I, II, III ve IV |
Parasal kontrol rejimlerinin yararları, 1990’ların başlarından itibaren giderek artan oranda sorgulandı ve bu uygulamadan vazgeçildi. İki nedenle: Hızla artan finansal yenilikler ve parasal kontrolün sokaktaki insanlar açısından anlaşılır olmasının zorluğu.
Türkiye’nin de parasal kontrol rejimi uygulaması deneyimi var. Bu deneyimi ikiye ayırmak mümkün. Birincisi, TCMB’nin kendi isteği ile yürürlüğe soktuğu ve parasal programlama adını verdiği uygulamalar. İlk parasal kontrol uygulaması Ocak 1990’da başlatıldı. Bu tarihten önce de bazı uygulamalar var. Ancak bunlar kamuoyuna duyurulmadan yapıldılar. Bu anlamda Ocak 1990’dakini ilk uygulama olarak almak yanlış olmayacak. TCMB kendi bilançosundan seçtiği dört ayrı parasal büyüklüğün artış hızına kısıtlama getirdi. Bu parasal büyüklükler ‘TCMB’nin bilanço büyüklüğü’, ‘TCMB’nin toplam iç yükümlülükleri’, ‘TCMB’nin toplam iç varlıkları’ ve ‘merkez bankası parası’ idi. Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi doğru cevap E’dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi beklenmeyen enflasyonun yüklediği maliyetlerden biridir?
Para bulunduranların gizli bir enflasyon vergisine maruz kalmasına yol açar. |
Fiyat kataloglarını sürekli değiştiren firmalar menü maliyeti ile karşı karşıya kalırlar. |
İşletmeler ürünlerinin fiyatlarını belirlemede ve işçiler ile firmalar ise ücretleri belirlemede sorun yaşarlar. |
Enflasyon nominal geliri sabit olan bireyleri doğrudan negatif etkiler. |
Enflasyon vergi sisteminin etkinliğini azaltarak tasarruflar ve yatırımlar üzerinde negatif etki yaratır. |
Önceden öngörülemeyen enflasyon ekonomik birimlere üç farklı maliyet yaratır. Bunlardan ilki fiyatların yanlış belirlenmesi, ikincisi servetin borç alanlar ve borç verenler arasında yeniden dağılımı ve üçüncüsü beklenmeyen yüksek enflasyonun geleceğe ilişkin belirsizlikleri arttırması olarak belirtilebilir. Ekonomik birimler gelecekteki fiyat düzeyleri hakkında tam bilgiye sahip değillerse işletmeler ürünlerinin fiyatlarını belirlemede ve işçiler ile firmalar ise ücretleri belirlemede sorun yaşayacaklardır.
15.Soru
Bir ekonomide üretim düzeyi potansiyelin oldukça altında ise para politikasının aradaki farkı azaltması için aşağıdaki politika davranışlarında hangisine uygun bir biçimde politika geliştirmesi uygundur?
Makro ekonomik ve finansal istikrarı gözetmesi |
Üretim düzeyinin değiştirmesi |
İşgücünün nitelik düzeyinin yükseltilmesi |
Rekabetin önündeki engellerin kaldırılması |
Araştırma ve geliştirmenin teşvik edilmesi |
Bir ekonomide üretim düzeyi potansiyelinin oldukça altında ise para politikasının aradaki farkı azaltmak için yapabilecekleri var mı? Elbette bu sorunun tersi de geçerli: Üretim düzeyi potansiyelinin oldukça üstünde ise para politikası ile ekonomiyi potansiyeline getirmeye çalışmalı mı? Makroekonomi derslerinden hatırlayacaksınız: İki farklı görüş var. Birincisi, ekonominin kendi dinamikleri ile tekrar potansiyel üretim düzeyine döneceğini belirtiyor ve bu nedenle para ya da maliye politikasında bir değişikliğe gerek olmadığını söylüyor. İkinci görüş ise ekonomin kendi dinamikleri ile dengeye gelmesinin ancak zamanla gerçekleşebileceğine ve bu zamanın oldukça uzun olabileceğine dikkat çekiyor. Bu zamanı kısaltmak üzere para ve maliye politikasının aktif biçimde kullanılmasını tavsiye ediyor. Sözgelimi üretim potansiyel düzeyinin altında ise iç talebi artırmak için faiz haddinin düşürülmesi (parasal genişlemeye gidilmesi) ve /veya genişlemeci maliye politikasının (kamu harcamaların artırılması ve vergi oranlarının düşürülmesi) uygulanması öneriliyor.
16.Soru
Para politikasını uygulamakla yükümlü Merkez Bankasının para politikasını bağımsız bir şekilde oluşturduğu, maliye politikasının ise bütçe açıklarını para politikası hedeflerine destek olacak şekilde belirlediği bir ekonomik yapı olarak tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Mali baskınlık |
Parasal baskınlık |
Sevimsiz monetarist aritmetik |
Enflasyon |
Parasal daralama |
Parasal baskınlık ise para politikasını uygulamakla yükümlü Merkez Bankasının para politikasını bağımsız bir şekilde oluşturduğu, maliye politikasının ise bütçe açıklarını para politikası hedeflerine destek olacak şekilde belirlediği bir ekonomik yapıdır.
17.Soru
Para arzının belirlenme süreci aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru şekilde verilmiştir?
Para arzı= Parasal taban x Para çarpanı |
Para arzı= Parasal taban/ Para çarpanı |
Para arzı= Para çarpanı/ Parasal taban |
Para arzı= Rezervler x Dolaşımdaki para |
Para arzı= Rezervler/ Dolaşımdaki para |
Para arzı= Parasal taban x Para çarpanı
18.Soru
Merkez bankasının tahvil ve bono piyasasından kamu kesimi kağıtlarını alıp satması aşağıdakilerden hangisidir?
Reeskont kredi |
Açık piyasa işlemleri |
Rezerv opsiyon mekanizması |
Parasal taban genişletmesi |
Varlık genişlemesi |
Açık piyasa işlemleri, merkez bankasının tahvil ve bono piyasasından kamu kesimi kağıtlarını alıp satmasıdır.
19.Soru
Enflasyonist ortamda ayakkabı eskitme maliyeti olarak adlandırılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Daha az nakit tutmaya bağlı olarak oluşan ilave nakit maliyetler
|
Firmaların fiyat listelerini sürekli olarak değiştirmeleri ile oluşan maliyetler
|
Kişilerin fiyatları takip edememesi sonucu oluşan kayıplar
|
Mevcut likiditenin bankacılık sisteminden uzak tutulmasıyla oluşan ilave gelir kazançlarının kaybedilmesi
|
Fiyat artışları sebebiyle mevcut ürünlerin satılamaması ve değer kaybı
|
20.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi, borç anlaşmalarının taraflarının sahip oldukları bilginin aynı olmaması anlamını taşımaktadır?
Ters seçim |
Eksik bilgi |
Ahlaki tehlike |
Bedavacılık |
Sürü davranışı |
Eksik bilgi, finansal piyasalarda sözleşmenin iki tarafının aynı miktarda bilgiye sahip olmaması, borç alanın borç verene göre daha çok bilgi sahibi olması durumu olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ