TOPLU İŞ HUKUKU Dersi Grev ve Lokavt soru cevapları:
Toplam 59 Soru & Cevap#1
SORU: Grev kavramından ne anlıyorsunuz?
CEVAP: Barışçı çözüm yollarından sonuç alamayan toplu iş uyuşmazlığının tarafları, mücadeleci çözüm yollarını kullanarak uyuşmazlığı gidermeye çalışırlar. Uyuşmazlığın işçi tarafının sahip olduğu mücadele aracı grevdir. İşçiler, kendilerini temsil eden sendikaları aracılığıyla grev hakkını kullanarak işveren üzerinde ekonomik bir baskı oluşturmaya ve bu suretle, toplu iş uyuşmazlığını kendi lehlerine sonuçlandırmaya çalışırlar. Bu yönüyle, grev hakkı hukukumuzda sadece bir işverene iş sözleşmesiyle bağlı olarak çalışan işçilere tanınmıştır.
#2
SORU: İşçilerin grev hakkının gelişmesi nasıl olmuştur?
CEVAP: İşçilerin grev hakkı, ilk defa 1961 Anayasası ve bu anayasal düzenleme esas alınarak çıkarılan 275 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanununda düzenlenmiştir.
#3
SORU: 1982 anayasasının 54. maddesinde nasıl bir hüküm yer almaktadır?
CEVAP: Toplu İş sözleşmesinin yapılması sırasında, uyuşmazlık çıkması halinde işçiler grev hakkına sahiptirler. Bu hakkın kullanılmasının (...) usul ve şartları ile kapsam ve istisnaları kanunla düzenlenir hükmüne yer verilmiştir.
#4
SORU: Grevin tanımı nedir?
CEVAP: Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 58. maddesinin birinci fıkrası gereğince grev, işçilerin, topluca çalışmamak suretiyle işyerinde faaliyeti durdurmak veya işin niteliğine göre önemli ölçüde aksatmak amacıyla aralarında anlaşarak veya bir kuruluşun aynı amaçla topluca çalışmamaları için verdiği karara uyarak işi bırakmalarına denilir.
#5
SORU: Grevin unsurları nelerdir?
CEVAP: Grevin tanımına ilişkin düzenleme göz önünde tutulduğunda, grevin biri maddi diğeri de manevi olmak üzere iki unsuru bulunduğu belirlenebilir. Grevin maddi unsuru, işçilerin işi bırakmaları; grevin manevi unsuru ise işçilerin aralarında anlaşmaları veya bir kuruluşun kararına uymalarıdır.
#6
SORU: Grevin maddi unsurları nasıl açıklanır?
CEVAP: İşçilerin işi bırakmalarının topluca olması gerekmektedir. Aksi takdirde, grev söz konusu olmaz. Kanunda belirtilen iş bırakmanın topluca olmasından kastedilenin birden çok işçinin işini bırakması olduğu kabul edilmektedir. Bu nedenle, grevin varlığından bahsedebilmek için birden çok işçinin işini bırakması gerekir. Grev yapmak amacıyla hareket eden tek bir işçinin iş bırakması grev olarak nitelendirilemez. Öte yandan, grevden söz edilebilmesi için işyerinde çalışan bütün işçilerinde işi bırakmaları gerekmez.
#7
SORU: Grevin maddi unsurlarının özelliği nedir?
CEVAP: Grevden bahsedilebilmesi için gerçekleşmesi gereken ilk unsur işin bırakılmasıdır. Hiç kuşkusuz, işi bırakacak olanların işçi niteliğine sahip olmaları gerekmektedir. Bu bakımdan, işyerinde çalışmakta olan ama işçi niteliğine sahip olmayan; serbest meslek erbabı, çırak, stajyer, memur gibi kişilerin iş bırakmaları grev olarak nitelendirilemez.
#8
SORU: Grevin manevi unsurları nelerdir?
CEVAP: İşçilerin iş bırakmalarının grev olarak nitelendirilebilmesi için işçilerin işi topluca bırakmaları yetmez. İşçilerin işi ayrıca aralarında yaptıkları bir anlaşmaya veya bir kuruluşun kararına uyarak bırakmaları da gerekir. Greve ilişkin tanımda, işin bırakılması hususunda karar verecek kuruluş hakkında herhangi bir nitelendirmede bulunulmamıştır. Bu nedenle, grev kavramı bakımından iş bırakma kararını verecek kuruluşun herhangi bir önemi bulunmamaktadır. İşçi sendikası dışında, bir konfederasyonca alınan karara uyularak işçiler iş bırakmışlarsa, bu iş bırakma da grev olarak nitelendirilecektir.
#9
SORU: Kanuni grev tanımından ne anlıyoruz?
CEVAP: Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 58. maddesinin ikinci fıkrası gereğince, kanuni grev, toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması halinde işçilerin ekonomik ve sosyal durumları ile çalışma şartlarını korumak veya geliştirmek amacıyla Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümlerine uygun olarak yapılan grevdir. Grev niteliğini taşıyan her iş bırakma kanuni bir grev değildir. Kanuni bir grevden bahsedilebilmesi için bu grevin Kanunda 58. maddenin ikinci fıkrasında yer alan unsurlar› da bünyesinde taşıması gerekmektedir.
#10
SORU: Kanuni grev unsurları nelerdir?
CEVAP: Kanuni grevin tanımına ilişkin düzenlemeden grevin kanuni bir grev niteliğinde olabilmesi için mesleki amaç ve Kanunda belirlenmiş usule uygun olma unsurlarının bulunması gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır. Ancak, greve ilişkin yasal düzenlemeler bir bütün olarak değerlendirildiğinde bu iki unsura grevin yasaklanmamış veya engellenmemiş olması unsurları da ilave edilmelidir.
#11
SORU: Kanuni grev içerisinde mesleki amaç nasıl olmalıdır?
CEVAP: Kanuni grev, bir defa toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında ortaya çıkan uyuşmazlıkları çözmek amacıyla yapılmalıdır. Bu nedenle, toplu hak uyuşmazlıklarında veya toplu iş sözleşmesi süresi içerisinde ortaya çıkan toplu menfaat uyuşmazlıklarında grev yapılamaz. Bundan başka, grev işçilerin ekonomik ve sosyal durumları ile çalışma şartlarını korumak veya geliştirmek amacı güdülerek yapılmalıdır. Sözgelimi, işçilerin çalışma şartlarını iyileştirmek ya da uygulanmakta olan çalışma koşullarının kötüleştirilmesine engel olmak için yaptıkları grev, amaç unsurunu içerir. Bu amacı içermeyen grev, kanun dışı grev niteliğini taşır.
#12
SORU: Kanuni grevde belirlenmiş usule uygun olma anlayışı nedir?
CEVAP: Kanuni bir grevden söz edilebilmesi için amaç unsurunun haricinde, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununda öngörülmüş olan koşullara da uygun davranılması gerekir. Bu kapsamda, grevin kanuni bir grev niteliğinde olabilmesi için öncelikle barışçı çözüm yollarından tarafların sonuç alamamış olmaları, daha sonra da grev kararının alınması, ilan edilmesi, uygulanması hususlarında Kanunda öngörülmüş ayrıntılı prosedürü aksatmadan uygulamak gerekmektedir.
#13
SORU: Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 60. maddesinin altıncı fıkrasında hangi hüküm yer almaktadır?
CEVAP: Grup toplu iş sözleşmesine ilişkin uyuşmazlıklarda grev kararı, uyuşmazlığın kapsamındaki işyerlerinin bir kısmı için alınmış olsa dahi lokavt kararı uyuşmazlığın kapsamındaki başka işyerleri için de alınabilir.
#14
SORU: Grev kararının uygulamaya konulması nasıl gerçekleşir?
CEVAP: Toplu iş sözleşmesi bağıtlamaya yetkili olan işçi sendikasınca, arabulucu tarafından düzenlenen uyuşmazlık tutanağının görevli makam tarafından tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde alınan grev kararı, uyuşmazlığın tarafı olan işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene tebliğ edilir. Grev kararı, işçi sendikasınca, işyeri veya işyerlerinde derhal ilan edilir. Bundan başka, toplu iş sözleşmesi bağıtlamaya yetkili olan işçi sendikasınca, arabulucu tarafından düzenlenen uyuşmazlık tutanağının görevli makam tarafından tebliği tarihinden itibaren altmış gün içerisinde altı işgünü önceden karşı tarafa bildirilecek tarihte grev uygulamaya konulabilir.
#15
SORU: Grevin yasaklanmamış olması durumu nasıl açıklanır?
CEVAP: Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu, güvenlik, genel sağlık veya kamu yararının korunması amacıyla bazı hallerde grev yapılmasını yasaklamıştır. Kanunda grev yasakları, sürekli ve geçici grev yasakları olarak düzenlenmiştir. Yasağın bulunduğu işler ve yerlerde sadece grev değil lokavt yoluna başvurmak da mümkün değildir. Grev yapılmasının yasaklanmış olduğu hallerde, toplu iş sözleşmesi bağıtlama yetkisi olan işçi sendikasınca grev kararı alınarak uygulamaya konulamaz. Buna uygun davranılmazsa, yapılan grev kanun dışı grev niteliğinde olur.
#16
SORU: Kanunun 62. maddesinde belirtilen, hangi işler ve yerlerde grev yapılamayacağı sıralanmıştır?
CEVAP: • Can ve mal kurtarma işlerinde, • Cenaze işlerinde ve mezarlıklarda, • Şehir şebeke suyu, elektrik, doğal gaz, petrol üretimi, tasfiyesi ve dağıtımı ile nafta veya doğal gazdan başlayan petrokimya işlerinde, • Bankacılık hizmetlerinde, • Milli Savunma Bakanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca doğrudan işletilen işyerlerinde, • Kamu kuruluşlarınca yürütülen itfaiye ve şehir içi toplu taşıma hizmetlerinde, • Hastanelerde.
#17
SORU: Geçici grev yasakları hangi hallerde uygulanır?
CEVAP: Bakanlar Kurulu, genel hayat› önemli ölçüde etkileyen doğa olaylarının gerçekleştiği yerlerde bu durumun devamı süresince yürürlükte kalmak kaydıyla gerekli gördüğü işyerlerinde grevi yasaklayabilir. Yasağın kalkmasından itibaren altmış gün içinde altı işgünü önce karşı tarafa bildirilmek kaydıyla grev uygulamasına devam edilir. Ayrıca sıkıyönetim halinde sıkıyönetim komutanı, grev yetkilerinin kullanılmasını sürekli olarak durdurabilir veya izne bağlayabilir. Başladığı yolculuğu yurt içindeki varış yerlerinde bitirmemiş deniz, hava, demir ve kara ulaştırma araçlarında grev yapılamaz.
#18
SORU: Grev engelleri anlayışı nelerdir?
CEVAP: Grev Bakanlar Kurulunca ertelendiğinde veya grevin işçiler tarafından grev oylaması yoluyla uygulanmaması sağlandığında yahut mahkeme kararıyla grev durdurulduğunda grev engeli ortaya çıkmış olmaktadır. Böyle durumlarda, toplu iş sözleşmesi bağıtlama yetkisi olan işçi sendikasınca alınmış olan grev kararı uygulamaya konulamaz veya uygulanmaya başlanmış olan bir greve devam edilemez.
#19
SORU: Grevin ertelenmesi nasıl gerçekleşir?
CEVAP: Karar verilmiş veya başlanmış olan kanuni bir grev, genel sağlığı veya milli güvenliği bozucu nitelikte ise Bakanlar Kurulu bu uyuşmazlıkta grevi altmış gün süre ile erteleyebilir. Erteleme süresi, kararın yayımı tarihinde başlar.
#20
SORU: Grev oylaması nedir?
CEVAP: Grev oylaması, alınan grev kararının uygulanacağı işyerinde veya işyerlerinde çalışmakta olan işçilerin iradeleriyle grevi engelleyebildikleri demokratik bir süreçtir. Her ne kadar, grev kararı alma yetkisi işçi sendikasında olsa da, sendikaca temsil edilen işçiler, alınan grev kararına rağmen çalıştıkları işyerinde grevin uygulanmamasını isteyebilirler. Bu nedenle, hukuk sistemimizde grev oylaması kurumu kabul edilerek, işçilere çoğunluğun iradesiyle grevin uygulanmasına engel olma hakkı tanınmıştır.
#21
SORU: Grevin oylaması nasıl uygulanmaktadır?
CEVAP: Grev kararının işyerinde ilan edildiği tarihte o işyerinde çalışan işçilerin en az dörtte birinin ilan tarihinden altı işgünü içinde işyerinin bağlı bulunduğu görevli makama yazılı başvurusu üzerine görevli makamca talebin yapılmasından başlayarak altı işgünü içinde grev oylaması yapılır. İşçiler, grev oylaması talebini içeren bir metni topluca imzalayarak da talepte bulunabilirler. Grev oylaması o işyerinde çalışan işçiler tarafından talep edilecektir.
#22
SORU: Mahkeme kararıyla grevin durdurulması nasıl uygulanır?
CEVAP: Grev hakkının iyi niyet kurallarına aykırı tarzda toplum zararına ve milli servete zarar verecek şekilde kullanıldığının tespit edilmesi halinde taraflardan birinin veya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının başvurusu üzerine mahkemece, uygulanmakta olan grevin durdurulmasına karar verileceği hükme bağlanmıştır.
#23
SORU: Grevin iş sözleşmeleri üzerindeki etkisi nasıldır?
CEVAP: Kanuni bir grevin iş sözleşmeleri üzerinde doğurduğu sonuç düzenlenmiştir. Buna göre, kanuni greve katılan, greve katılmayan veya katılmaktan vazgeçip de grev nedeniyle çalıştırılmayan işçilerin iş sözleşmeleri grev süresince askıda kalır. Kanuni grev sona erdikten sonra, kanuni grev sebebiyle askıya alınmış olan borçlar yeniden ifa edilmeye başlanır. İşçi iş görme borcunu yerine getirmek üzere işe başlamak, işveren de işçileri işe başlatmak ve askı halinin sona ermesi nedeniyle ücret ödeme borcunu yerine getirmek zorundadır.
#24
SORU: İşyerinden ayrılma zorunluluğu durumu nedir?
CEVAP: Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu, greve katılan işçilerin işyerinden ayrılmak zorunda olduklarını hükme bağlamıştır. Bu düzenlemeyle, greve katılan işçilerin işyerinde kalarak olumsuz durumlara yol açmalarının önüne geçilmek istenmiştir. Bundan başka, greve katılan işçilerin, işyerine giriş çıkışı engellemeleri de yasaklanmıştır. Kanun, greve katılan işçiler bakımından işyerinden ayrılma zorunluluğu getirmekle birlikte greve katılmak istemeyen işçilerin çalışma serbestilerini saklı tutmuştur.
#25
SORU: Greve katılan işçiler başka işverenin yanında çalışabilir mi?
CEVAP: Kanuni bir grev dolayısıyla iş sözleşmeleri askıda kalan içiler, grev süresince başka bir işverenin yanında çalışamaz.
#26
SORU: İşveren greve katılan işçilerin yerine başka işçi çalıştırabilir mi?
CEVAP: Kanuni bir grev süresince iş sözleşmeleri askıda kalan işçilerin yerine sürekli ya da geçici olarak başka işçi alamaz veya başkalarını çalıştıramaz. Ancak, greve katılamayacak işçilerden; ölen, kendi isteği ile ayrılan veya iş sözleşmesi işveren tarafından haklı nedenle feshedilenlerin yerine yeni işçi alınabilir.
#27
SORU: Çalışma serbestisi nasıl bir anlam taşır?
CEVAP: İşçi sendikasının karar alarak uygulamaya koyduğu greve, işyerinde çalışan bütün işçilerin katılma zorunlulukları bulunmamaktadır. Uygulamaya konulan greve katılıp katılmamakta işçi serbesttir. Greve katılmayan veya greve başlangıçta katılıp da sonradan greve katılmaktan vazgeçen işçiler, işyerinde çalışmaya devam edebilirler.
#28
SORU: Çalışma Serbestisi Kanunu hangi maddesinde nasıl açıklanmıştır?
CEVAP: Greve katılmayan veya katılmaktan vazgeçenlerin işyerinde çalışmaları, hiç bir şekilde engellenemez ve İşveren greve katılmayan veya katılmaktan vazgeçen işçileri çalıştırıp çalıştırmamakta işveren serbesttir yönündeki düzenlemelerle Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu m.64’de açıkça hüküm altına alınmıştır.
#29
SORU: Greve katılamayacak işçilerin özellikleri nelerdir?
CEVAP: Uygulanmakta olan bir greve katılıp katılmama hususu tamamıyla işçinin iradesine bırakılmış olmakla birlikte, Kanun zorunlu olarak greve katılamayacak bir işçi kadrosundan bahsetmektedir. Bu nitelikte olan işçiler, isteseler de greve katılamazlar. Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 65. maddesinin ikinci fıkrası gereğince, hiçbir surette üretim veya satışa yönelik olmamak kaydıyla niteliği bakımından sürekli olmasında teknik zorunluluk bulunan işlerde faaliyetin devamlılığını veya işyeri güvenliğini, makine ve demirbaş eşyasının, gereçlerinin, hammadde, yarı mamul ve mamul maddelerin bozulmamasını ya da hayvan ve bitkilerin korunmasını sağlayacak sayıda işçi, kanuni grev sırasında çalışmak, işveren de bunları çalıştırmak zorundadır.
#30
SORU: Grev gözcülerinin önemi nelerdir?
CEVAP: Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 73. maddesinin birinci fıkrasında, işyerinde grev ilan etmiş olan işçi sendikasının, kanuni bir grev kararına uyulmasını sağlamak için güç kullanmaksızın ve tehditte bulunmaksızın kendi üyelerinin grev kararına uyup uymadıklarını denetlemek amacıyla işyerinin giriş ve çıkış yerlerine, kendi üyeleri arasından en çok dörder grev gözcüsü koyabileceği düzenlenmiştir. İşçi sendikası, grev gözcülerini kendi üyelerinden belirlemek zorundadır, sendika üyesi olmadığı halde greve katılan işçiler arasından grev gözcüsü belirleyemez. Grev gözcüleri, işyerine giriş ve çıkışlara engel olamaz, giren ve çıkanları kontrol etmek amacıyla dahi durduramaz.
#31
SORU: Grev süresince doğacak zararlardan sorumluluk kime aittir?
CEVAP: Grev esnasında greve karar veren sendikanın kusurlu hareketi sonucu grev uygulanan işyerinde neden olunan maddi zarardan sendika sorumludur. Bu düzenleme kapsamında sendikanın sorumluluğunu gerektiren zararlar, kanuni grev nedeniyle ortaya çıkan ve işyerinin çalışmamasından doğan ekonomik zararlar değil, bunların dışında kalan ve kusurlu davranışlar neticesinde oluşan maddi zararlardır. Ayrıca, yetkili işçi sendikasının kararı olmadan işçi ya da yöneticilerin bireysel eylemlerinden kaynaklanan zararlardan, sendika değil, kusuru olan yönetici ya da işçi sorumludur.
#32
SORU: Kanuni grevin sona ermesi nasıl uygulanabilir?
CEVAP: Kanuni bir grev, işçi sendikasının aldığı bir kararla sona erdirilebilir. İşçi sendikası, grev kararı almaya yetkili olduğu gibi aldığı grev kararını ortadan kaldırmaya da yetkilidir. Kanuni bir grevi sona erdirme kararı, kararı alan tarafça ertesi işgünü sonuna kadar yazı ile karşı tarafa ve görevli makama bildirilir. Grevin sona erdiği, görevli makam tarafından işyerinde ilan edilir. Kanuni grev, ilanın yapılması ile sona erer.
#33
SORU: Kanun dışı grevin cezai sonuçları nelerdir?
CEVAP: Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununda kanun dışı greve ilişkin bir takım cezai yaptırımlar öngörülmüştür. Buna göre, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununda kanuni grev için belirlenen şartlar gerçekleşmeksizin alınan bir grev kararının uygulanması halinde grev karar verenler, böyle bir greve karar verilmesine veya uygulanmasına veya bunlara katılmaya veya devama zorlayan veya teşvik edenler fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde çeşitli idari para cezası ile cezalandırılırlar.
#34
SORU: Lokavt kavramının anlamı nedir?
CEVAP: Lokavt da grev gibi, toplu iş uyuşmazlıklarının çözümlenmesinde kullanılan mücadeleci bir yoldur. İşçiler, uyuşmazlıkları gidermek için grev yoluna, işverenler de lokavt yoluna başvururlar. Grevde izlenen amaç, işyerinde yürütülen faaliyetin topluca çalışmamak suretiyle durdurulmasıdır. Oysa lokavtta işçilerin toplu halde işten uzaklaştırılması söz konusudur.
#35
SORU: Kanun dışı grevin tanımı nedir?
CEVAP: Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 58. maddesinde, kanuni grev için aranan şartlar gerçekleşmeden yapılan grevin kanun dışı grev olduğu hükme bağlanmıştır. Bu hüküm göz önünde bulundurularak kanun dışı grev, mesleki amaç unsurunu bünyesinde barındırmayan veya Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununda belirtilmiş usule uyulmadan ya da grev yasağı yahut grev engeli söz konusu olduğu hallerde yapılan grevdir şeklinde tanımlanabilir.
#36
SORU: Kanun dışı grevin tespit sonuçları nelerdir?
CEVAP: Taraflardan her biri, karar verilen veya uygulanmakta olan bir grevin kanun dışı olup olmadığının tespitini mahkemeden her zaman talep edebilir. Mahkeme bir ay içinde karar verir. Yargıtay bir ay içinde kesin olarak karara bağlar. Verilecek karar, tarafları, işçi ve işveren sendikasının üyelerini bağlar ve ceza davaları için kesin delil teşkil eder. Hâkim tedbir olarak dava konusu grevin durdurulmasına karar verebilir.
#37
SORU: Kanun dışı grevin hukuki sonuçları nelerdir?
CEVAP: Kanun dışı grev yapılması halinde işveren, grevin yapılması kararına katılan, grevin yapılmasını teşvik eden, greve katılan veya greve katılmaya ya da devama teşvik eden işçilerin iş sözleşmelerini haklı nedenle feshedebilir.
#38
SORU: Kanuni lokavtın tanımı nedir?
CEVAP: Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 59. maddesinin ikinci fıkrası gereğince, toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması ve işçi sendikası tarafından grev kararı alınması halinde Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümlerine uygun olarak yapılan lokavta kanuni lokavt denir.
#39
SORU: Kanun dışı lokavtın tanımı nedir?
CEVAP: Mesleki amaç unsurunu bünyesinde barındırmayan veya Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununda belirtilmiş usule uyulmadan ya da lokavt yasası yahut lokavt engeli söz konusu olduğu hallerde yapılan lokavttır şeklinde tanımlanabilir. Bu çerçevede, kanuni bir lokavtta bulunması gereken toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması halinde bu uyuşmazlığın çözümlenmesi amacı mevcut olmadan veya kanuni bir grev kararı alınmasından önce yapılan lokavtlar, kanun dışı lokavt niteliğindedir.
#40
SORU:
Barışçı çözüm yollarından sonuç alamayan toplu iş uyuşmazlığının tarafları nasıl bir yol izlerler?
CEVAP:
mücadeleci çözüm yollarına giderler.
#42
SORU:
Grevin manevi unsurunu açıklayınız.
CEVAP:
İşçilerin iş bırakmalarının grev olarak nitelendirilebilmesi için işçilerin işi topluca bırakmaları yetmez. İşçilerin işi ayrıca aralarında yaptıkları bir anlaşmaya veya bir kuruluşun kararına uyarak bırakmaları da gerekir.
#43
SORU:
Kanuni grevin unsurları nelerdir?
CEVAP:
• Mesleki amaç,
• Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununda belirlenmiş usule uygun olması,
• Grevin yasaklanmamış olması,
• Grevin engellenmemiş olmasıdır.
#44
SORU:
Kanuna göre hangi işler ve yerlerde grev yapılamayacaktır?
CEVAP:
Kanunun 62. maddesinde aşağıda belirtilen işler ve yerlerde grev yapılamayacağı öngörülmüştür; 1. Can ve mal kurtarma işlerinde, 2. Cenaze işlerinde ve mezarlıklarda, 3. Şehir şebeke suyu, elektrik, doğal gaz, petrol üretimi, tasfiyesi ve dağıtımı ile nafta veya doğal gazdan başlayan petrokimya işlerinde, 4. Milli Savunma Bakanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca doğrudan işletilen işyerlerinde, 5. Kamu kuruluşlarınca yürütülen itfaiye hizmetlerinde, 6. Hastanelerde
#45
SORU:
Grevin ertelenmesi nasıl olmaktadır?
CEVAP:
Karar verilmiş veya başlanmış olan kanuni bir grev, genel sağlığı veya milli güvenliği bozucu nitelikte ise Cumhurbaşkanı bu uyuşmazlıkta grevi altmış gün süre ile erteyebilir.
#46
SORU:
Erteleme süresinin sonunda anlaşma sağlanamazsa ne olacaktır?
CEVAP:
Erteleme süresinin sonunda anlaşma sağlanamazsa, altı işgünü içinde taraflardan birinin başvurusu üzerine uyuşmazlık Yüksek Hakem Kurulunca çözülür.
#47
SORU:
Grev oylaması nedir?
CEVAP:
Alınan grev kararının uygulanacağı işyerinde veya işyerlerinde çalışmakta olan işçilerin iradeleriyle grevi engelleyebildikleri demokratik bir süreçtir.
#48
SORU:
İş sözleşmesinin süreli feshinin söz konusu olduğu grevlerde bildirim süreleri işler mi?
CEVAP:
İş sözleşmesinin süreli feshinin söz konusu olduğu hallerde, bildirim süreleri kanuni grevin devam ettiği süre boyunca işlemez. Kanuni bir grev süresince iş sözleşmeleri askıda kalan işçilerin iş sözleşmesinin, grevin başlamasından önce yapılan süreli feshinde, bildirim sürelerinin işlemesi; grevle birlikte durur, grevin sona ermesiyle birlikte kaldığı yerden yeniden işlemeye başlar.
#49
SORU:
Sendikanın kusurlu hareketinden sorumluluk nasıl olmaktadır?
CEVAP:
Grev esnasında greve karar veren sendikanın kusurlu hareketleri sonucu, grev uygulanan işyerinde neden olunan maddi zarardan sendika sorumludur.
#50
SORU:
Grev gözcüsüne ilişkin bilgi veriniz.
CEVAP:
İşyerinde grev ilan etmiş olan işçi sendikası, kanuni bir grev kararına uyulmasını sağlamak için güç kullanmaksızın ve tehditte bulunmaksızın kendi üyelerinin grev kararına uyup uymadıklarını denetlemek amacıyla, işyerinin giriş ve çıkış yerlerine, kendi üyeleri arasından en çok dörder grev gözcüsü koymaya yetkilidir.
#51
SORU:
Kanun dışı grevin sonuçları nelerdir?
CEVAP:
• Hukuki sonuçlar, • Cezai sonuçlar.
#52
SORU:
Kanun dışı grevin hukuki sonuçları nelerdir?
CEVAP:
Kanun dışı grev yapılması halinde işveren, grevin yapılması kararına katılan, grevin yapılmasını teşvik eden, greve katılan veya greve katılmaya ya da devama teşvik eden işçilerin iş sözleşmelerini haklı nedenle feshedebilir
#53
SORU:
Lokavtı tanımlayınız.
CEVAP:
İşyerinde faaliyetin tamamen durmasına neden olacak tarzda, işveren veya işveren vekili tarafından kendi kararıyla veya bir kuruluşun verdiği karara uyarak işçilerin topluca işten uzaklaştırılmasıdır.
#54
SORU:
Lokavtın unsurları nelerdir?
CEVAP:
Lokavtın unsurları şunlardır: • İşçilerin topluca işten uzaklaştırılmaları, • İşten uzaklaştırmanın işyerinde yürütülen faaliyetin tamamen durmasına yol açacak nitelikte olması, • İşten uzaklaştırmanın işverenin veya bir kuruluşun verdiği karara uyularak gerçekleştirilmesidir.
#55
SORU:
Kanuni lokavtın unsurları nelerdir?
CEVAP:
Kanuni lokavtın unsurları şunlardır: • Mesleki amaç, • Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununda belirlenmiş usule uygun olması, • Lokavtın yasaklanmamış olması, • Lokavtın engellenmemiş olmasıdır.
#56
SORU:
Lokavt kararını kim alabilir?
CEVAP:
Lokavt kararı, uyuşmazlığın tarafı olan işveren sendikası veya işveren sendikası üyesi olmayan işveren tarafından alınabilir.
#57
SORU:
Lokavta maruz kalan işçiler ne yapabilirler?
CEVAP:
İşyerinde lokavta maruz kalan işçiler işyerinden ayrılmak zorundadır.
#58
SORU:
Kanuni lokavt nasıl sona erebilir?
CEVAP:
Kanuni bir lokavt, lokavt kararı alan işveren sendikası veya işveren sendikası üyesi olmayan işverenin aldığı bir kararla sona erdirilebilir. İşveren sendikası veya işveren sendikası üyesi olmayan işveren, lokavt kararı almaya yetkili olduğu gibi aldığı lokavt kararını ortadan kaldırmaya da yetkilidir.
#59
SORU:
Kanun dışı lokavtı tanımlayınız.
CEVAP:
Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 59. maddesinde, kanuni lokavt için aranan şartlar gerçekleşmeden yapılan lokavtın kanun dışı lokavt olduğu hükme bağlanmıştır. Bu hüküm gözönünde bulundurularak, kanun dışı lokavt, mesleki amaç unsurunu bünyesinde barındırmayan veya Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununda belirtilmiş usule uyulmadan ya da lokavt yasağı yahut lokavt engeli söz konusu olduğu hallerde yapılan lokavttır şeklinde tanımlanabilir.