Türk Dili 1 Ara 32. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Diller; tarihi, coğrafi, dil bilimsel, siyasal, işlevsel vb. çok farklı ölçütlere göre sınıflandırılabilir. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi sözü edilen dil türlerine örnek gösterilemez?
Ana dil |
Diyalekt |
Ana dili |
Ölçünlü dil |
Baba dili |
Diller; tarihi, coğrafi, dil bilimsel, siyasal, işlevsel vb. çok farklı ölçütlere göre sınıflandırılabilir. Bunlar; ana dil, ana dili, diyalekt, ölçünlü dil, izole dil, yazı dili ve sözlü dili, argo ve jargon ile kutsal dillerdir. Baba dili diye bir dil yoktur.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ünsüzlerle ilgili ses olaylarından göçüşmeye örnek olarak gösterilebilir ?
oltur>otur |
öyük>höyük |
lanet>nalet |
kapı>gapı |
barmak>parmak |
Göçüşme, sözcük içindeki iki sesin yer değiştirmesidir. Genellikle /l, p, r/ ünsüzlerinin
ikisinin birlikte bulunduğu sözcüklerde görülür. Söz içinde birbirini izleyen sesler arasındaki
yer değiştirmeye yakın yer değiştirme; birbirinden uzakta kalan seslerin yer değiştirmesine
ise, uzak yer değiştirme adı verilir.
3.Soru
I. Uygurların Maniheizm ve Budizmi benimsemeleri II. Karahanlıların İslamiyet’i kabulü III. 18.yy Batı Kültür ve Medeniyetinin örnek alınması IV. Sanayi Devrimi V. Cumhuriyetin kurulmasıYukarıdakilerden hangileri Türk Kültür Tarihindeki dönüm noktalarındandır?
Yalnız I
|
Yalnız IV
|
I ve IV
|
I, IV ve V
|
I, II, III ve V
|
4.Soru
Anadolu coğrafyasındaki Türklerin dili hangi isimle anılmaktadır?
Çağatay Türkçesi |
Karahanlı Türkçesi |
Batı (Eski Oğuz) Türkçesi |
Kıpçak Türkçesi |
Kuzey Türkçesi |
Anadolu coğrafyasındaki Türklerin dili Batı (Eski Oğuz) Türkçesi adı ile anılmaktadır. Doğru cevap C’dir.
5.Soru
“İşte anlanınca duruyor” cümlesinde “tam karşısında” demek yerine Batı Anadolu ağzında yer alan “anlanınca” kelimesinin kullanılması dilin hangi özelliğini belirtir?
Dil evrenseldir. |
Dil ilkel dil, modern dil diye ayrılmaz. |
Dil toplumsal katmanlara göre değişir. |
Dilin üretim yetisi sınırsızdır. |
Dilin temeli sestir, doğal olarak öncelikle sözlü anlatım aracıdır. |
Dil, toplumsal katmanlara göre değişkendir. Klasik terminolojideki ifadesiyle ağız, şive, lehçe gibi ‘değişke’lerden oluşur.
6.Soru
'Sözcük birimi' sözcüğünün biçim birimlere ayrımı aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
söz-cük birimi |
sözcük bir-imi |
söz-cük bir-im-i |
sözcük birim-i |
söz-cük bir-im-i |
söz-cük kelimesi addan ad yapan ek almıştır.
bir-im-i sözcüğü de yapım eki ve çekim eki alarak türemiştir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi cümle öğelerinin dizilişi yönünden Özne – Nesne – Yüklem dilidir?
Farsça |
Rusça |
İspanyolca |
Almanca |
İbranice |
Farsça, Hint – Avrupa dillerinden olmasına karşın, cümle öğelerinin dizilişi yönünden Özne-Nesne-Yüklem dilleri grubunda yer alır.
8.Soru
Konuşma sırasında sesin perdesinin değişmesiyle oluşan melodik perdeleme ve dalgalanmaya ne denir?
Vurgu |
Sözce |
Durak |
Tonlama |
Sesletim |
Tonlama konuşma sırasında sesin perdesinin değişmesiyle oluşan melodik perdeleme ve dalgalanmadır. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.
9.Soru
Bir dilin ses, biçim ve söz dizimi gibi kuralları sonsuz bir şekilde bir araya getirerek yeni ve anlaşılabilir sözcükler ve cümleler üretmesi onun hangi özelliği ile ilgilidir?
Dil bir sistemdir. |
Dilin temeli sestir. |
Dilin üretim yetisi sınırsızdır. |
Dilde nedensizlik ilkesi esastır. |
Dil toplumsal katmanlara göre değişir. |
Dilin üretim gücü, konuşurların sınırlı sayıda yolla sınırsız sözcük oluşturma, cümle kurma ve anlama yetisidir. Dilin bu özelliği onun üretim yetisinin sınırsız olduğunu gösterir. Doğru cevap C' dir.
10.Soru
Orhun yazıtları ile ilgili Osmanlı’da ilk yapılan yayın aşağıdakilerden hangisine aittir?
Necip Asım |
Ali Canip |
Şemsettin Sami |
Ziya Gökalp |
Ömer Seyfettin |
Yazıtlarla ilgili Osmanlı’da ilk yapılan yayın Pek Eski Türk Yazısı adıyla Necip Asım’a aittir.
11.Soru
Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Millî his ile dil arasındaki bağ çok kuvvetlidir. Dilin millî ve zengin olması, millî hissin inkişafında (gelişme) başlıca amildir (etken).’ vecizesi aşağıdaki olgulardan hangisini dile getirir?
İlkel dil, gelişmiş dil ayrımı yoktur. |
Dilin üretim yetisi sınırsızdır. |
Dil, toplumsal katmanlara göre değişir. |
Ana dili, öğrenilen değil; edinilen ve kuşaktan kuşağa aktarılan bir sistemdir. |
Dil, toplumsal ve ulusal bir kurumdur |
Dil; konuşurlar arasında ulusal duygunun gelişmesini sağlayan, insanlara ortak ülküler etrafında aitlik ve dayanışma duygusu veren bir değerdir. Dil, konuşurlar için kültürel ve kimlikle ilgili ortak değerleri ifade eder. Mustafa Kemal Atatürk’ün bahsedilen vecizesi bu olguyu dile getirir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
12.Soru
Eski Türkçe kendi içinde hangi dönemlere ayrılır?
Göktürk ve Uygur |
Altay ve Uygur |
Göktürk ve Altay |
Türk Moğol birliği |
Uygur ve Moğol |
Göktürk ve Uygur
13.Soru
Eski Anadolu Türkçesinde ışk olarak görülen sözcüğün bugün aşk şeklinde olması aşağıdaki ses olaylarından hangisine örnektir?
ünlü daralması |
ünlü yuvarlaklaşması |
ünlü genişlemesi |
ünlü düzleşmesi |
ünlü türemesi |
Genişleme; ağız boşluğunun durumuna göre, dar ünlülerin geniş ünlü hâline gelmesidir. Genişleme az görülen bir ses olayıdır. Eski Anadolu Türkçesinde ışk olarak görülen sözcük bugün aşk’tır.
14.Soru
I. Ölçünlü dildir.
II. Edebî dil olarak nitelendirilebilir.
III. Bölgesel dil özelliklerinden kaçınır.
IV. Jest ve mimikler bileşenlerinden bazılarıdır.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi yazı dili ile ilgili olarak doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız III |
II, IV |
I, II, III |
I, III, IV |
Yazı dili, ölçünlü dildir. Edebî dil olarak da nitelendirilebilir. Bölgesel dil özelliklerinden kaçınır.
15.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi dönüşlü çatıdadır?
açılmak |
yıkanmak |
dövüşmek |
çıkarmak |
silkelemek |
Dönüşlü çatı: Yıkandım, küreklere asıldık örneklerindeki gibi, yüklemin bildirdiği
eylemin özneye döndüğünü, eylemin özne tarafından kendi kendine yapıldığını
gösteren çatıdır. Dönüşlü çatı ekleri - n- ve -l-’dir. Yıka-> yıkan-, bak->bakın-, yor-
>yorul- vb. Dönüşlü çatılarda, yüklem çoğunlukla nesne alamaz, ancak “bavulu
yüklendim” örneğinde olduğu gibi geçişli eylem de olabilir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkçe kökenli bir sözcüktür?
neden
|
cennet
|
tren
|
şair
|
mektup
|
17.Soru
Latin alfabesine resmen geçiş tarihi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
1 Kasım 1928 |
1 Kasım 1932 |
1 Kasım 1927 |
1 Aralık 1927 |
1 Aralık 1928 |
Latin alfabesine resmen geçiş tarihi 1 Kasım 1928'dir. Doğru cevap A'dir.
18.Soru
Kamus-ı Türki’nin yazarı kimdir?
Şemsettin Sami |
Devletoğlu Yusuf |
Ali Şir Nevayi |
Hoca Mesut |
Bergamalı Kadri |
Şemsettin Sami’nin en büyük eseri, Türkçenin de bugüne kadar hazırlanmış en iyi
sözlüklerinden biri olan Kamus-ı Türki’dir.
19.Soru
Dil bilimde ......... olarak anılan varsayıma göre, kişinin konuştuğu dil ile o kişinin dünyayı nasıl algıladığı ve nasıl davrandığı arasında sistemli bir ilişki vardır. İnsan bir bakıma, dünyayı ana dilinin belirlediği, izin verdiği biçimde ve ölçüde algılar. Örneğin, ‘yumurta’ sözcüğü Türkçede yumurtanın yumru şekliyle, Farsçada tavuğun üreme ve üretme nesnesi olmasıyla, Arapçada ise rengi itibarıyla adlandırılmıştır.
Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Eflatun-Aristoteles Varsayımı |
Safir-Whorf Varsayımı |
Canguilhem Varsayımı |
Bilinmezcilik Varsayımı |
Kopyalama Varsayımı |
Bahsedilen varsayım Safir-Whorf Varsayımıdır. Doğru yanıt B seçeneğidir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde ünsüz benzeşmesi vardır?
Parmak |
Gel |
Vur |
Pembe |
Ol |
Ünsüz Benzeşmesi: Ünsüz benzeşmesi, bir sözcükteki ünsüzlerin; oluşum noktası, nitelik ve/veya nicelik bakımından bir başka sese benzemesidir. Benzeşmeler sözcük içinde geriye doğru, yani gerileyici ya da ileriye doğru, yani ilerleyici olabilir. Gerileyici benzeşme daha yaygındır. Penbe > pembe gerileyici benzeşme örneğidir, örnek aynı zamanda oluşum noktası bakımından benzeşmedir. Doğru cevap D’ dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ