Eğitim ve öğretim hakkı

Belli bir standardı olmayan mal ve hizmetlerde mal veya hizmetin lüzumlu niteliklere sahip olup olmadığının tespitinde ise mal veya hizmetin tahsis ve amacı ya da tüketicinin beklediği fayda dikkate alınacaktır. Örneğin bir şemsiyeden beklenen yarar, su geçirmemesidir. Şayet şemsiye yağmuru sızdırıyor ve kullanıcısının ıslamasına neden oluyorsa ayıplıdır. Bir mal veya hizmetin objektif olarak lüzumlu nitelikleri taşıyıp taşımadığının tespiti için, malın satıldığı ya da hizmetin sunulduğu çevre, bu çevrede egemen olan tüketici anlayışları, mal ya da
hizmetin fiyatı gibi hususlar göz önünde tutulur. Burada ölçü, ortalama bilgi ve tecrübe düzeyine sahip bir tüketicinin mal veya hizmetten beklediği makul yarardır. Ortalama tüketici açısından, mal veya hizmetten beklenilen makul yararda bir azalmanın varlığı durumunda ayıptan söz edilebilecektir. Örneğin, binalarda soğuğa karşı düşük düzeyde yalıtım sağlayan bir yalıtım malzemesi, Antalya’da normal kabul edilebilecek iken, Erzurum’da ayıplı bir mal olarak değerlendirilebilecektir.

TKHK kapsamında taşınır mallar ve elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlana yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri maddi mallar "mal" olarak sayılmaktadır. Taşınmazlar ise, konut ve tatil amaçlı taşınmazlar haricinde, TKHK kapsamında mal olarak kabul edilmemektedir. Dolayısıyla sadece taşınır mal olan canlı hayvan ve otomobilin motoru ile yazılım niteliğindeki bilgisayar oyunu CDsi TKHK kapsamında mal olarak karşımıza çıkmaktadır.

Tüketici hakkı kavramı daha önce de ifade ettiğimiz
gibi, ilk kez ABD’de başkan Kennedy tarafından
kullanılmış ve dört temel tüketici hakkından
söz edilmiştir:
• Tüketicinin bilgi edinmesi
• Tüketicinin sesini duyurması
• Tüketicinin tazmin edilmesi
• Tüketicinin örgütlenmesi
Avrupa Birliği’nde ise, 1975’te

Haksız şart; tüketiciyle müzakere edilmeden sözleşmeye dâhil edilen ve tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde dürüstlük kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme şartlarıdır

Haksız rekabet nedeniyle açılabilecek hukuk davaları şunlardır:
• Tespit davası
• Önleme (men) davası
• Eski hale iade (düzeltme) davası
• Maddi tazminat davası
• Manevi tazminat davası

Menfi tespit davası bunlardan birisi değildir.

Karşılaştırmalı reklam, bir mal veya hizmetin tanıtımı esnasında, rakip mal veya hizmetlere ilişkin unsurların doğrudan veya dolaylı olarak kullanıldığı reklamlardır.

Bilgilendirilme Hakkı

C şıkkı doğrudur.  Kural olarak, satılanın yarar ve hasarı taşınır satışlarında zilyetliğin devri, taşınmaz satışlarında ise tescil anına kadar satıcıya, zilyetliğin devri veya tescil anından sonra alıcıya aittir (TBK. m. 208). TKHK. m. 8’de de ayıbın teslim anında var olması aranmaktadır. Dolayısıyla ayıplı maldan dolayı bir sorumluluğun doğabilmesi için ayıbın, taşınırlarda malın teslimi anında, taşınmazlarda ise tescil anında var olması gerekir. Teslim veya tescilden önce var olan ayıplardan dolayı tüketiciye karşı sorumluluk doğacaktır. Teslim ya da tescilden sonra oluşmuş hasarlara  alıcı katlanmak zorundadır. Bununla birlikte, sonradan ortaya çıkmış olsalar dahi, imalat hatasında yahut teslim veya tescil anından önce var olan bir nedenden dolayı oluşmuş ayıplardan da tüketiciye karşı sorumluluk doğacaktır. Örneğin, bir elbisenin satın alındıktan sonra çok çabuk eskimesi, üretiminde kullanılan malzemelerdeki bir hatadan kaynaklanabilir. 

Tüketicinin korunması, kavram olarak ilk defa 19. yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıkmıştır. Mal ve hizmetlerle gereksinimlerini giderenlerin korunmasına yönelik modern anlamda ilk yasal düzenlemeler, Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılmıştır.

Haksız şart; tüketiciyle müzakere edilmeden sözleşmeye dâhil edilen ve tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde dürüstlük kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme şartlarıdır (TKHK m.5). Bu tanımda, eski TKHK’da yapılan bir hata giderilerek “iyiniyet” yerine isabetli olarak “dürüstlük kuralı” kavramı kullanılmıştır. Aynı tanım “Tüketici Sözleşmelerindeki Haksız Şartlar Hakkında Yönetmelik” ile de tekrar edilmiştir.

Tanım yakından incelendiğinde, üç temel unsurun öne çıktığı görülmekte, bir sözleşme hükmünün haksız sayılabilmesi için de bu koşullar aranmaktadır. Kanun kapsamında bir sözleşme hükmünün haksız şart olarak nitelendirilebilmesi için bu şartların müzakere edilmeden tek taraflı olarak konulması, tarafların hak ve yükümlülüklerinde tüketici aleyhine bir dengesizliğin bulunması ve bu durumun dürüstlük kuralına aykırı olması aranmaktadır.

Servis istasyonlarının yükümlülükleri; bakım ve onarım yükümlülüğü, servis fişi verme yükümlülüğü, yedek parça bulundurma ve satma yükümlülüğü, yedek parça fiyat listesi asma yükümlülüğü ve değiştirilen parçanın gösterilmesi ve iadesi yükümlülüğüdür.

Malın kullanım ömrü süresince bakım veya onarımının yapılması, servis istasyonları için bir yükümlülüktür. Kullanım ömrü süresince, malın bakım ve/veya onarım süresi, Yönetmeliğe eki listede ilan edilen azami tamir süresini geçemez. Tamir süresi, garanti süresi içerisinde mala ilişkin arızanın yetkili servis istasyonuna veya satıcıya bildirimi tarihinde, garanti süresi dışında ise malın yetkili servis istasyonuna teslim tarihinden itibaren başlar. Tüketicinin arıza bildirimini; telefon, faks, e-posta, iadeli taahhütlü mektup ve benzeri bir yolla yapması mümkündür. Uyuşmazlık halinde bildirimin yapıldığını ispat yükümlülüğü tüketiciye aittir.
Garanti süresi sona ermiş olsa dahi, servis istasyonları tarafından verilen montaj, bakım ve onarım hizmetiyle ilgili olarak, bir yıl içerisinde aynı arızanın tekrarı halinde herhangi bir servis ücreti alınmaz. Tüketicinin malı kullanım kılavuzunda yer alan hususlara aykırı kullanmasından kaynaklanan arızalar ise bu kapsamda değildir. Malın garanti süresi dışında, garanti belgesi ile satılması zorunlu olmayan bir parçasının servis istasyonu tarafından değiştirilmesi ve/veya satılması durumunda, değişen veya satılan parça için altı aydan aşağı olmamak üzere bir garanti süresi verilir.

Eski hale iade (düzeltme) davası

İsviçre

Avrupa Birliği’nde 1972 yılında Paris’te devlet ve hükümet başkanlarının katılımıyla gerçekleşen zirve toplantısından sonra, tüketicinin haklarına ve bu hakların korunmasına yönelik politikaların uygulanmasına başlanmıştır.

Kredi alanın hakları; cayma hakkı, bağlı kredilerde kalan kredi borcunu ödemekten kaçınma hakkı, erken ödeme hakkıdır.

Tüketici sözleşmeleri, satıcı veya sağlayıcılar ile tüketiciler arasında gerçekleştirilen ve satıcı veya sağlayıcıların kendi işletme faaliyetleri kapsamında, tüketicilerin son kullanıcı olarak ihtiyaçlarını karşılamak üzere bir malın mülkiyetini veya kullanım hakkını devretmeyi ya da hizmetin sağlanmasını,
tüketicilerin ise bir bedel ödemeyi yükümlendikleri sözleşmelerdir.Tüketici sözleşmeleri tek tip olmayıp pek çok değişik tür sözleşmeyi kapsar.Tüketici sözleşmeleri karşılıklı, mal ve hizmet arzını amaçlayan sözleşmelerdir.  Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da “hizmet sunma” sözünü kullanırken herhangi bir iş görme amacını güden sözleşmeler amaçlanmıştır. Yoksa burada Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiş olan hizmet sözleşmesi kastedilmemiştir. Tüketici işlemlerinde sadece taraflardan birinin değil, her iki tarafın da “kimliği” önem taşımaktadır. Gerçekten taraflardan birisi tüketici olacağı gibi diğer tarafın da satıcı-sağlayıcı olması gerekmektedir.