Gelişimsel Yetersizliklerin Bakım ve Rehabilitasyonu Final 30. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Bağımsız yaşam becerilerinin öğretimi sürecinde yapılacak düzenlemelerde kimler görev almaz?
Fizyoterapistler |
Psikologlar |
Sosyal hizmet uzmanları |
Psikiyatristler |
Çocuk gelişim uzmanları |
Öz bakım becerilerinin de içinde olduğu bağımsız yaşam becerilerinin öğretimi sürecinde yapılacak düzenlemelerde; özel eğitimciler, sosyal hizmet uzmanları, fizyoterapistler, psikologlar, çocuk gelişimcileri, hemşireler görev alır.
2.Soru
I. Okul öncesinde yetersizlikleri fark edilir.
II. İlköğretime başladıklarında fark edilirler.
III. Özel eğitim okullarında eğitim alabilirler.
IV. Doğumla birlikte fark edilirler.
Yukarıdakilerden hangileri orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireylerin genel özelliklerindendir?
I-II |
I-III |
II-III |
II-IV |
III-IV |
Orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler çoğunlukla okul öncesi dönemde gelişimlerindeki geriliklerle fark edilirler ve yaşları ilerledikçe akranları ile aralarındaki bu fark giderek artabilmektedir. Bu bireyler daha çok ayrı özel eğitim okullarında ya da genel eğitim okulları bünyesinde açılmış¸ olan özel sınıflarda eğitim alabilmektedirler. Hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler ilköğretime başladıklarında fark edilirler. Ağır ve çok ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler ise doğumla birlikte fark edilirler.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip ailelerin gereksinimlerinden değildir?
Bilgi-eğitim gereksinimi |
Duygusal destek gereksinimi |
Bakım gereksinimi |
Maddi gereksinim |
Kişisel bakım hizmetleri |
Zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip ailelerin gereksinimlerini:
1. Bilgi-eğitim gereksinimi
2. Duygusal destek gereksinimi
3. Bakım gereksinimi
4. Maddi gereksinim olarak dört ayrı kategoride sıralamak mümkündür.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi gelişimsel yetersizliği olan bireylerin bakımında yapılmaması gereken bir davranıştır?
Gelişimsel yetersizliği olan bireye ve bireyin ailesine karşı güler yüzlü olunmalı, hoşgörülü ve saygılı davranılmalıdır. |
Gelişimsel yetersizliği olan bireyler içten ve oldukça samimi bir şekilde dinlenilmelidir. |
Gelişimsel yetersizliği olan bireylere karşı empatik davranılmalıdır. |
Bakım hizmetinin sağlanacağı ortamın fiziksel açıdan uygun olmasına dikkat edilmelidir. |
Gelişimsel yetersizliği olan bireylerin kendi yetersizlik durumlarına ilişkin açıklamalar yapılması gerekiyorsa, tıbbi ve teknik terimler kullanılarak anlatılmalıdır. |
Gelişimsel yetersizliği olan bireylerin kendi yetersizlik durumlarına ilişkin tıbbi veya teknik açıklamalar yapılması gerekiyorsa,
sade ve yalın bir şekilde anlatılmalıdır.
5.Soru
Aşağıdaki şıklardan hangisi fiziksel yetersizliğin nedenleri arasında yer almaz?
Doğum öncesi nedenler |
Travmatik nedenler |
Doğum sırası nedenler |
Doğum sonrası nedenler |
Ailenin düşük sosyo ekonomik düzeyde olması |
Fiziksel ya da sağlık yetersizliklerinin nedenlerini doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası nedenler olarak üç başlık altında toplamak mümkündür. Travmatik nedenlerde doğum sonrası nedenler arasında yer almaktadır. Doğru cevap "E" dir.
6.Soru
Aşağıdaki yetersizlik türlerinden hangisine sahip bir çocuk için beslenmenin iyileştirilmesi için pankreas enzim desteği
sağlanmalıdır?
Down sendromu |
Rett sendromu |
Otizm spektrum bozukluğu |
Kistik Fibrozis |
Tip 1 Diyabet |
Kistik fibrosiz genellikle çocukluk çağında ortaya çıkan kalıtsal bir hastalıktır. Bu hastalık bireyin dış salgı bezlerinin yer aldığı organları (pankreas, ince bağırsak, akciğer gibi) tuttuğu için organların salgılarında değişiklikler görülür. Bu bireylere sindirim enzimlerinin yetersiz olması nedeniyle pankreas enzim desteği sağlanmalıdır. Kistik fibrosizin tıbbi beslenme tedavisi de muhakkak bireyin kişisel özellikleri göz önüne alınarak bir diyetisyen tarafından planlanmalıdır. Doğru cevap D'dir.
7.Soru
"Çoğunlukla kızlarda görülen, genetik temelli ağır zihinsel gerilik ve otistik özelliklerin görüldüğü ilerleyici sinir sistemi ile ilgili bir bozukluktur". Sözü edilen yetersizlik hangisidir?
Kas Hastalığı |
Doğuştan Şekil Bozukluğu |
Omurilik Zedelenmesi |
Multiple Skleroz |
Rett Sendromu |
"Rett Sendromu"dur. Doğru cevap E'dir.
8.Soru
I. Dokunulmazlık ve izin alma-izin verme öğretiminden sonra kişisel alanı koruma çalışmaları yapılmalıdır.
II. Kişisel alanı koruma öğretimine ergenlik dönemi ile birlikte başlanır.
III. Kişisel alanını koruma, saldırganca davranmadan kendi güvenliğini sağlama davranışının öğretimidir.
IV. Çocuğa tanımadığı ya da öfkeli görünen çocuklardan bir kol mesafesi kadar uzakta durması öğretilmelidir.
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri gelişimsel yetersizliği olan çocuğa mahremiyetini koruma eğitimi kapsamında öğretilen "kişisel alanını koruma" öğretimi için söylenebilir?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I , II ve III |
I, III ve IV |
Cinsel gelişimde kişisel alanını koruma da sağlıklı cinsel gelişimin önemli bir parçasıdır. Bu bağlamda kişisel alanını koruyamamak cinsellikle ilişkili sorun davranışlara zemin oluşturabilmektedir. Bu nedenle, çocuklara dokunulmazlık ve izin alma-izin verme öğretiminden sonra kişisel alan algısı çalışmaları da yapılmalıdır. Çocuklar için bu algı, oyun sırasında yanlışlıkla birbirlerine zarar verme ihtimalini de ortadan kaldıran bir beceriye dönüşecektir. Bu beceri aynı zamanda tacizden koruma amacıyla öğretilmektedir. Kişisel alan algısı için çocuğun kendi kol mesafesi esas alınabilir. Çocuğa tanımadığı ya da öfkeli görünen çocuklardan bir kol mesafesi kadar uzakta durması gerektiği öğretilmelidir. Kişisel alanını koruma, saldırganca davranmadan kendi güvenliğini
sağlama becerisidir.
9.Soru
Merkezî sinir sisteminin hasar görmesi sonucunda fiziksel yetersizlikler arasında en sık ortaya çıkan yetersizlik türleri aşağıdakilerden hangisi değildir?
Serebral Palsi |
Dizartri |
Çocuk Felci |
Travmatik beyin hasarı |
Multiple Skleroris |
Dizartri motor konuşma bozukluğudur. Fiziksel yetersizlik değildir.
10.Soru
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı hizmet politikası otizm spektrum bozukluğu olan bireylere yönelik aşağıdaki hangi bakım modelini benimsemiştir?
Aile yanında |
Hastanede |
Yatılı okulda |
Kaynaştırmada |
Rehabilitasyon merkezinde |
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı hizmet politikası incelendiğinde öncelikle “aile yanında bakım” temel alınarak kuruluş bakımı son aşamada ve zaruri durumlarda uygulanacak bakım modeline dönüşmüştür. Koruyucu önleyici hizmet modellerine ağırlık verilerek birey ve aileler kendi doğal ortamlarından koparılmadan desteklenmekte ve toplumsal hayattan soyutlanma riskleri en aza indirilmeye çalışılmaktadır. Ayrıca 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu ve 633 sayılı KHK’nın ilgili bölümünde “Engel gruplarına yönelik bakım, rehabilitasyon, toplumsal hayata katılmalarına ilişkin sosyal hizmet programları oluşturmak, geliştirmek ve uygulamakla yükümlüdür hükmü yer almaktadır. Mevzuata bakım hizmetlerinin kapsamı ile ilgili bakıldığında ise “Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmeliğin üçüncü bölümünde bakım hizmetlerinin kapsamına ilişkin açıklamalar yer almaktadır. Bu bölümde özellikle bakım hizmetlerinin yetersizliği olan çocuğun bakımına yönelik olarak özellikle kişisel bakım hizmetlerini ve psiko-sosyal destek hizmetlerini kapsaması gerekliliği vurgulanmaktadır. Doğru yanıt A’dır.
11.Soru
Ana sınıfına giden beş yaşındaki Ayşe’nin öğretmeni, Ayşe’de bazı gelişimsel yetersizliklerin olduğunu gözlemlemiştir. Bunun üzerine annesi Ayşe’yi çocuk psikiyatri servisine götürmüştür. Anneye uzmanlar tarafından Ayşe’nin dil, ince ve kaba motor becerileri ile sosyal ve öz bakım becerileri hakkında bazı sorular sorulmuştur. Ayşe’nin gelişimsel yetersizliğini test etmek için uygulanan test aşağıdakilerden hangisidir?
Peabody Resim Kelime Testi |
WISC-R Testi |
Ankara Gelişim Tarama Envanteri |
Vineland Uyum Davranış Ölçeği |
Denver II Gelişimsel Tarama Testi |
Ankara Gelişim Tarama Envanteri 0-6 yaş bebek ve çocukların psikolojik gelişimlerinin değerlendirilmesi amacıyla geliştirilmiş bir testtir. Söz konusu test annelere ya da çocuğa bakım veren baba veya bakıcıya çocuk hakkında sorular yöneltilerek yapılır. Envanter dil-bilişsel gelişim alanı, ince motor gelişim alanı, kaba motor gelişim alanı ve sosyal beceri-öz bakım gelişim alanı olmak üzere dört alt alandan oluşmaktadır.
12.Soru
Otizm spektrum bozukluğu olan bireylere öz bakım becerilerini öğretirken kullanılabilecek stratejiler vardır. Hem tek basamaklı hem de öz bakım becerileri gibi zincirleme becerilerin öğretimde yaygın olarak kullanılan öğretim stratejisi aşağıdakilerden hangisidir?
İpucu sunma |
Ayrık denemelerle öğretim |
Doğal öğretim yöntemi |
Etkinlik çizelgesi |
Video modelle öğretim |
Ayrık denemelerle öğretim
13.Soru
Ailelerle iş birliği kurulması konusu dikkatle ele alınması gereken bir konudur. Ailenin sürece nasıl ve ne şekilde katılabileceğine ilişkin birbirinden farklı görüşler ve modeller bulunmaktadır. Bakım ve rehabilitasyon imkânlarının ve programlarının çeşitlendirilip, içeriği daha da ileri taşımak amacıyla yapılan bir farklılaşma stratejisi hangi modelde yer almaktadır?
Uzman Modeli |
Zenginleştirilmiş Model |
Müşteri Model |
Geçiş Modeli |
Eşli model |
Doğru cevap B'dir.
14.Soru
- Etkinlik temelli öğretim
- Gömülü öğretim
- Fırsat öğretimi
Yukarıda verilen uygulamalı davranış analizi ilkelerine dayalı olarak geliştirilmiş yöntemleri içeren, otizm spektrum bozukluğu olan bireylere öz bakım becerilerini öğretirken kullanılabilecek strateji aşağıdakilerden hangisidir?
İpucu Sunma |
Ayrık Denemelerle Öğretim |
Doğal Öğretim Yöntemleri |
Etkinlik Çizelgesi |
Video Modelle Öğretim |
Doğal Öğretim Yöntemleri
15.Soru
Değişen derecelerde fiziksel yetersizliğe neden olan ilerleyici bir sinir sistemi hastalığıdır. Bu hastalık sinir sistemini koruyan, çevreleyen ve aynı zamanda nöral mesajların daha hızlı iletilmesini sağlayan miyelin tabakasına zarar vermektedir. Hastalık ilerledikçe yayılma artmaktadır. Hastalık beyin ve omurilikte birçok farklı alanı etkiler.
Yukarıda açıklaması bulunan sinir sistemi yetersizliği ile ilişkili olan fiziksel yetersizlik aşağıdakilerden hangisidir?
Değişen derecelerde fiziksel yetersizliğe neden olan ilerleyici bir sinir sistemi hastalığıdır. Bu hastalık sinir sistemini koruyan, çevreleyen ve aynı zamanda nöral mesajların daha hızlı iletilmesini sağlayan miyelin tabakasına zarar vermektedir. Hastalık ilerledikçe yayılma artmaktadır. Hastalık beyin ve omurilikte birçok farklı alanı etkiler.
Yukarıda açıklaması bulunan sinir sistemi yetersizliği ile ilişkili olan fiziksel yetersizlik aşağıdakilerden hangisidir?
Multiple Skleroz |
Spina Bifida |
Çocuk Felci |
Travmatik beyin yaralanmaları |
Ateşli romatizma |
Söz konusu fiziksel yetersizlik multiple skleroz yetersizliğidir. Doğru seçenek A'dır.
16.Soru
I. Örtülülük
II. Gizlilik
III. Dokunulmazlık
IV. Tarafsızlık
Yukarıda verilenlerden hangileri mahremiyet kavramları ile birlikte ele alınmalıdır ?
I ve II |
II ve III |
III ve IV |
I, II, III |
II,III, IV |
Mahremiyet, örtülülük, gizlilik ve dokunulmazlık kavramlarıyla ele alınmalıdır. Bireyin vücuduna bakılmaması için örtülü olması, dokunulmaması ve hakkında konuşulması mahrem olan bölgeleriyle ilgili gizliliğin korunması ha^lidir. Doğru cevap D’dir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Serebral palsinin doğum öncesi en önemli nedenlerden biridir?
Annenin hamilelik döneminde geçirdiği beyin iltihabı |
Annenin emzirme döneminde geçirdiği kızamıkçık |
Annenin hamilelik döneminde geçirdiği menenjit |
Annenin hamilelik döneminde geçirdiği kızamıkçık |
Annenin emzirme döneminde geçirdiği kan hastalığı |
Serebral palsinin doğum öncesi en önemli nedenlerden biri, annenin hamilelik döneminde geçirdiği kızamıkçık gibi bulaşıcı hastalıklardır.
18.Soru
Yetersizliği olan bireyin günlük yaşamını sürdürmede az da olsa desteğe gereksinim duyması, bazen bağımsız olabilmesi, işlevsel baş kontrolüne sahip olması, eklemlerinde işlevlerini sınırlayan ve ağrıya neden olan şekil bozukluklarının olması, bireysel gereksinimlerinde yardımcı aletleri (yürüme cihazı, koltuk değneği, uyarlanmış aletler) kullanması, okul başarısını ya da yaşına uygun motor becerilerin kazanılmasını engelleyen duyu-algı bozukluklarının olması durumudur.
Yetersizliğin yoğunluğuna göre sınıflandırılmasına göre yukarıdaki açıklamalar hangi sınıflama kapsamında yer almaktadır?
Yetersizliği olan bireyin günlük yaşamını sürdürmede az da olsa desteğe gereksinim duyması, bazen bağımsız olabilmesi, işlevsel baş kontrolüne sahip olması, eklemlerinde işlevlerini sınırlayan ve ağrıya neden olan şekil bozukluklarının olması, bireysel gereksinimlerinde yardımcı aletleri (yürüme cihazı, koltuk değneği, uyarlanmış aletler) kullanması, okul başarısını ya da yaşına uygun motor becerilerin kazanılmasını engelleyen duyu-algı bozukluklarının olması durumudur.
Yetersizliğin yoğunluğuna göre sınıflandırılmasına göre yukarıdaki açıklamalar hangi sınıflama kapsamında yer almaktadır?
Hafif derecede yetersizlik |
Orta derecede yetersizlik |
Ağır derecede yetersizlik |
Çoklu yetersizlik |
İşitme-görme yetersizliği |
Fiziksel ya da sağlık yetersizlikleri yetersizlik derecelerine göre üç grupta toplanabilmektedir (Heward, 1996; Kobal, 2003). Yetersizliklerin bu sınıflamasında, yetersizliği olan bireyin hangi alt boyutta olacağının belirlenmesinde bireyin gereksinim duyduğu desteğin yoğunluğu temel alınmaktadır. Takip eden bölümde bu sınıflamanın alt başlıkları kısaca özetlenmiştir.
-
Hafif Derecede Yetersizlik: Yetersizliği olan bi- reyin kişisel gereksinimlerini bağımsız olarak karşılayabilmesi, günlük yaşamını sürdürme- de herhangi bir alete ya da desteğe gereksi- nim duymaması, yaşamını bağımsız olarak ya da çok az bağımlı olarak sürdürebilmesi, tedavi ve eğitim desteği sağlandığında motor becerilerinin niteliğinin artma potansiyeline sahip olması, tedavi ve eğitim desteği sağlan- madığında ise motor becerilerinin niteliğin- de gerileme ihtimalinin olması durumudur.
-
Orta Derecede Yetersizlik: Yetersizliği olan bi- reyin günlük yaşamını sürdürmede az da olsa desteğe gereksinim duyması, bazen bağımsız olabilmesi, işlevsel baş kontrolüne sahip ol- ması, eklemlerinde işlevlerini sınırlayan ve ağ- rıya neden olan şekil bozukluklarının olması, bireysel gereksinimlerinde yardımcı aletleri (yürüme cihazı, koltuk değneği, uyarlanmış aletler) kullanması, okul başarısını ya da ya- şına uygun motor becerilerin kazanılmasını engelleyen duyu-algı bozukluklarının olması durumudur.
- Ağır Derecede Yetersizlik: Yetersizliği olan ki- şinin tekerlekli sandalyeye ve desteğe bağımlı olması, bireysel gereksinimlerini karşılamada tam bağımlı olması, baş kontrolünün zayıf olması, eklemlerinde işlevlerini sınırlayan ve ağrıya neden olan şekil bozukluklarının olma- sı, okul başarısını ve yaşına uygun motor becerilerin kazanılmasını engelleyen duyu-algı bozukluklarının olması durumudur.
Doğru seçenek B'dir.
19.Soru
Hırıltılı solunum, nefes alıp-vermede zorluk, öksürme gibi belirtilerle ve ataklarla kendini gösteren süreğen bir akciğer rahatsızlığı aşağıdakilerden hangisidir?
Hırıltılı solunum, nefes alıp-vermede zorluk, öksürme gibi belirtilerle ve ataklarla kendini gösteren süreğen bir akciğer rahatsızlığı aşağıdakilerden hangisidir?
Epilepsi |
Astım |
Kistik fibrozis |
Orak Hücre Anemisi |
Hemofili |
Astım hırıltılı solunum, nefes alıp-vermede zorluk, öksürme gibi belirtilerle ve ataklarla kendini gösteren süreğen bir akciğer rahatsızlığıdır. Çocuk hastalıkları arasında en sık rastlanılan hastalık astımdır. Doğru cevap B'dir.
20.Soru
OSB’li bireylere tuvalet yapma becerisinin kazandırılmasında kullanılan son aşama aşağıdakilerden hangisidir?
Pekiştireçleri azaltma |
Uyarlamaları kaldırılma |
Beceriyi genelleme |
Boşaltım örüntüsünü değiştirme |
Altına kaçırmaları görmezden gelme |
OSB’li bireylere tuvalet yapma becerisinin kazandırılmasında yaşı, dikkat süresi sahip olduğu psikomotor beceriler ve tuvalete yapma becerisindeki düzeyi gözönünde bulundurlar. Çocuğa uygun ipucu belirlenerek becerinin öğretimine geçilebilir. Öğretim sırasında daha önceden hazırlanan beceri analizi kullanılıp çocuğun yaptığı ve yapamadığı beceri analizi basamakları işaretlenir. Böylece yetersizliği olan çocuktaki ilerlemeler ya da ortaya çıkan olası sorunlar belirlenmiş olur.
Becerinin genellenmesi kazanılan becerinin öğrenildiği ortamdan başka ortamlarda başka araçlarla başka kişilerin varlığında ve başka yönergeler verildiğinde yapılması demektir. Eğer uyarlama yapıldı ise öncelikle uyarlamanın kaldırılması gerekmektedir. Uyarlamalar kaldırıldıktan sonra çocuğun kazandığı tuvalet yapma becerisini başka tuvaletlerde gerçekleştirmesi üzerinde durulmalıdır. Doğru yanıt C’dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ