Özellikle son çeyrek asırda tüm dünyayı etki- leyen ve baş döndürücü bir hızla ilerleyen tekno- lojik gelişmeler, bilişim hukukunun ortaya çıkış sürecinin nedeni olarak kabul edilmektedir; zira teknoloji alanındaki gelişmeler tarafların yüz yüze yaptıkları hukuksal işlemleri konu alan klasik ya- sal düzenlemelerin gözden geçirilmesini gerekli kılmıştır. Bu nedenle bilişim hukukunu, bilişim teknolojilerindeki gelişmeler ve yenilikler sebebiy- le mevcut yasal düzenlemelerin yetersiz kalması ile ortaya çıkmış bir hukuk dalı olarak tanımlamak yanlış olmayacaktır. Gerçekten de eskiden yalnız- ca insanlara özgü olarak kabul edilen birçok eylem ve işlem, bugün bilişim sistemleri tarafından ya- pılmakta veyahut bu sistemler aracılığıyla insanlar tarafından çok hızlı bir şekilde tamamlanmakta- dır. İnsanların günlük hayatında önemli bir yer tutan bilişim sistemleri aracılığıyla gerçekleştirilen işlemler neticesinde ise, zamanla hukuksal sorun- lar baş göstermiştir. Özelikle e-ticaretin gelişmesi, devletin vatandaşlarıyla olan ilişkilerinde e-devlet gibi bilişim sistemlerini kullanması ve bu sayede her kurum ve bireyin bilgi teknolojilerini kullanan sistemler ile kamu hizmetlerine ulaşabilmesi ya da bilişim sistemleri aracığıyla işlenen suçlardaki artış- lar klasik hukuk normlarının gözden geçirilmesini zorunlu kılmıştır. Bunun sonucunda da devletler, bireylerle bireyler ve bireylerle devlet arasındaki hukuk kurallarını bilişim sistemleri çerçevesinde yeniden ele almış ve bu sürecin sonunda da bilişim hukuku denilen yeni bir hukuk dalı ortaya çıkmış- tır (Dülger, 2015: 53).

Bilişim hukuku bünyesinde birçok farklı hukuk dalını barındırması ve/veya birçok hukuk da- lıyla iç içe geçmesi nedeniyle, multi-disipliner bir hukuk dalı olarak tanımlanmaktadır. Bu hususu bir örnekle açıklamak gerekirse; bir internet alış- veriş sitesinde satıcı, korsan bir yazılım CD’sini gerçeğe aykırı beyanlarla, tüketiciye orijinal ürün olarak pazarlamış, tüketici de parayı satıcının be- lirttiği banka hesabına havale etmiştir. Satıcı ise parayı aldıktan sonra tüketiciye hiçbir ürün gön- dermemiştir. İşte günlük hayatta çok sık karşılan bu örnekte, internet üzerinde yapılan bu sözleş- menin hangi şartlar altında hukuken taraflar açı- sından bağlayıcı olduğu, diğer bir ifadeyle inter- net ortamında hangi şartlar altında sözleşmenin kurulduğu borçlar hukuku ve tüketici hukuku- nun konusuyken, yazılımların korunması, kulla- nılması fikri mülkiyet hukukunun konusunu teş-

kil etmektedir. Tarafların mahkemede birbirleri aleyhine sundukları delillerin değerlendirilmesi ise medeni usul hukukunu ilgilendirmektedir. Yine satıcının internet aracılığıyla hileli davranış- lar sonucu tüketiciyi dolandırması ceza hukuku- nun ilgi alanında bulunurken, satıcı hakkındaki soruşturma ve kovuşturma işlemleri ceza usul hu- kuku normlarıyla ile düzenlenmektedir.

Bilişim hukukunun çok yönlü ilgi alanı sa- dece bunlarla da sınırlı değildir. Kamu kurum ve kuruluşlarında bilgisayarların kullanılması- na ilişkin sorunlar veya e-devlet, Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP) gibi yazılımlardan doğan problemler idare hukukunun alanına girmek- tedir. Yine genel olarak internetin yönetiminde hangi kurumların yetkili ve görevli olduğunun belirlenmesi temelde idare hukukunun konusu olmakla birlikte, bu kurumların yapmış olduk- ları idari tasarrufların temel hak ve özgürlükler çerçevesinde değerlendirilmesi ise insan hakları hukuku ve anayasa hukuku ile ilintilidir. Dev- letlerin siber savaşa karşı hazırlıklı olduklarını bildirmeleri ve siber saldırıyı savaş nedeni sa- yacaklarını açıklamaları göstermiştir ki, bilişim hukukunun uluslararası hukukla da bağlantısı vardır (Dülger, 2015: 183). Bu tip örnekler kişi- lik hakları, özel hayatın gizliliği, kişisel verilerin korunması, rekabet hukuku, adli yardımlaşma hukuku gibi alanlarından verilebilecek başka ör- neklerle de istenildiği gibi çoğaltılabilir.

Bilişim hukukunun irtibatlı olduğu hukuk dal- larının çok olması nedeniyle, bilişim hukukunu düzenleyen tek bir kanun ve buna bağlı tali mevzu- at bulunmamaktadır. Bilişim hukukunu oluşturan mevzuat, birçok kanunun içine serpiştirilmiş ve bu nedenle dağınık bir görüntü sergilemektedir. Yine de bu dağınık görüntüyü “bünyesinde bilişim hu- kukunu ilgilendiren normlar bulunduran mevzuat” ve “bünyesinde doğrudan internet ortamını veya bi- lişim alanını düzenlemeye yönelik normlar bulundu- ran mevzuat” olarak iki alt başlık altında toplamak mümkündür. 

Kanun’un 1. maddesine göre bu yasanın amaç ve kapsamı; içerik sağlayıcı, yer sağlayıcı, erişim sağlayıcı ve toplu kullanım sağlayıcıların yüküm- lülük ve sorumlulukları ile internet ortamında işle- nen belirli suçlarla içerik, yer ve erişim sağlayıcıları üzerinden mücadeleye ilişkin esas ve usulleri dü- zenlemektir.

5651 Sayılı kanuna göre erişimin engellenmesi, alan adından erişi- min engellenmesi, IP adresinden erişimin engellenmesi, içeriğe (URL) erişimin engel- lenmesi ve benzeri yöntemler kullanılarak erişimin engellenmesini ifade eder.

Kanun’un 9. maddesine göre internet ortamın- da yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar, içerik sağlayıcısına ve/ veya yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebileceği gibi doğrudan sulh ceza hakimine başvurarak içeriğe erişimin engellenmesini de isteyebilir. İnternet or- tamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hak- ları ihlal edilenlerin talepleri doğrultusunda hakim erişimin engellenmesine karar verebilir. Hakim, zo- runlu olmadıkça internet sitesinde yapılan yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesine karar ver- mez, yalnızca kişilik hakkının ihlalinin gerçekleşti- ği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak verir. Ancak hakim bunun mümkün olmaması halinde internet sitesindeki tüm yayına yönelik olarak erişimin en- gellenmesine de karar verebilir.

Kanun’un 1. maddesine göre, bu yasanın ama- cı elektronik haberleşme sektöründe düzenleme ve denetleme yoluyla etkin rekabetin tesisi, tüketici haklarının gözetilmesi, ülke genelinde hizmetle- rin yaygınlaştırılması, kaynakların etkin ve verimli kullanılması, haberleşme alt yapı, şebeke ve hizmet alanında teknolojik gelişimin ve yeni yatırımların teşvik edilmesi ve bunlara ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.

Bilgi ve iletişim sözcüklerinin bir araya getirilerek kullanılmasıyla ortaya çıkan “bilişim” terimi, Türk Dil Kurumu’nca “insanoğlunun teknik, ekonomik ve toplumsal alanlardaki iletişiminde kullandığı ve bilimin dayanağı olan bilginin özellikle elektronik makineler aracılığıyla düzenli ve akla uygun bir bi- çimde işlenmesi bilimi” olarak tanımlamıştır. Bilişim terimi “enformasyon” ve “otomasyon” kelimelerinin bir araya getirilmesinden türetilmiş olan Fransızca kökenli “enformatik” terimine karşılık gelmektedir ve genel olarak enformasyonun otomatik makineler aracılığıyla işlenmesi anlamında kullanılmıştır (Avşar ve Öngören, 2010: 41).

Bilgisayar ve bilişim sözcükleri zaman zaman birbirleri yerine kullanılagelmişlerdir. Fakat her ikisi de farklı anlamlara sahiptirler. Zira bilişim bir bilim dalını, bilgisayar ise ana işlemci, salt okunur bellek, rasgele erişilen bellek, çevre giriş çıkış birimleri, iş- letim yazılımı ve uygulama yazılımı gibi donanım- lardan oluşan bir makineyi ifade eder. Bilgisayar, kullanıcılardan aldığı bilgi ve komutlarla aritmetik ve mantıksal işlemleri yapabilen ve yaptığı işlem- lerin sonuçlarını saklayabilen, saklanan bilgilere istenildiğinde ulaşılabilen elektronik bir makinedir (Dülger, 2015: 62). Bu bilgilere genel olarak “veri” adı verilmektedir. Veri, bilgisayar tarafından üze- rinde işlem yapılan her türlü değeri ifade etmek- tedir. Bir bilgisayarda ya da bilgisayarlar tarafından okunabilen araçlarda (CD, USB, taşınabilir bellek) saklanabilen, üzerinde işlem yapılabilen her şey ve- ridir. Bu saklama ve sonradan okuma işlemini ya- pabilmek için verilerin uygun şekilde sayısal kod- lara dönüştürülmesine ve gerektiğinde eski haline getirilip okunabilmesine yardımcı olacak alfabeye de “yazılım dili” denilmektedir (Dülger, 2015: 84). İşte bilgisayar, her türlü bilgiyi veri denilen sayısal kodlar aracılığıyla işleyen ve yazılım diliyle bunu kullanıcılara aktaran makinedir.

İnternet kelimesi, “interconnected networks” (kendi aralarında bağlantılı ağlar) kelimesinin kı- saltması olarak kullanılmaktadır. İnternet, kişilerin dünya üzerinde birbirleri ile çok geniş amaç ve içe- rikte iletişim kurmalarını, bilgi alışverişinde bulun- malarını sağlayan ortak iletişimin adıdır. İnternet birden fazla haberleşme ağının birlikte meydana getirdiği metin, resim, müzik, grafik, yazılı metin vb. gibi dosyalar ile bilgisayarlar yazılımlarının, kı- sacası insanlar tarafından oluşturulmuş her türlü bilginin veri halinde paylaşıldığı ve iletildiği bili- şim sistemleri arasındaki ağ olarak tanımlanabilir. Diğer bir ifadeyle internet, birden fazla haberleşme ağının, birlikte meydana getirdikleri bir haberleşme ağıdır. Bu ağların her geçen gün büyümesi ve yeni ağların bu sistemin içine katılması nedeniyle inter- nete merkezi olmayan, küresel seviyede planlan- mış, hiyerarşik bir yapısı bulunmayan “ağlar arası ağ” da denilmektedir (Avşar ve Öngören, 2010: 29 vd.; Dülger, 2015: 86).

TCP/IP Protokolü: İnternet içindeki bilişim sis- temlerinin birbirleriyle iletişim kurabilmeleri ve veri aktarımında bulunabilmeleri için birtakım ku- rallara uygun hareket etmeleri gerekmektedir. Bu kurallar, iletişimdeki eşler arasında veri trafiğinin kurallarını oluşturup daha etkin bir iletişim sağ- lanmasını gerçekleştirirler. Bu kurallara, internet protokolleri ya da TCP/IP (Transmission Cont- rol Protocol/Internet Protocol) protokoller ailesi denir. Bu protokoller adeta birbirleriyle iletişim kuran milyonlarca bilgisayardan oluşan bir ağda yer alan farklı yapıdaki bilgisayarların birbirleriyle iletişim kurabilmeleri için oluşturulan bir anlaş- ma dilidir. TCP/IP protokolünü oluşturan TCP verilerin doğru yere ulaştırılmasından; IP ise ad- resleme sisteminden sorumludur (Avşar ve Öngö- ren, 2010: 32; Dülger, 2015: 88). Bu noktada IP adresinin ne olduğu biraz daha açıklanmalıdır. IP adresi, internetin teknik alt yapısını kuran internet servis sağlayıcıları tarafından internet kullanıcıla- rına verilen kimlik numarasıdır. Bunlar 0 ile 255 sayıları arasında değişen, genellikle noktalı onluk (desimal) formatta gösterilen sayılardır (örneğin 155.212.56.73). IP adresleri “dinamik” ve “statik” olmak üzere ikiye ayrılır. İnternet servis sağlayıcısı (ISS) tarafından internete bağlanmak isteyen bil- gisayara geçici olarak atanan IP adresleri dinamik- tir. Statik IP adresleri ise, değişmeyen adreslerdir. Sunucu bilgisayarda statik IP kullanılır (Dülger, 2015: 802). Bu nedenle genellikle bir web sayfası- nın statik IP’si bulunurken, bu sayfayı ziyaret eden son kullanıcının internete bağlanırken kullandığı IP dinamiktir. Bu noktada yeri gelmişken belirtil- mesi gereken bir husus da şudur: İnternette vukuu bulan hukuka aykırılıkların sorumlularının bulun- masında kullanılan en sık yöntem IP numarasının tespitidir. Burada kast edilen IP numarası dinamik IP numarasıdır.

DNS (Domain Name System/alan adı sistemi) de bir TCP/IP servis protokolüdür. Bütün web siteleri bir IP adresi üzerinden yayın yapar. DNS bu alan adı adreslerini kişilerin anlayabileceği hale getirir. Örneğin tarayıcıya anadolu.edu.tr yazıl- dığında aslında bir IP adresine bağlanılır. DNS, kolay anlaşılabilir ve kullanılabilir makine ve alan isimleri ile makine IP adresleri arasında çift taraflı dönüşümü sağlar. IP adreslerinin gündelik hayatta kullanımı ve hatırlanması pek pratik olmadığı için domain isimlendirme sistemi kullanılır. Zira bir internet adresine 4 haneli bir numara karşılık ge- lir, a.b.c.d şeklindeki bu numaralara IP numaraları denir. Burada, a,b,c ve d 0-255 arasında değişen bir tam sayıdır. Böylesine uzun ve karmaşık sayıla- rı kullanıcıların her internete girişlerinde aradıkla- rı sayfaları bulmak için akılda tutmaları mümkün olmadığından, DNS’in ana amacı şu şekilde açık- lanabilir: Bir siteye erişmek istendiğinde, hangi site nerede ve hangi IP adresli bilgisayarda olduğu belirlenir ve kullanıcının istediği yere erişmesi sağ- lanır. DNS sistemi isim sunucuları ve çözümleyi- cilerinden oluşur. İsim sunucuları olarak düzenle- nen bilgisayarlar host isimlerine karşılık gelen IP adresi bilgilerini tutarlar. Çözümleyiciler ise DNS istemcileridir. DNS istemcileri de DNS sunucu ya da sunucuların adresleri bulunur. Bir DNS istemci bir bilgisayarın ismine karşılık IP adresini bulmak istediği zaman isim sunucuya başvurur. İsim sunu- cu yani DNS sunucuda eğer kendi veri tabanında öyle bir isim varsa bu isme karşılık gelen IP adre- sini istemciye gönderir. Bu sayede internet kulla- nıcılarının örneğin Google’a bağlanmak istedikle- rinde Google’ın şu anda internetteki adresi olan 74.125.224.83 adresini tarayıcılarına yazmalarına gerek kalmaz. Bunun yerine tarayıcısına www.go- ogle.com yazar ve DNS sunucusu, onu bu IP ad- resine yönlendirir. 

World Wide Web (www): Sözcük anlamı ola- rak dünyayı saran ağ anlamına gelen world wide web’e kısaca web denilmektedir. Web, dünyanın her yerindeki yüzbinlerce sunucuda kayıtlı, mil- yarlarca dosyadan oluşan bir bütündür. Birçok internet hizmetini birleştiren bir araç olarak; yazı, resim, ses, video, animasyon gibi pek çok farklı nitelikteki verilere etkileşimli olarak ulaşmamızı sağlayan çoklu bir hiper ortam sistemidir. Hiper ortam, bir dokümandan başka bir dokümanın ça- ğırılmasına imkân verir (iç içe dokümanlar). Bu ortamdaki her veri, bir fare (mouse) yardımıyla başka bir veriyi çağırabilir. Buna “hiper link” ya da kısaca “link” denir. Link, aynı doküman (aynı internet sayfası/web sayfası) içinde başka bir yer- de olabildiği gibi, fiziksel olarak başka bir yerde de (internet üzerindeki herhangi bir makinada ya da başka bir web sayfasında) olabilir. Bütün bu farklı yapıdaki veriler uygun bir standart ile bir arada kullanılıp bir “web tarayıcısında” (web browser) görüntülenebilir. Web kullanılan plat- formdan bağımsızdır. Bir Macintosh (Mac), PC ya da Unix Web web sayfalarını aynı şekilde alır- lar. Sayfaların alındığı web servisleri de farklı bil- gisayar platformlarında olabilir. Kısacası web açık bir sistemdir; platform, bilgisayar, işletim sistemi

vb. ile bağımlı değildir. Web üzerinden pek çok bilgi kaynağına kolayca erişilebilir. Web uygula- maları geliştirmek ve bunları kullanıma sunmak çok kolaydır.

Bu anlatımlardan anlaşılacağı üzere web, web browser (web tarayıcısı/ağ tarayıcısı) olarak ad- landırılan ve internet üzerinde web sayfalarında yer alan tüm bilgilere bakabilmek ve bu bilgilerle etkileşim halinde olabilme imkanı veren bir uygu- lama programı (örneğin Microsoft İnternet Explo- rer, Mozilla, Firefox, ve Safari) ve web sayfası ya da web sitesi olarak adlandırılan, istenilen verilerin görüntülenmesini sağlayan ve HTML (Hypertext Markup Language) adı verilen işaretleme dili kul- lanılarak oluşturulan uygulama yazılımlarının bir araya gelmesinden oluşmaktadır (Avşar ve Öngö- ren, 2010: 33).

İnternetin ortaya çıkışı soğuk savaş dönemin- de ABD ve Sovyetler Birliği arasında yaşanan rekabete dayanmaktadır. Sovyetler Birliği’nin, 1957 yılında Sputnik uydusunu uzaya gönder- mesinden sonra ABD’de bulunan ve Amerikalı- ların “think-tank” olarak adlandırdıkları askeri ve politik strateji geliştirme düşünce kuruluşu RAND Corporation tarafından tek bilgisayar- dan bağımsız olarak çalışabilen bir ağ kurma fikri ulusal güvenlik gerekçesiyle ortaya atılmıştır. Bu- nun üzerine ABD Hükümeti olası bir savaş du- rumunda hem ülke yöneticilerinin birbirleriyle hem de askeri kaynakların kendileriyle iletişim- lerinin güvenli ve kesintisiz bir biçimde devamını sağlayacak olan bir ağ sisteminin oluşturulması için harekete geçmiştir. Bunun için de Savunma Bakanlığı’na bağlı olan ve birbirinden uzakta olan bazı askeri birliklerin geliştirdiği projelerin ortak bir ağ üzerinden birleştirilmesi temeline dayanan ARPA (Advanced Research Project Agency) adlı bir birim oluşturulmuştur. Buradaki çalışmalar sonucunda da farklı sistemleri birbirine bağla- mak için ARPANET adlı bir askeri bilgisayar ağı kurulmuştur. Bu sistemden önce ordu daha sonra da üniversiteler faydalanmıştır. Zaman içerisinde sistem içinde bulunan farklı özellik- teki bilgisayarların birbirini tanımasına yarayan ve aralarındaki uyuşmazlıkları çözmeye yarayan, günümüzde de yerel ağların birbiriyle iletişim kurmasına yarayan kurallar bütünü olan TCP/IP protokolleri gibi kurallar geliştirilmiştir. 1980 yı- lında ARPANET’in yalnızca askeri birlikler için kullanılmasından vazgeçilmiş ve sistem sivil ku- ruluşlarında kullanımına sunulmuştur. İlerleyen zamanlarda web teknolojisinin ve bunun dayan- dığı en temel dosya transfer protokolü olan http protokolünün geliştirilmesiyle ARPANET tama- men ortadan kalkmış ve bilinen anlamda internet ortaya çıkmıştır (Dülger, 2015: 109).

İnternet ağının tamamını kontrol eden tek bir yetkili otorite bulunmamaktadır. Ancak bu du- rum, internetin küresel ağ niteliğinin korunabil- mesi için bazı politikaların merkezi bir sistemden yürütülmediği anlamına da gelmez. Gerçekten de temel internet mekanizmalarının yönetimi ve dü- zenlenmesi için küresel düzeyde ticari kaygı gütme- yen bazı kurumlar bulunmaktadır.

Bunlardan ilki internetin yönetim ve gelişme politikalarını belirleyen Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (ICANN/İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu) kurumudur. ICANN 1998 yılında kurulmuştur ve merkezi Marina Del Rey, Kaliforniya’dadır. ICANN, in- ternet ağının yaygınlaşmasıyla birlikte alan adı sisteminin özelleştirilmesi için özerk olarak faali- yet göstermek üzere ABD tarafından yetkilendi- rilmiştir. ICANN, alan adları sisteminin teknik yönetimi, protokol parametrelerinin belirlenmesi ve kök sunucu sistemi yönetimi işlevlerini koor- dine etmekle görevlendirilmiştir. Daha teknik bir ifadeyle bu Kurum, internet protokolü ad- resi alanı (IP) tahsisi, protokol tanıtıcı ataması, genel (gTLD) ve ülke kodu (ccTLD) üst düzey alan ismi sistemi yönetimi ve kök sunucu sistemi yönetimi işlevlerinden sorumludur. ICANN, tüm İnternet kullanıcılarının geçerli adresler bulabil- melerini sağlamak üzere evrensel çözülebilirlikten emin olunması için DNS’in teknik unsurlarının yönetiminin koordinasyonundan da sorumludur. Bunu internetteki işlemlerde kullanılan teknik ta-

nıtıcıların dağıtımını ve üst düzey alan isimlerinin (.com, .info, aero, .biz, .coop, museum, .name, pro, gov. vb.) kullanılma yetkilerinin dağıtılma- sını gözlemleyerek yapar. Mali işlemler, internet içeriğinin kontrolü, istenmeyen ticari e-postaları (spam) ve veri korumasıyla ilgili kurallar gibi in- ternet kullanıcılarını ilgilendiren diğer sorunlar, ICANN’ın teknik koordinasyon görevinin dışın- da kalmaktadır.

Diğer bir kurum Internet Assigned Numbers Authority (IANA/İnternet Tahsisli Sayılar Oto- ritesi) kurumudur. Bu kurum ICANN ile koor- dinasyon içerisinde IP adreslerinin yönetimini gerçekleştirmek amacıyla ABD tarafından yetkilen- dirilmiştir. IANA’nın yetkisi, IP yönetimi için po- litikalar belirlemekten ziyade ICANN tarafından önceden belirlenmiş politikaları tarafsız biçimde uygulamaktan ibarettir.

Her iki kurumun altında dünyanın beş bölge- si için internet kaynaklarını ICANN’nın belirle- diği politikalara göre yöneten kuruluşlar vardır. Bunlara Regional Internet Registry (RIR/Bölge- sel Internet Kayıt Merkezi) denir. Bu kuruluşla- rın hiçbirisi ticari amaç gütmez ve hükümetle- rin organı değildir. Bugün dünya üzerinde beş adet RIR bölgesi bulunmaktadır. Bunlar Afrika bölgesi için AfriNIC (African Region Internet Registry), Asya ve Pasifik bölgesi için APNIC (Asia Pacific Network Information Centre), Ku- zey Amerika için ARIN (American Registry for Internet Numbers), Latin Amerika ve Karayipler bölgesi için LACNIC (Latin America and Ca- raibbean Adresses Registry) ve Avrupa Bölgesi için RIPE NCC (Re´seaux IP Europens Network Coordination Centre). Türkiye RIPE NCC bölgesindedir. RIPE NCC’nin merkezi Hollan- da’dadır. RIR merkezleri altında son kullanıcıya IP adresi veren internet servis sağlayıcıları var- dır. Bunlara Local Internet Registry (LIR/Yerel Internet Kayıt Merkezi) denilir. İsteyen her kişi, şirket veya kuruluş LIR olabilir. Bunun için gi- riş aidatı ve yıllık servis ücreti ödemek gerekir. LIR olan her kişi veya kurum, RIR toplantılarına katılabilir, politikaları için önerilerde bulunabi- lir. Genel olarak internetin teknik alt yapısını ve internet servis sağlayıcısı olarak adlandırılan her gerçek veya tüzel kişi LIR’dir. Türkiye’de de ör- neğin TürkTelekom bir LIR’dır. 

Bilişim teknolojileri konusunda ülkemiz- deki en yetkili kurum Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’dır.

a. Numaralandırma, internet alan adları, uydu pozisyonu, frekans tahsisi gibi kıt kaynakla- ra dayalı elektronik haberleşme hizmetleri- ne ilişkin strateji ve politikaları belirlemek.

b. Elektronik haberleşme sektörünün serbest rekabet ortamında gelişimini teşvik etme- ye ve bilgi toplumuna dönüşümün destek- lenmesini sağlamaya yönelik hedef, ilke ve politikaları belirlemek ve bu amaçla teşvik edici tedbirleri almak.

c. Elektronik haberleşme alt yapı, şebeke ve hizmetlerinin teknik, ekonomik ve sosyal ihtiyaçlara, kamu yararına ve milli güvenlik amaçlarına uygun olarak kurulması, geliş- tirilmesi ve birbirlerini tamamlayıcı şekilde yürütülmesini sağlamaya yönelik politikala- rı belirlemek.

ç. Elektronik haberleşme cihazları sanayisinin gelişmesine ilişkin politikaların oluşumuna ve elektronik haberleşme cihazları bakımın- dan yerli üretimi özendirici tedbirleri alma- ya yönelik politikaları belirlemeye katkıda bulunmak.

d. Ülkemizin üyesi bulunduğu elektronik ha- berleşme sektörü ile ilgili uluslararası birlik ve kuruluşlar nezdinde 5.5.1969 tarihli ve 1173 sayılı Milletlerarası Münasebetlerin Yürütülmesi ve Koordinasyonu Hakkın- da Kanun hükümleri saklı kalmak üzere Devleti temsil etmek veya temsile yetkilen- dirmek, çalışmalara katılım ve kararların uygulanması konusunda koordinasyonu sağlamak.

e. Elektronik haberleşme politikalarının tespi- ti ve uygulanması amacıyla gerekli araştır- maları yapmak ve yaptırmak.

f. Elektronik haberleşmenin doğal afetler ve olağanüstü haller nedeniyle aksamamasını teminen gerekli tedbirleri almak ve koor- dinasyonu sağlamak. Haberleşmenin aksa- ması riskine karşı önceden haberleşmenin kesintisiz bir biçimde sağlanmasına yönelik alternatif haberleşme alt yapısını kurmak, kurdurmak ve ihtiyaç durumunda söz ko- nusu sistemi devreye sokmak.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’na bağlı olarak 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşki- lat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 29. maddesi uyarınca kurulan İn- ternet Geliştirme Kurulu’nun ana işlevi, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na danışmanlık yapmaktır. Kurul’un oluşumu ve yetkileri Ulaştırma, Deniz- cilik ve Haberleşme Bakanlığı İnternet Geliştirme Kurulu Yönetmeliği’nde düzenlenmiştir.

Kurul, internet ortamı ile ilgili çalışmalarda bulunmak, araştırma, inceleme ve değerlendirme yapmak üzere Bakanlık, kurum ve kuruluş, üniver- site, sivil toplum kuruluşları temsilcileri ve konuyla ilgili çalışmalarıyla temayüz etmiş kişiler arasından Bakan tarafından seçilecek toplam yedi üyeden oluşur. Kurul’un Yönetmelik md. 6’da belirtilen görevleri şunlardır:

a. İnternet ortamının ekonomik, ticari ve sosyal hayat ile bilim, eğitim ve kültür ala- nında etkin, yaygın, kolay erişilebilir olarak kullanımını teşvik edecek politika ve strateji önerileri hazırlamak ve Bakana sunmak.

b. Türk Kültürü, Türk Tarihi ve Türk Dün- yasıyla ilgili bilgilerin internet ortamında daha fazla yer alması ve bunların tanıtılması hususunda çalışmalar yapmak, yaptırmak ve öneriler hazırlamak ve Bakana sunmak.

c. İnternet ortamının güvenli, serbest, özgür ve faydalı kullanımı ile katma değer üret- mesine yönelik öneriler hazırlamak ve Ba- kana sunmak.

ç. İnternet kullanımının faydaları konusun- da toplumsal farkındalığın oluşturulmasını sağlamak. 

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu 4502 sayılı Kanun ile 2813 sayılı Bilgi Teknolojile- ri ve İletişim Kurumunun Kuruluşuna İlişkin Kanun’un 5. maddesinde yapılan değişiklikle kurulmuştur. 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun 67. maddesinin 2. fıkrası gereğince, o güne dek Telekomünikasyon Kurumu olan ku- rumun adı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu olarak değiştirilmiştir. 

içerik sağlayıcılar çok uluslu şirketlerden, kamu kurumlarına, özel işletmelerden, bireylere (örneğin yukardaki örnekte hakaret eden forum kullanıcısı) kadar çok geniş bir kategoriyi oluşturmaktadır.