Çalışma Ekonomisi 1 Final 3. Deneme Sınavı

TEÜF uygulamasında iki temel belirleyici söz konusudur. Bunlar ‘emek arzının büyüklüğü’ve ‘işlerin zararlı yönleri hakkında bilgi sahibi olmak’ tır. Doğru cevap B'dir. 

Tam rekabetçi bir emek piyasası için aşağıdaki varsayımlar kabul edilmektedir.
• Firmalar kârlarını, işçiler ise faydalarını maksimize etme peşindedirler.
• Piyasa şeffaftır. Firmalar ve işçiler piyasadaki işler ve ücretler hakkında tam bilgiye sahiptirler.
• Piyasada homojenite vardır. İşçiler beceri ve verimlilik bakımından, işler ise ücret dışı gelirler ve çalışma şartları bakımından homojendirler (birbirinin aynı özelliklere sahip).
• İş piyasasında çok sayıda işçi ve işveren vardır, sendikalar yoktur.
• Piyasadaki bütün işler işçilerin rekabetine açıktır. İşçinin bir işten diğerine geçişini engelleyen kıdem şartı veya firma içinden elemanların işe alınması gibi kurumsal engeller yoktur. Mobilite (emek hareketliliği) maliyetsizdir.

İşçi devri maliyetinin yüksekliğine dayanan ve ücretlerin azalma yönünde katılığını açıklayan ücret teorisi, İçeridekiler - Dışarıdakiler Teorisidir. Doğru cevap A'dır.

Marksist yaklaşım doğal ücret konusunda klasik iktisatçıların görüşlerine benzer şeyler söyler. Bununla birlikte Marksist Artık Değer Teorisinin Klasik Doğal Ücret Teorisinden iki açıdan farklılaştığını belirtmek gerekir. Birincisi, klasik iktisatçıların bakış açısıyla doğal ücret işçinin çalışma gücünü koruması ve neslini devam ettirebilmesi için gerekli malların tutarı ile ölçülmekte iken, Marx işçinin iklim ve toplumsal gelişme koşullarına göre değişen sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasını da doğal ücrete dahil etmiştir. Marksist teori ile klasik ücret teorisi arasındaki ikinci nüans (küçük farklılık) ‘ücretlerin neden doğal ücret düzeyinde kilitlendiği’ ne yöneliktir. Klasik teoriler bunu Malthus’ un nüfus teorisine dayandırmakta iken, Marx bunu kapitalizmin kalabalık bir işsizler ordusu (yedek işçi ordusu) yaratmasına bağlar.

Eğitimin kalkınmaya katkılarını;Ekonomik, toplumsal, kültürel, politik yapı ve ilişkilerde değişmeye uyum sağlayacak bireysel ve örgütsel davranışların kazandırılması,toplumun kalkınmanın gerektirdiği değişime hazırlanması, Ekonomik yapıda öngörülen değişme ve gelişmenin gerektirdiği insan gücünün, istenilen yer, zaman ve nitelikte hazırlanması, Üretim ve istihdam artışını sağlayacak, ekonomik büyümeye yön verecek sermaye sınıfının girişimci, lider ve elit niteliklerinin geliştirilmesi,Gelir dağılımında denge, gelişmişlik farklarının, cinsiyetler arasındaki eşitsizliklerin azaltılması,şeklinde özetlemek mümkündür.

Emeğin ücreti arttığında uzun dönemde istihdam ölçek etkisi ve ikame etkisinin toplamı nedeniyle azalır

İkâme Etkisi: Ücret oranındaki bir değişmeye bağlı olarak sermayenin emek yerine kullanılması nedeniyle emek talebinde meydana gelen değişmedir.

Becker’a göre bir kişinin bilgi, beceri, sağlık ve değerleri birbirinden ayrılamamaktadır. Söz konusu sermaye fiziksel sermaye gibi kamulaştırılamamakta, satılamamakta veya satın alınamamaktadır. Beşeri sermayenin dayanıklılığı ise bir kişinin sahip olduğu yaşam süresi kadar olmaktadır.

Somel’e göre “eğitim, işgücü verimini artırır”.“Gelişmiş” ülkeler, eğitime daha fazla kaynak ayırdıkları için ortaya çıkan “eğitimdeki kalite farkı, işgücünün üretkenliğine yansır”. Ancak eğitim nedeniyle oluşan üretkenlik farkı, “kişi başına sabit sermaye stoku” nedeniyle oluşan farktan daha önemli değildir.

Emek piyasasının en belirgin özelliği, emek talebinin “türetilmiş” bir talep olmasıdır. İnsanlar mal ve hizmetleri bizatihi onlardan sağladıkları fayda sebebiyle talep ederlerken, emek işverenler tarafından “bir şey üretmek amacıyla” talep edilir. Bu açıdan herhangi bir tür emeğe olan talep iki şeye bağlıdır: (1) Ürünün üretilmesinde emeğin ne derece verimli olduğu, (2) O ürünün piyasa değeri.

Önceki şekilde tam rekabetçi bir emek piyasasının kararlı denge hâlinde olduğunu, denge ücretinden sapmalar olsa da piyasanın zaman içinde tekrar denge ücretine döneceğini incelemiştik. Bu duruma tam rekabettetek ücret kanunu denilir. Piyasanın geneli için geçerli olan bu sonuç alt piyasalar için de geçerlidir. Daha açık bir ifadeyle belirtmek gerekirse tam rekabetçi iki piyasa arasında ücret farklılıkları olabilse de bu durum uzun dönemde geçerli olmayacak ve ücretler eşitlenecektir

Beşeri sermaye yatırım kararında söz konusu olan toplam maliyet hem parasal maliyeti hem de fırsat maliyetini içerir; yani üniversite eğitimine yapılan yatırım örneğine göre, toplam maliyet hem üniversite harcı, yurt parası, kitap ve ulaşım masrafı gibi parasal maliyetleri hem de üniversiteye gitmenin alternatif maliyeti olan lise mezunu olarak 4-5 yıl çalışılan bir işten elde edilecek muhtemel geliri de kapsar. 

Firmalar kârlarını, işçiler ise faydalarını maksimize etme peşindedirler.

• Piyasa şeffaftır. Firmalar ve işçiler piyasadaki işler ve ücretler hakkında tam bilgiye sahiptirler.
• Piyasada homojenite vardır. İşçiler beceri ve verimlilik bakımından, işler ise ücret dışı gelirler ve çalışma şartları bakımından homojendirler (birbirinin aynı özelliklere sahip).
• İş piyasasında çok sayıda işçi ve işveren vardır, sendikalar yoktur.
• Piyasadaki bütün işler işçilerin rekabetine açıktır. İşçinin bir işten diğerine geçişini engelleyen kıdem şartı veya firma içinden elemanların işe alınması gibi kurumsal engeller yoktur. Mobilite (emek hareketliliği) maliyetsizdir. A seçeneğinde verilen emek piyasasında mobilite durumunu maliyetli olduğunun açıklanması nedeniyle bu seçenekteki açıklama doğru olmaması nedeniyle cevap A seçeneğidir. 

Eğitimin bir tüketim malı olarak ele alındığı Neoklasik modelde, standart fayda maksimizasyonu varsayımı çerçevesinde, insanlar okula, üniversiteye gider çünkü yeni bilgi elde etmekten hoşlanırlar. Bu durumda, ilave bilgi elde etmenin marjinal faydasını, bu bilgiyi elde etmek için harcadıkları zaman açısından marjinal maliyetine ya da fırsat
maliyetine eşitleyerek optimal eğitim talebini yaratırlar. Böylelikle, herhangi bir lüks mal için söz konusu olduğu gibi, gelir etkisi yardımıyla, gelir arttıkça optimal eğitim talebi daha da hızlı artar.

Klasik iktisatçılara göre uzun dönem emek arz eğrisi doğal ücret düzeyinde sonsuz esneklikte bir eğridir. Doğru cevap E'dir. 

Ücret farklılıklarının bir nedeni de iş piyasalarının tam rekabet piyasası varsayımlarının tersine mükemmel bir şekilde işlememesi ve aksamasıdır. Ücret farklılıklarına neden olan iş piyasası aksaklıklarını "bilgi eksikliği" ve "emek hareketliliğini kısıtlayan unsurlar" şeklinde sıralamak mümkündür.

Telafi edici ücret farklılığı (TEÜF) uygulamasının çeşitli nedenleri vardır.

Ölüm ve yaralanma riski

Gelir Düzenliliği

İşin statüsü

İşçinin iş hızı üzerinde kontrolünün olup olmadığı

Ücret artış ihtimali

Yan Ödemeler.

Çalışanın yaşı bunların dışında kaldığı için doğru cevap E'dir. 

İnsanların mal ve hizmetleri bizzat onlardan sağladıkları fayda nedeniyle talep etmelerine karşılık işverenlerin ancak bir şey üretecekler ise emek talep etmeleri 'emek talebinin türetilmiş bir talep olması' özelliği ile ilgilidir.

Telafi edici ücret farklılıklarının uygulamada iki yararlı fonksiyonu vardır. Birincisi istenmeyen işlerde gönüllü çalışmayı teşvik etmek, ikincisi ise kötü koşullarda çalışmayı kabul eden kişileri ödüllendirerek ücret sistemini daha adil hale getirmektir.  Bu durumda A şıkkı telafi edici ücret farklılığın nedenlerinden biri değil, yararlarından biridir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Arz Fazlası: Emek arz veya talep eğrilerindeki kaymaya bağlı olarak veri ücret düzeyinde emek arz
miktarının emek talep miktarından fazla olması durumudur.