Türk Dili 1 Ara 29. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Türkçenin ses özellikleri dikkate alındığında, aşağıdakilerden hangisi Türkçe kökenli bir sözcüktür?
ceza |
limon |
raf |
bel |
nazik |
Türkçede istisnai birkaç sözcüğün dışında /c, f, ğ, h, j, l, m, n, n, p, r, ş, v, z/ ünsüzleri söz başında bulunmaz. Ceza, limon, raf, masa ve nazik sözcükleri bu seslerle başlayan Türkçe kökenli olmayan sözcüklerdir. Doğru cevap D’dir.
2.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, hece düşmesi görülmektedir?
Sana verdiğim kitabın özetini çıkarmayı unutma. |
Bir bardak suda fırtına koparmaya gerek yok. |
Gelen konuklarımıza müzelerimizi gezdirdik. |
Askerler, komutanlarının emriyle koşmaya başladılar. |
Bugünden yarına birçok şeyin değiştiğini görebiliriz. |
Amaç 4
3.Soru
İnsanın ve genellikle annesi bebeklik döneminden birlikte olduğu dil topluluğunun üyeleriyle etkileşim aracılığıyla edindiği ve birinci dil, asıl dil olarak da nitelendirilen dile ne ad verilir.
Ana dil |
Ana dili |
Diyalektik |
Ölçünlü dil |
İzole dil |
Ana Dili: İnsanın ve genellikle annesi bebeklik döneminden birlikte olduğu dil topluluğunun üyeleriyle etkileşim aracılığıyla edindiği dildir. Birinci dil, asıl dil olarak da nitelendirilir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi örneksemeye bir örnektir?
Arge |
TED |
santim |
okul |
Türkçe |
Örnekseme, özellikle ses ve biçim bakımından yabancı sözcükleri model alarak yerli biçim birimlerle sözcük üretilmesidir.
5.Soru
"Devlet; çok sayıda sözlü dilin yarattığı karmaşada hükmetme, denetleme ve icra gücünün aracı olacak, aynı zamanda egemenliğini simgeleyecek çatı görevinde bir üst dile ihtiyaç duyar. Genel olarak yazı dili, edebî dil vb. şekilde adlandırılan bu üst dile .......... adı verilir."
Boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Diyalekt |
Ölçünlü Dil |
Ara Dil |
Ana Dil |
Jargon |
Devlet; çok sayıda sözlü dilin yarattığı karmaşada hükmetme, denetleme ve icra gücünün aracı olacak, aynı zamanda egemenliğini simgeleyecek çatı görevinde bir üst dile ihtiyaç duyar. Genel olarak yazı dili, edebî dil vb. şekilde adlandırılan bu üst dile ölçünlü dil adı verilir. Bu nedenle doğru cevap B'dir.
6.Soru
Başka dillerden Türkçeye kopyası olmayan tek sözcük türü aşağıdakilerden hangisidir?
Adlar |
sıfatlar |
zarflar |
edatlar |
zamirler |
Zamirler, başka dillerden Türkçeye kopyası olmayan tek sözcük türüdür. Türkçede zamirler İngilizce gibi (I ‘ben’, ancak me ‘beni’; we ‘biz’, ancak us‘bizi’) kimi dillerin
aksine cümlede nesne olmaları durumunda yerlerini farklı sözcüklere bırakmaz (ben-beni, biz-bizi).
Doğru yanıt E
7.Soru
Edilgen çatı genelde -l- eki ile kurulur fakat her -(ı)-l- eki edilgenlik çatısı kurmayabilir. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi buna örnektir?
açılmak |
kesilmek |
katılmak |
yazılmak |
görülmek |
Edilgen çatı: Edilgen çatı -l- eki ile kurulur. Ünlülerle veya -l- ünsüzü ile biten
eylemlerde ise edilgen çatılar -n- eki ile kurulur, boya- >boyan-, bil- > bilin- vb.
Edilgen çatı -l- eki ile kurulur. Aç-> açıl, kes- > kesil- vb. Geçişsiz eylemlerden
aynı eklerle yapılan ve öznesi belirsiz çatılara meçhul çatı adını vermektedir.
A, B, D ve E seçenekleri buna örnektir.
Her -(ı)-l- eki edilgenlik çatısı edilgenlik kurmayabilir. katılmak sözcüğü : bir kursa katılmak bir aktiviteye katılmak gibi edilgenlik söz konusu değildir. Doğru yanıt C
8.Soru
Türkçe köken bakımından hangi dil ailesinde yer alır?
Altay |
Bitişken |
Avustronezya |
Hint-Avrupa |
ÖNY dilleri |
Türkçe söz dizimi bakımından Özne-Nesne-Yüklem (ÖNY) dilleri, yapı bakımından bitişken diller ve köken bakımından Altay dilleri arasında yer alır. Doğru cevap A' dır.
9.Soru
Türk medeniyet tarihinde çok önemli bir yere sahip olan hangi medeniyetin Kuzeyden güneye göç ederek milli hafızada yer etmesi ile önemli destanlarımızdan biri olan Göç Destanı oluşmuştur?
Köktürkler |
Uygurlar |
Hunlar |
Akadlar |
Sümerler |
Türk medeniyet tarihinde çok önemli bir yere sahip olan Uygurlar, Köktürkleri ortadan
kaldırarak 745 yılında Orhun Uygur Kağanlığını kurdular. Bu devlet ise 840 yılında Kırgızlar tarafından ortadan kaldırıldı. Bu olay üzerine ülkelerini terk edip güneye göç eden Uygurlar, güneyde siyasî açıdan değil ama kültür tarihi açısından büyük önem taşıyan Kansu Uygur Devleti ve Hoço Uygur Devleti’ni kurdular.
Uygurların kuzeyden güneye göç etmeleri, millî hafızada yer etti ve önemli destanlarımızdan biri olan Göç Destanı bu olay üzerine oluştu.
10.Soru
Dil ve kültür arasındaki ilişki ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Dil ve kültür arasında, iç dinamiklerden kaynaklanan çok yönlü bir ilişki vardır.
|
Dil ve kültür birbirine organik bir ilişkiyle bağlıdır.
|
Dil, kültürün varlığını ve devamlılığını sağlar.
|
Dil, kültürden bağımsız bir iletişim aracı olarak algılanmalıdır.
|
Dil, sözlü ve yazılı kültür ögelerini bizzat yaratır.
|
11.Soru
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının ve bakanlarının yasal ve zorunlu olarak kullanmaları gereken dil türü aşağıdakilerden hangisidir?
Devlet dili |
Resmi dil |
Ana dil |
Kutsal dil |
İzole dil |
Devlet dili, gerek ana dili konuşurları gerekse diğer dillerin konuşurları tarafından devlet yönetiminde ve kamu alanında yasal ve zorunlu olarak kullanılması gereken dil veya dillerdir.
12.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi sıklık çatısına örnektir?
tıkamak |
ovalamak |
kazımak |
burkmak |
koymak |
Sıklık çatısı: Eylemin gösterdiği hareketin ardı ardına ya da sıklıkla yapıldığını
gösterir. Türkçede en sık kullanılan sıklık çatıları AlA- -IştIr-, -klA-. ov->ovala-,
silk-> silkele-, serp-> serpiştir-, ovuştur- vb. sür- > sürükle-, say- > sayıkla- vb. örnekler eylemin ardı ardına yapıldığını gösteren sıklık çatılarıdır.
Doğru yanıt B
13.Soru
Sözcükleri ölçütlere göre sınıflandırdığımızda aşağıdakilerden hangisi bu sıralamada yer almaz?
Yapı
|
Çağrışım
|
Tür
|
Görev
|
Anlam
|
14.Soru
Ata dil olarak da bilinen ve bir dilin veya dil ailesinin tarihî gelişim sürecinde kuramsal olarak var olduğu düşünülen en eski şekli ile tanımlanan dil aşağıdaki seçeneklerden hangisidir?
Diyalekt |
Ölçünlü Dil |
Ana Dil |
Argo |
Jargon |
Ana dil, ata dil olarak da bilinen ve bir dilin veya dil ailesinin tarihî gelişim sürecinde kuramsal olarak var olduğu düşünülen en eski şeklidir. Örneğin, bütün Türk yazı dilleri veya lehçeleri kuramsal İlk Türkçe (İT), (Milada kadar) ve Ana Türkçe (AT) (Milat-MS 5. yüzyıl) dönemlerinden gelişmiştir. İlk Türkçe, bütün Türk dillerinin ‘ana’sıdır. İlk Türkçe döneminde aileden ilk ayrılan üye Ana Bulgarcadır (Eski Çuvaş Türkçesi). Ana Türkçe ise modern Çuvaşça dışında bütün Türk dillerinin anasıdır. Ana Türkçe döneminde aileden ayrılan ikinci üye ise Yakut Türkçesidir. Avrupa, Hindistan ve İran’da konuşulan bütün modern diller binlerce yıl önce konuşulduğu varsayılan Hint-Avrupa ana dilinden gelişmiştir. Doğru cevap C'dir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ünlülerle ilgili doğru bir ifadedir?
Türkçe kökenli sözlerde istisnai birkaç sözcüğün dışında birincil uzun ünlü bulunabilir. |
Birinci heceden sonra o/ö ünlüleri bulunan sözcükler yabancı kökenlidir. |
Aynı ya da farklı hecelerde iki ünlü yan yana gelebilir. |
İkiz ve üçüz ünlü vardır. |
Yabancı kökenli sözcüklerdeki birincil uzunlukların büyük bölümü cahil, mavi, örneklerinde görüldüğü gibi yazıda gösterilebilir. |
Ünlülerle İlgili Diğer Ses Özellikleri • Birinci heceden sonra o/ö ünlüleri bulunan sözcükler yabancı kökenlidir: Türkçe kökenli sözcüklerde şimdiki zaman ekinin ve birleşik sözcüklerin dışında ikinci veya daha sonraki hecelerde o/ö bulunan kolon, kontör, moloz, pantolon, şantör vb. sözcükler yabancı kökenlidir
16.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisinde addan eylem yapma eki kullanılmıştır?
çocuksu |
maviş |
küçülmek |
çekingen |
tükenmez |
Küçülmek kelimesindeki "l" eki addan eylem yapmaktadır.
17.Soru
Ekler biçim bakımından kaça ayrılmaktadır?
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Ekler; biçim bakımından ön ekler, iç ekler, son ekler olmak üzere üçe; işlev bakımından yapım ve çekim ekleri olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
18.Soru
Anadolu’da Hristiyanlığın Ortodoks mezhebine bağlı Karamanlı Türkler tarafından
XVIII-XX. yüzyıllar arasında kullanılan alfabe aşağıdakilerden hangisidir?
İbrani alfabesi |
Arap alfabesi |
Grek alfabesi |
Süryani Alfabesi |
Brahmi Alfabesi |
Anadolu’da Hristiyanlığın Ortodoks mezhebine bağlı Karamanlı Türkler tarafından
XVIII-XX. yüzyıllar arasında kullanılan alfabe Grek alfabesidir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dil kullanımını etkileyen ve sözcelerin anlamlandırılmasında belirleyici olan unsurları adlandırmak için kullanılır?
Toplumsal bağlam |
Dilin kullanımı |
Norm |
Durumsal dil |
Toplumsal nezaket |
İnsanlar farklı toplumsal ortamlarda, farklı amaçlar için, farklı dil biçimlerini kullanırlar. Örneğin birey, isteme eylemini gerçekleştirmek için evde, okulda, resmî ya da samimi bulduğu ortamlarda aynı dilin farklı değişkelerini ya da stillerini kullanabilir. Konuşma ortamına ve iletişime katılanların durumuna göre tercih edilen bu konuşma stillerinin her birine durumsal dil türü denir. Dilde görülen bu tür çeşitlilikler çoğu durumda, iletişim içindeki bireylerin eğitimleri, statüleri, toplumsal rolleri, kültürel arka planları, toplumsal güçleri, cinsiyetleri vb. toplumsal unsurların etkisi ile meydana gelir. Dil kullanımını etkileyen ve sözcelerin anlamlandırılmasında belirleyici olan tüm bu unsurları genel olarak toplumsal bağlam diye adlandırmak mümkündür.
20.Soru
Orta Türkçe dönemi ne zaman başlar?
M.Ö. 5. yüzyıl |
M.Ö. 1. yüzyıl |
M.S. 1. yüzyıl |
M.S. 5. yüzyıl |
M.S. 10.yüzyıl |
Orta Türkçe dönemi miladi 10. yüzyılda başlar.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ