Bir performans değerlendirme sistemi içerisinde ölçmenin yeri ve önemi tartışılamaz. Hedeflerinizi çok iyi tespit ettiğinizi, çok iyi bir sistem kurduğunuzu iddia ediyor olabilirisiniz ama eğer düşündüğünüz seviyeleri ölçemiyorsanız şimdiye kadar yaptıklarınızın hiçbir faydası olmayacaktır. Ölçme belki de en önemli yönetim aracıdır. Basit olarak ele alındığında ölçemediğiniz hiçbir şeyi yönetemezsiniz. Ne zaman, nerede, nasıl, hangi araçlarla ölçüm yapılacağını, ölçütlerin ne olacağını ve nasıl sorgulanacağını çok iyi tespit edebilmek gerekir.

Performans ölçümünde, kontrol amaçlı ve iyileştirme amaçlı olmak üzere iki yaklaşım bulunmaktadır. Kontrol amaçlı performans ölçümü, geleneksel yaklaşım olup, bir hesap tutma ve verme yöntemidir. Yapılan ölçüm sonuçlarına göre faaliyetlerin yürütüldüğü bu yaklaşımın en büyük dezavantajı, raporların geçmişe dayanmasıdır. Bu raporlar; bir şirketin nereye gittiği hakkında değil, nerede olduğu hakkında bilgi veren dokümanlardır. İyileştirme amaçlı ölçüm yaklaşımı, kontrol amaçlı yaklaşımdan farklı olarak, geriye dönüşlerden daha ziyade ileriye bakar. Sürekli iyileşme sürecinde etkili, her kesim tarafından kabul edilen ve destek verilen bir performans ölçüm sisteminin kurulması ve işletilmesi çok önemlidir.

Performans ölçüm sisteminin amacı, sadece geçmişte gösterilen performansın seviyesini ortaya çıkarmak değil, kişi ve kurumların geleceğe yönelik potansiyel performanslarını da belirlemek, uygun motivasyon ve yönlendirmelerle gelecekteki performanslarını yükseltmek olmalıdır. Günümüzde potansiyel performansın belirlenmesi en az geçmiş performans kadar, hatta ondan daha da önemlidir. İşletmelerin iyileştirme amaçlı performans ölçme yaklaşımını benimsemeleri ile hem geçmiş performansın hedeflerle mukayeseli olarak değerlendirilmesi hem de geleceğe yönelik potansiyel performansın belirlenmesi sağlanacaktır.

Başarılı bir performans yönetim sisteminin en az yedi başarı bileşeni vardır.

Hedefler, kendisine ulaşmakla yetinebileceğimiz göstergelerdir. Hedeflerin teşvik edici olmaları için açık, anlaşılır, ölçülebilir ve ulaşılabilir olması gerekir. Ulaşılması zor, gerçekçi olmayan hedefler, yıllar geçtikçe performansın daha da iyileşmesine rağmen hedeflere bir türlü varılamamasına, bunun sonucunda da moral ve motivasyon düşüklüğüne yol açar. Hedeflerin düşük tutulması ise rekabetçi ortamda geride kalmaya sebep olabilir. Önceleri daha kolay ulaşılabilir hedefler belirlenmeli, elde edilen başarılar sonrasında daha zor ve karmaşık hedeflere yönelmelidir.

Performans standartları hedeflerle çok yakından ilişkili olsa da daha geniş bir perspektifte yer alır. Belirli ölçülere, yasal düzenlemelere, kullanıma uygun olan, örnek veya temel olarak alınabilen değerlerdir. Ölçmeye elverişli olmayan hedef ve standartlar öngörülen sonuçların elde edilip edilmediğini saptamaya olanak vermediği için yararsız olacaklardır. Hedef ve standartlar katı olmamalıdır. Bunların saptandıkları zamanın koşullarından etkilenmeleri kaçınılmazdır. Bu koşulların değişmesi hâlinde hedef ve standartlar da değiştirilmelidir. Hedef ve standartlar, elemanların kendi yetkileri dâhilinde ulaşabilecekleri şekilde saptanmalıdır. Çalışanlara, ulaşmak için yapılması gerekenleri kontrol etme yetkisinde olmadıkları hedef ve standartlar vermenin hiçbir yararı yoktur.

Geribildirim; herhangi bir sistemin ürettiği çıktının, bu sisteme girdi olarak geri verilmesi yoluyla sistemin kendi amacından sapan faaliyetlerini adım adım düzeltmesi, böylece öz denetimini sağlaması olanağıdır. Geribildirim süreçlerle ya da bireysel performansla ilgili olabilir. Örneğin envanter doğruluğunun ölçümü, stoklama ve sipariş toplama görevlerini gerçekleştirenlere bir geribildirim sağlar. Bununla birlikte performans standartları olmaksızın verilen bir geribildirim, beklenen faydayı sağlamayacaktır. Günümüzün modern performans yönetimi sistemi, organizasyonun her kademesinden geri besleme almayı öngörmektedir.

Fırsat, herhangi bir şey için en uygun zaman, uygun durum veya şart anlamına gelmektedir. Önemsiz gibi görülse de, fırsat performansı etkilediğinden gereklidir. Faaliyetler ve performans arasında ne kadar doğrudan sebep sonuç ilişkisi varsa o kadar iyidir. Sistem içerisinde hatalar daha oluşmadan, hataların oluşmasına fırsat verebilecek durumlar önceden tespit edilip önlem alınmalıdır.

Araçlar, hedeflere erişmek için kaynaklara ve teknolojiye sahip olunmasıdır. En az yirmi yıl öncesinin teknolojisi, vasıfsız çalışanlar, güvenilir olmayan tedarikçiler, koşulsuz işleyen satın alma ve tamir-bakım ihtiyacı isteyen bir tesise sahip deponun mükemmel   performans derecelerine erişmesini beklemek mantıklı bir davranış olmayacaktır.

Yeterlilik, bir işi yapma gücünü sağlayan özel bilgi ya da ehliyettir. Depo en son yönetim teknolojisine sahip olsa da eğitimsiz ve sistemi anlamayan bir personel bu teknolojiyi kullanıyorsa sonuç başarısızlık olacaktır. Örneğin bir işletme, stok yerleştirme ve en iyi sipariş toplama listesini otomatik olarak oluşturan bir depo yönetim sistemini kullansa bile, operatörler bilgisiz olduğunda envanter doğruluğu ve sipariş doğruluğu problemleri ile yine karşılaşacaktır. Faaliyetlerin başarısı ve mükemmel performans için, çalışanların uygun seçimi ve gelişimi kritik önem taşımaktadır.

Bir diğer başarı bileşeni, tüm insan davranışlarının, dolayısıyla da verimlilik artırma çabalarının temeli olan motivasyondur. Organizasyon hedeflerine ulaşmak, büyük ölçüde çalışanların performansına dayandığından faaliyetleri yürüten personelin de başarıyı istemesi gerekir. Günümüzde motivasyon sözcüğü kullanıldığında kişiyi işinde yükselmeye başarılı olmaya teşvik eden içsel bir güç çağrışımı oluşturmaktadır. Motivasyon kavramı, güdü kavramı ile karıştırılmamalıdır.

Bir depolama siteminde yer alan her faaliyet için geçerli dört kritik başarı faktörü;

• envanter doğruluğu

• verimlilik

• alan / hacim kullanım oranı

• müşteri hizmet kalitesi olarak sıralanabilir.

Envanter doğruluğu, bütünleşik depo sürecinin dâhili bir ölçüsüdür. Nerede, ne stoklandığının doğru kayıtları olmadığında maruz kalınacak sorunlar; müşteri kayıpları, sonradan karşılanan siparişler, aşırı envanter, çizelge takip edememe, düşük işgücü üretkenliği, fazla mesai, aşırı taşıma maliyetleri ve yüksek stok eskimesi (değer kaybetme) olarak sıralanabilir.

Envanter doğruluğunu sağlamanın iki yöntemi vardır: fiziksel envanter sayımı ve dönemsel sayım. Fiziksel sayım, tesiste duran tüm mamullerin etiketlenmesi, listelenmesi ve sayılmasıdır. Saymanın ne olduğunu bilmeyen insanlar tarafından yapıldığında karışıklığa sebep olduğundan, birçok sayım hatasının çıkması kaçınılmazdır. Fiziksel sayım yasal prosedürler tarafından zorunlu tutulmadığı hâlde, envanter takip sistemine güvenmeyen denetçiler tarafından istenebilmektedir. Depo organizasyonlarının hedefi, etkili bir dönemsel sayım prosedürü yürütülmesiyle fiziksel sayımı elimine etmek olmalıdır. Dönemsel sayım, doğru şekilde yapıldığında fiziksel stoktan çok daha etkilidir. Günümüzde depoların çoğunluğu, envanteri saymanın daha doğru bir yolu olduğu için dönemsel sayımı tercih etmektedir.

• Kullanım oranı (ödenen saatlere karşı alınan saatler), tipik olarak yönetimin ya da mevcut kaynakların ne kadar iyi kullanıldığının bir ölçüsüdür. Örneğin, paketleme için 8 saatlik ücret ödeniyorsa fakat bunun iki saati karşılama ya da nasıl yapılacağının hazırlıklarıyla geçiyorsa paketlemeye sadece 6 saat ödeniyor demektir ve kullanım oranı % 75 olarak hesaplanır.

• Etkinlik (alınan saatlere karşı kazanılan saatler), çalışanların yetenek ve çabasını ölçer. Faaliyetleri için gereken standart zamanlar hesaplanmalıdır. Eğer teslim alma operatörümüz 10 kamyonu 6 saate boşaltıyor ve bir kamyonu boşaltmanın standart zamanı 0.50 saat olarak önceden belirlenmişse operatörün etkenliği %83’tür. Bu durumda, operatör 5 saatlik ücret almakta fakat 6 saat çalışmaktadır. Üretkenlik kazanılan saatlerin ödenen saatlere bölünmesiyle bulunur ve tüm faaliyetin bir ölçüsü olarak kullanılır. Eğer bir önceki örneğimizde, operatör 5 saatlik çalıştı fakat ona 8 saatlik ücret ödendiyse üretkenlik %63 (5/8) olarak hesaplanır.

Alan ya da hacim, sıklıkla imalat benzeri faaliyetler için harcandığından depolarda kıt bir kaynak olarak karşımıza çıkar. Alan ölçmenin en kolay yolu stok yeri doluluğudur. Stok tutma birimlerinin yer aldığı hücrelerin sayısının, toplam stoklama hücresi kapasitesine bölünmesiyle bulunur. Alan olarak ya da hacim cinsinden de hesaplanabilir. Bir deponun stok doluluk oranının %90 olması ideal değer iken %80 ve %90 arasında olması iyi bir gösterge olarak kabul edilir.

Müşteri hizmeti, depodaki kritik bir başarı faktörüdür. Müşteriler doğru ürünü, doğru miktarda, uygun koşullarda ve tam zamanında ister.

Fark analizi (gap analysis), bir organizasyonun kritik performans faktörü değerlerinin hedef değerler ile karşılaştırılarak, güçlü ve iyileştirmeye açık alanlarının  görülmesini sağlayan bir yöntemdir. Fark analizi, sürekli iyileştirmeye yönelik bir yöntem olan kıyaslama (benchmarking) yaklaşımına dayanır.

Kıyaslamanın temelinde, ürün, hizmet ve süreçler için en mükemmel standartları tanımlama ve sonra yaygın bir şekilde en iyi uygulamalar olarak adlandırılan bu standartlara ulaşmak için gerekli iyileştirmeleri yapma vardır. Kıyaslamada kuruluşlar, sektörün en iyisi olan kuruluşlarla kendi uygulamalarını veya işletmelerin farklı bölümlerini birbirleri ile kıyaslayarak performans açıklarını kapatırlar.

Fark analizi için kullanılabilecek görsel araçlardan biri, organizasyonun mevcut performansı ile hedef performansı arasındaki açıklığı, örümcek ağına benzeyen çokgen şeklindeki bir grafik üzerinde gösteren radar diyagramıdır.

Radar diyagramında, merkezden çıkan ve çokgeni ölçüt sayısı kadar eşit parçaya ayıran doğru parçaları, anahtar performans göstergelerini temsil etmektedir. Dış halka, kıyaslama yapılan dünya sınıfı performansına (mükemmel performans); içteki halka ise işletmenin mevcut performans değerlerine karşı gelmektedir. Aralarında en fazla açıklık olan performans ölçütleri, öncelikle üzerinde durulması gereken ve iyileştirmeye en açık alanları işaret etmektedir.

Fark analizi, organizasyon ile alanında başarılı başka bir işletmenin performansını karşılaştırmak için yapılabileceği gibi, organizasyonun kendi belirlemiş olduğu hedeflere ne kadar yaklaştığını görmek için ya da organizasyonun farklı dönemlerde elde ettiği performans sonuçlarını birbirleriyle kıyaslamak için de yapılabilir. Bu durumda, radar diyagramı üzerinde her organizasyon ya da döneme ait sonuçlar ayrı bir halka ile gösterilir.

Geri ödeme süresi, yatırımda sarf edilen tüm paranın geri alınması için geçen süredir. Geri ödeme süresi yöntemi, bir yatırımın ekonomik olup olmadığını değerlendirmek için kullanılan en basit yöntemlerden biridir. Yıllık yatırım maliyetinin, yıllık tasarruf miktarına bölünmesi ile bulunur.

Sürekli iyileştirme döngüsü içerisinde, deponun bütünsel performansını hesaplamak için kullanılabilecek bir araç, periyodik olarak uygulandığında başarılı sonuçlar alındığı ifade edilen “Depo Performans Denetimi” adı verilen bir faktör ağırlıklandırma yöntemidir. Performans denetimi, depo performansını on ayrı ölçüte göre derecelendirip sayısal ve bütünsel bir performans indeksi bulunmasını, buna bağlı olarak da deponun yer aldığı sınıfın belirlenmesini sağlayan bir yaklaşımdır.

Depo performansının belirlenmesinde ölçüt olarak on faktör kullanılır.

İşletme yönetiminin ilgilendiği başlıca konulardan biri olmak zorundadır. Müşteri hizmetlerine yönelik işletme hedefleri belirlenirken önemli müşterilerin çoğunluğunun bilgi ve onayının alınmasına dikkat edilmelidir. Hedefler saptandıktan sonra, alımdan dağıtıma sipariş çevrim süresi ve sipariş tamamlama oranları ortaya çıkacaktır.

Kullanılan evraklara, verilerin nasıl elde edildiğine, veri bütünleşmesinin nasıl sağlandığına, belgelerin hazırlanmasında birbirini tekrarlayan işlemlerin yer alıp almadığına, özel siparişlerin nasıl alındığına, bilgisayar sistemlerinin nasıl kullanıldığı ve kontrollerin etkili bir şekilde sürdürülmesi için ne şekilde bir yol izlendiğine bakılarak değerlendirme yapılır.

Müşteri hizmet memnuniyeti, satıcılardan tekrar tedarik işlemi, işgücü kullanım oranı ve sistem bütünlüğünün hepsi stok mevcudiyeti ve doğruluğuna dayandığından, envanter doğruluğu kritik bir faktördür. Toplam envanter seviyeleri ve stok tutma birimlerinin doğruluğu için şirket hedefleri geliştirilmelidir.

Her fonksiyonel alanın kullanım oranı, alanların büyüklüğü ve deponun toplam alanı / hacmi göz önüne alınarak deponun bütünü için kullanım oranı hesaplanır. Hesaplanan hacim/alan oranı en büyük oran olarak varsayılan % 80-90 değeriyle karşılaştırılır.

Kullanılan işgücünün, uygun standart ve hazırlanmış prosedürlere göre etkililiğini ölçer.

İzleyen amaçların ne derece karşılandığının değerlendirilmesidir:

a. Etkili alan kullanım oranı

b. Etken malzeme elleçleme

c. Donanım maliyeti, alan kullanımı, malzeme hasarı ve malzeme elleçleme işgücüne göre ekonomik stoklama

Donanım tiplerinin ve donanım kullanımının uygunluğunu gösterir. Değerlendirme oranları, ne kadar çok donanım kullanıldığına değil kullanılan donanımın etkililiğine dayanır.

Çatallı istif arabaları, stoklama/erişim sistemleri, konveyörler, atlıkarıncalar, otomatik yönlendirilmiş araçlar gibi her donanım grubu için hesaplanır.

Aşağıdaki temel ve kritik alanların mevcudiyeti, bulundukları yer ve kullanım oranları değerlendirilir: 

a. Yükleme boşaltma kapasitesi

b. Aydınlatma

c. Personel hizmetleri (bürolar, lavabolar, dinlenme alanları vb.)

d. Yangın koruma

e. Tesis dışındaki alanlar (araç yükleme rampası, hizmet alanları vb.)

Bu konulara gösterilen dikkat ve özen tamamen profesyonellikle ilgilidir. Operasyonel, endüstriyel ve yasal düzenlemelerde yer alan performans standartları ile karşılaştırma yapılarak ölçülür.

Ne zaman, nerede, nasıl, hangi araçlarla ölçüm yapılacağını, ölçütlerin neler olacağını ve nasıl sorgulanacağını çok iyi tespit edebilmek gerekir.

Performans ölçümünde, kontrol amaçlı ve iyileştirme amaçlı olmak üzere iki yaklaşım bulunmaktadır.

Kontrol amaçlı performans ölçümü, geleneksel yaklaşım olup, bir hesap tutma ve verme yöntemidir. Yapılan ölçüm sonuçlarına göre faaliyetlerin yürütüldüğü bu yaklaşımın en büyük dezanavtajı, raporların geçmişe dayanmasıdır. Bu raporlar; bir şirketin nereye gittiği hakkında değil, nerede olduğu hakkında bilgi veren dokümanlardır.

İyileştirme amaçlı performans ölçüm yaklaşımı, kontrol amaçlı yaklaşımdan farklı olarak, geriye dönüşlerden daha ziyade ileriye bakar. Sürekli iyileşme sürecinde etkili, her kesim tarafından kabul edilen ve destek verilen bir performans ölçüm sisteminin kurulması ve işletilmesi çok önemlidir.

Kontrol amaçlı performans ölçümü, karayolunda otomobilinizle yokuş aşağı giderken gözünüzün sürekli dikiz aynasında olmasına benzetilebilir. Eğer böyle yaparsanız bir çarpışma ya da kaza geçirme ihtimaliniz çok yüksektir. Günümüzün rekabetçi çevresinde yer alan bir işletmenin, sadece geçmişteki performans değerlerine dayanarak faaliyetlerini yürütmeye çalışması da bundan çok farklı değildir.

Performans ölçüm sisteminin amacı; sadece geçmişte gösterilen performansın seviyesini ortaya çıkarmak değil, kişi ve kurumların geleceğe yönelik potansiyel performanslarını da belirlemek, uygun motivasyon ve yönlendirmelerle gelecekteki performanslarını yükseltmek olmalıdır.

Günümüzde potansiyel performansın belirlenmesi en az geçmiş performans kadar, hatta ondan daha da önemlidir. İşletmelerin iyileştirme amaçlı performans ölçme yaklaşımını benimsemeleri ile hem geçmiş performansın hedeflerle mukayeseli olarak değerlendirilmesi hem de geleceğe yönelik potansiyel performansın belirlenmesi sağlanacaktır.

Hedefler, Standartlar, Geribildirimler, Fırsat, Araçlar/Yöntemler, Yeterlilik ve Motivasyon

Ulaşılması zor, gerçekçi olmayan hedefler, yıllar geçtikçe performansın daha da iyileşmesine rağmen hedeflere bir türlü varılamamasına, bunun sonucunda da moral ve motivasyon düşüklüğüne yol açar. Hedeflerin düşük tutulması ise rekabetçi ortamda geride kalmaya sebep olabilir. Önceleri daha kolay ulaşılabilir hedefler belirlenmeli, elde edilen başarılar sonrasında daha zor ve karmaşık hedeflere yönelmelidir.

Geribildirim; herhangi bir sistemin ürettiği çıktının, bu sisteme girdi olarak geri verilmesi yoluyla sistemin kendi amacından sapan faaliyetlerini adım adım düzeltmesi, böylece öz denetimini sağlaması olanağıdır. Günümüzün modern performans yönetimi sistemi, organizasyonun her kademesinden geri besleme almayı öngörmektedir.

Yeterlilik, bir işi yapma gücünü sağlayan özel bilgi ya da ehliyettir. Depo en son yönetim teknolojisine sahip olsa da eğitimsiz ve sistemi anlamayan bir personel bu teknolojiyi kullanıyorsa sonuç başarısızlık olacaktır. Örneğin bir işletme, stok yerleştirme ve en iyi sipariş toplama listesini otomatik olarak oluşturan bir depo yönetim sistemini kullansa bile, operatörler bilgisiz olduğunda envanter doğruluğu ve sipariş doğruluğu problemleri ile yine karşılaşacaktır. Faaliyetlerin başarısı ve mükemmel performans için, çalışanların uygun seçimi ve gelişimi kritik önem taşımaktadır.

Motivasyon, biliş ve davranış boyutunda harekete geçiren, öğrenmeyi sağlayan itici bir güçtür. Birisini bir şey yapmaya zorlayabilirsiniz, ama o kişiyi bu şeyi yapmak istemeye kesinlikle zorlayamazsınız. İstemek için gereken arzu içten gelir. Güdü, irade doğrultusunda bireyi bir eyleme götüren ve içinizden gelen bir ihtiyaç ya da tutkudur. Güdü, bilinçli veya bilinçsiz olabilir. Bireyi motive etmek, güdünün ötesinde bir kavramdır. Tüm insan davranışlarının, dolayısıyla da verimlilik artırma çabalarının temeli olan motivasyondur.

Bir depolama siteminde yer alan her faaliyet için geçerli dört kritik başarı faktörü,

• envanter doğruluğu
• verimlilik
• alan / hacim kullanım oranı
• müşteri hizmet kalitesi olarak sıralanabilir.

Envanter doğruluğunu sağlamanın iki yöntemi vardır: fiziksel envanter sayımı ve dönemsel sayım. 

Farklı verimlilik hesaplama yöntemleri aşağıda sıralanmaktadır.

• Kullanım oranı (ödenen saatlere karşı alınan saatler),
• Etkinlik (alınan saatlere karşı kazanılan saatler), 
• Üretkenlik kazanılan saatlerin ödenen saatlere bölünmesiyle bulunur ve tüm faaliyetin bir ölçüsü olarak kullanılır.

Alan ölçmenin en kolay yolu stok yeri doluluğudur. Stok tutma birimlerinin yer aldığı hücrelerin sayısının, toplam stoklama hücresi kapasitesine bölünmesiyle bulunur. Alan olarak ya da hacim cinsinden de hesaplanabilir.

Müşteriler doğru ürünü, doğru miktarda, uygun koşullarda ve tam zamanında ister.

Fark analizi (gap analysis), bir organizasyonun kritik performans faktörü değerlerinin hedef değerler ile karşılaştırılarak, güçlü ve iyileştirmeye açık alanlarının görülmesini sağlayan bir yöntemdir.

Fark analizi, sürekli iyileştirmeye yönelik bir yöntem olan kıyaslama (benchmarking) yaklaşımına dayanır. Kıyaslamanın temelinde, ürün, hizmet ve süreçler için en mükemmel standartları tanımlama ve sonra yaygın bir şekilde en iyi uygulamalar olarak adlandırılan bu standartlara ulaşmak için gerekli iyileştirmeleri yapma vardır.

Kıyaslamada kuruluşlar, sektörün en iyisi olan kuruluşlarla kendi uygulamalarını veya işletmelerin farklı bölümlerini birbirleri ile kıyaslayarak performans açıklarını kapatırlar.

Fark analizi için kullanılabilecek görsel araçlardan biri, organizasyonun mevcut per- formansı ile hedef performansı arasındaki açıklığı, örümcek ağına benzeyen çokgen şeklindeki bir grafik üzerinde gösteren radar diyagramıdır.

Fark analizi, organizasyon ile alanında başarılı başka bir işletmenin performansını karşılaştırmak için yapılabileceği gibi, organizasyonun kendi belirlemiş olduğu hedeflere ne kadar yaklaştığını görmek için ya da organizasyonun farklı dönemlerde elde ettiği performans sonuçlarını birbirleriyle kıyaslamak için de yapılabilir.

Performans denetimi, depo performansını on ayrı ölçüte göre derecelendirip sayısal ve bütünsel bir performans indeksi bulunmasını, buna bağlı olarak da deponun yer aldığı sınıfın belirlenmesini sağlayan bir yaklaşımdır.

Depo performansının belirlenmesinde ölçüt olarak kullanılan on faktör vardır. Bunlar: Müşteri hizmetleri, Kontrol sistemleri, Envanter doğruluğu, Hacim/Alan kullanım oranı, İşgücü üretkenliği, Tesis yerleşimi, Donanım yöntemleri, Donanım kullanım oranı, Bina tesisleri, Bakım ve güvenliktir.

Depo performansının belirlenmesinde ölçüt olarak kullanılan on faktörde göz önüne alınacak hususlar belirlendikten sonra, on ölçütün her biri için mevcut durum ve hedeflenen durum performansları, 5 en yüksek değer olmak üzere “1 ile 5 arasında” derecelendirilir. Her ölçütün toplam depo performansı üzerindeki göreli önemi işletmelere göre değişebileceğinden, her kategoriye kendi nispi önemini yansıtacak şekilde bir ağırlık puanının atanması gereklidir. Depo faaliyetleri denetimi yönteminde, toplam ağırlık puanı 200 olacak şekilde, on ölçüt birbiriyle kıyaslanarak ağırlık puanları belirlenmektedir. Bir sonraki aşama, her kategori için öngörülen ağırlık ile mevcut ve hedef performans derecelerinin çarpılarak ağırlıklı toplam puanların elde edilmesidir. Performans indeksi, toplam mevcut puanın, toplam hedef puanına bölünmesiyle elde edilir. 

Depo performans denetimi yaklaşımı, depo yönetimine aşağıdaki faydaları sağlayan bir araçtır:

• Periyodik olarak yaklaşımın uygulanmasıyla depo performansının izlenmesi
• Depo performansının bildirilmesi
• Depolamada, yeni iyileştirme alanlarının planlanması
• Alanında profesyonelliğin gösterilmesi

Geçmiş yıllarda tam zamanında üretim, yalın üretim, doğrudan ürün dağıtımı benzeri politikaların gelişimi yüzünden, depoların devrini doldurduğu düşünülmüş, hatta depo- ların ya da dağıtım merkezlerinin olmadığı bir tedarik zinciri hayal edilmiştir.

Müşterinin istediği siparişin anında tedarik edilip, onun bulunduğu yere sıfır zamanda gönderilebilmesi en azından günümüz koşullarında mümkün görünmediğinden, müşterinin teslim süresi beklentisi ile tedarikçinin siparişi karşılama hızı arasındaki fark stokun en önemli varlık sebebi olarak karşımıza çıkmaktadır.

Stok tutma seviyesinin düşürülmesi ile müşte- ri hizmet kalitesinin arttırılması arasındaki hassas dengenin yakalanması başlıca envanter ve depo yönetimi problemlerinden biridir. Birbiriyle çatışan bu iki durum bir terazinin iki kefesine benzetilebilir. Stok seviyesi yükseldikçe envanter maliyeti ve dolayısıyla ürün maliyeti artmakta, buna rağmen müşteri talepleri daha kısa sürede karşılandığından hizmet kalitesi iyileşmektedir. Daha az stok tutuldukça envanter maliyeti düşmekle beraber, müşteri taleplerine cevap verme süresi uzadığından satış kaybı riski artmaktadır.

Farklı kaynaklarda depoların geleceği ile ilgili öngörülerde, depoların lojistik ağındaki kritik rollerine kesinlikle devam edeceği ve özellikle aşağıda sıralanan konulara ağırlık verileceği ileri sürülmektedir:

• Müşteriler üzerinde odaklanma
• İşlem sayısı ve teslim süresinin kısaltılması
• Büyük stok birikimlerini önleyen sürekli malzeme ve bilgi akışı
• Çapraz yükleme
• Kâğıt üzerinde belgelemeyi ortadan kaldıran elektronik tanıma ve veri işleme.
• Müşteri siparişlerinin özelleştirilmesi stratejileri
• Üçüncü parti depolama
• Otomasyon
• Stok sipariş büyüklüğünün küçülmesi
• Endüstrideki teknolojik ilerlemeleri takip edebilecek vasıflı işgücünün sağlanması.

Geleceğin deposunu dikkate alarak depolama faaliyetlerinde gerçekleştirilebilir en büyük iyileştirme fırsatları şu şekilde sıralanabilir: Sipariş toplama işlemlerinin iyileştirilmesi, Çapraz yükleme (çapraz sevkiyat), Verimlilik, Depo hacmi /alanı kullanımı, Değer katan faaliyetler

Sipariş toplama geleneksel olarak bir deponun, verimliliğini artırmak için zamanının ve parasının çoğunu harcadığı ya da israf ettiği bir faaliyettir.

Toplama hatları ergonomik bir yerleşimle tasarlanmalı, hızlı hareket eden parçalar en az çaba ile ya da personel yaralanma riski ile toplanabileceği stok hücrelerine yerleştirilmelidir.

Birçok mamul için sadece mal kabul ve sevkiyat işlemlerinin yerine getirildiği, stoklama ve sipariş toplama gibi zaman tutan ve masraflı işlemlerin yer almadığı çapraz yükleme, etkili şekilde uygulandığında depo maliyetleri oldukça azalacak ve müşteri hizmetlerinde iyileşme sağlanacaktır.

Günümüzde depolamanın ana amacı; hacim, donanım ve işgücünün mümkün olan en etkili kullanımıdır.

Verimlilik, bir kişinin saat başına ne kadar kutu topladığı, teslim alma sürecinin ne kadar doğru gerçekleştiği, bu bilginin kontrol sistemine ne kadar çabuk verildiği ve bu bilgi ile ne yapıldığının bütünleşik bir göstergesi olarak düşünülmelidir.

Hacmin / alanın zayıf kullanımına bağlı olarak verimlilikte düşme, hasar ve zayiatlarda artma ve sipariş toplama hatalarında yükselme görülmesi kaçınılmaz bir sonuç olarak karşımıza çıkar.

Ürüne değer katan etiketleme, paketleme, hafif montaj gibi bazı faaliyetlerin üretim aşamasından depolama aşamasına ertelenmesi ile ürün farklılaştırma süresi (çevrim süresi) kısalacak ve talep belirsizliğine karşı hızlı cevap verilmesi sağlanarak müşteri memnuniyeti artacaktır. Çevrim süresinin kısalması dolayısıyla firma daha az envanter düzeyi ile çalışarak envanter bulundurma, bozulma ve demode olma maliyetlerini azaltabilecektir.