Türk Dili 1 Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi eylemden ad yapma eki almıştır?
|
İlke |
|
Güncel |
|
Gezegen |
|
Eldiven |
|
Toptan |
İlke, güncel, eldiven ve toptan sözcükleri addan ad yapma ekleri almışlardır. Gezegen sözcüğü ise eylemden ad yapma eki almıştır.
2.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde addan eylem yapma eki bulunur?
|
basamak |
|
tutamak |
|
saklambaç |
|
yadırga |
|
yüzgeç |
Addan eylem yapma ekleri, ad tabanlarından köken anlamıyla bağlantılı yeni eylem gövdeleri yapan eklerdir.
-A1
-: kana-, oyna-, türe-. -A2
-: beze-, boşa-. -Al-: azal-, bun-al-, çoğal-, düzel-. -An-:
gücen-, utan-. -Ar-1: kar(a)-ar, kız-ar-, mor-ar-. -Ar2
-: başar-, ever-, onar-, suvar-. -A-ş-:
güreş-, yanaş-. -DA1-: aldat-, iste- (< izde-). -DA2
-: çatırda-, parılda-, şırılda-. -I-: ağrı- (<
ağır-ı-), sak-ı-(n)- (< ET sak + ı + n-), taşı (< ET taş-ı-). -k-: acık-, birik-, gecik-, gözük-.
-kIr-: fışkır-, hıçkır-, püskür-. -l-: incel-, kısal-, küçül-, sivril-. -lA(n)-: anla-, avlan-, evlen-,
gizle-, yolla-. -msA-: azımsa-, küçümse-. -r-: belir-, delir-. -rgA-: esirge-, yadırga-.
-sA-: boğasa- (ağız), önemse-, susa-. -sIn-: gereksin-, yüksün
A, B, C ve E seçeneklerinde eylemden ad yapma ekleri bulunmaktadır. Doğru yanıt D
3.Soru
I. İnançlar
II. İlişki örüntüleri
III. El sanatları
Yukarıdakilerden hangisi manevi kültürü oluşturan faktörler arasında yer alır?
|
I-II |
|
I-II-III |
|
I-III |
|
II-III |
|
Yalnız III |
Kültürü olusturan ögeler, genel anlamda maddi ve manevi veya somut ve somut olmayan
bçiminde sınıflandırılabilir. Maddi kültür unsurları mimarî, el sanatları, geleneksel kıyafetler, araç-gereçler gibi elle tutulur, gözle görülür, somut olan unsurlardır. Manevi kültür unsurları ise inançlar, dünya görüşleri, ahlak anlayışı, davranıış kalıpları, ilişki örüntüleri vb. toplumsal hayatı çevreleyen öğreti ve değerlerdir.
4.Soru
Aşağıdaki ünsüzlerden hangisi ötümlü, diş eti-damak, süreksiz (patlayıcı) özelliklerine sahiptir?
|
/c/ |
|
/j/ |
|
/p/ |
|
/ş/ |
|
/v/ |
Seçeneklerdeki ünsüzlerin özellikleri şöyledir: /j/: ötümlü, diş eti-damak, sürekli (sızıcı); /p/: ötümsüz, çift dudak, süreksiz (patlayıcı);/ş/: ötümsüz, diş eti-damak, sürekli (sızıcı); /v/ : ötümlü, çift dudak, sürekli (sızıcı); /c/: ötümlü, diş eti-damak, süreksiz (patlayıcı). Doğru cevap A’dır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi izole diller arasında yer almaz?
|
Sümerce |
|
Arnavutça |
|
Baskça |
|
Yunanca |
|
Romence |
Romence Latin dilleri arasındadır ve Fransızca, İtalyanca, İspanyolca ve Portekizce gibi yakın akrabaları bulunur. Diğer şıklarda belirtilen diller izole dillerdir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
6.Soru
"Beş büyük mesnevi^ yazan ilk Türk şairdir; ilk şairler tezkiresi Mecalisü’n-Nefayis’in, Farsça ile Türkçeyi karşılaştırarak Türkçenin daha üstün bir dil olduğu sonucuna ulaştığı Muhakemetü’l-Lügateyn’in, Türk kültür tarihi açısından çok önemli olan Nesayimü’l-Mahabbe’nin, Türk edebiyatının ilk biyografi örneklerinin yazarıdır."
Bahsi geçen yazar aşağıdaki şıklardan hangisinde verilmiştir?
"Beş büyük mesnevi^ yazan ilk Türk şairdir; ilk şairler tezkiresi Mecalisü’n-Nefayis’in, Farsça ile Türkçeyi karşılaştırarak Türkçenin daha üstün bir dil olduğu sonucuna ulaştığı Muhakemetü’l-Lügateyn’in, Türk kültür tarihi açısından çok önemli olan Nesayimü’l-Mahabbe’nin, Türk edebiyatının ilk biyografi örneklerinin yazarıdır."
Bahsi geçen yazar aşağıdaki şıklardan hangisinde verilmiştir?
|
Zemahşeri |
|
Babür |
|
Hüseyin Baykara |
|
Yusuf Has Hacib |
|
Ali S¸ir Neva^yi^ |
Ünlü bilgin Zemahşeri^ Türkçenin önemli sözlüklerinden biri olan ve Mukaddimetü’l-Edeb'i yazmıştır. Yusuf Has Ha^cip, 1069 yılında 6645 beyitten oluşan Kutadgu Bilig'i yazmıştır. Ali S¸ir Neva^yi^’nin okul arkadaşı ve yakın dostu olan Hüseyin Baykara; hem bir hükümdar, hem de diva^n sahibi bir şairdir. Babür ise diva^nı ve başka eserleri yanında hatıra türünden yazdığı Vakayi^ adlı büyük eseriyle hem Türk anı edebiyatının hem de Türk nesrinin önemli örneklerinden birini vermiştir.
Doğru cevap Ali Şir Nevai'nin bulunduğu E şıkkıdır.
7.Soru
Aşağıda, Türk yazı dillerinin ve lehçelerinin sınıflandırılmasıyla ilgili verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
|
Salırca (Salarca) tarihî olarak Kıpçak grubundan gelişmiştir. |
|
Kıpçak grubu batı (b), doğu (d) ve güney (g) alt gruplarından oluşur. |
|
KBb grubunda Kumukça, Karaçay Balkarca, Kırım Tatarcası |
|
Aral-Hazar grubunda Kazan Tatarcası ve Başkurtça bulunur. |
|
Volga (İdil) grubunda Kazakça, Karakalpakça, Kıpçak-Özbek ve Nogayca bulunur. |
- Güneybatı (GB), Oğuz Türkçesi: Bu grup kendi içinde batı (b) ve doğu (d) olmak üzere ikiye ayrılır. GBb grubunda Gagauzca, Türkiye Türkçesi ve Azerice; GBd grubunda ise Türkmence yer alır. Salırca (Salarca) tarihî olarak Oğuz grubundan gelişmiştir.
- Kuzeybatı (KB), Kıpçak Türkçesi: Kıpçak grubu batı (b), kuzey (k) ve güney (g) alt gruplarından oluşur. KBb grubunda Kumukça, Karaçay Balkarca, Kırım Tatarcası ve Karayca; KBk veya Volga (İdil) grubunda Kazan Tatarcası ve Başkurtça; KBg veya Aral-Hazar grubunda Kazakça, Karakalpakça, Kıpçak-Özbek ve Nogayca bulunur. Altay Türkçesi ile güçlü genetik bağlarına karşın, Kazakçaya çok yakın olan modern Kırgızca da bu grupta değerlendirilebilir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 'nasıl' kelimesindeki ses olayına örnektir?
|
kahvaltı |
|
kavşak |
|
zeytin |
|
yukarı |
|
yalnız |
Ünlü birleşmesi; ünlüyle biten bir sözcüğün, ünlü ile başlayan bir ek alması ya da sözcük ile birleşmesi durumunda, ilk sözcüğün sonundaki veya ikinci sözcüğün başındaki ünlülerden birinin düşmesidir. Kahvaltı (kahve+altı), sözcüğü buna örnektir.
9.Soru
Ünlem kuramına göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
|
Dil, insanların çalışırken yaptıkları işbirliğinden doğmuştur.
|
|
Yeryüzündeki diller, farklı kaynaklardan doğarak gelişmiştir.
|
|
Dilin doğuşu, insanların duygularını ifade etmesiyle ilişkilidir.
|
|
Dil, ilkel insanların nesneleri sesle anlatmaya çalışmasından doğmuştur.
|
|
İnsan dilleri, hayvan seslerinin taklidi esasına dayanır.
|
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dilin tanımıdır?
|
Yaşantılar sonucu duguların, düşüncelerin dışa vurumudur.
|
|
Karşılıklı ilişkiler sonucu ortaya çıkan duygu ve düşüncelerin bütünüdür.
|
|
Bir gramer sistemi içinde örgütlenmiş düşünceleri, duyguları bildirmeye yarayan ses, işaret ve hareketlerin bütünüdür.
|
|
Duygu ve davranışların konuşma diline yansımasıdır.
|
|
Örgütlenmiş düşüncelerin bütünüdür.
|
11.Soru
"Kutadgu Bilig" eseri kim tarafından yazılmıştır?
|
Edip Ahmet Yükneki |
|
Yusuf Has Hacip |
|
Ahmet Yesevi |
|
Kaşgarlı Mahmut |
|
Zemahşeri |
6645 beyitten oluşan Kutadgu Bilig, 1069 yılında Yusuf Has Hâcip tarafından yazılmıştır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde, iyelik eki kullanılmamıştır?
|
Yaşamının en güzel döneminde. |
|
Özgüvenimi kazanmam gerek. |
|
Senli benli konuşmaktan hoşlanmam. |
|
Çocukluk yıllarını anımsıyorum. |
|
Parasını gereksiz yere harcıyor. |
Amaç 2
13.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde edilgen çatı kullanılmıştır?
|
Sakınmak
|
|
Katılmak
|
|
Kaçırmak
|
|
Sevilmek
|
|
Sevinmek
|
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından sözcük türleri içerisinde yer almaz?
|
Argo Anlam
|
|
Temel anlam
|
|
Yan anlam
|
|
Mecaz anlam
|
|
Soyut anlam
|
15.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat (ilgeç) kullanılmamıştır ?
|
Akşama doğru misafirlerim geldi. |
|
O kadar masumdu ki kalbi kuş gibi çarpardı. |
|
Kafam kazan gibi oldu. |
|
Seni görüyordum ama görmemezlikten geliyordum. |
|
Müzik dersiyle beden eğitimi dersi en sevdiğim derslerdi. |
Müzik dersi ve beden eğitimi dersi "ile" bağlacı kurulmuştur. "ile" ekinin yerine "ve" bağlacını getirebiliriz.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tonlamanın tanımıdır?
|
Herhangi bir sözcenin parçasının diğer parçalara göre daha baskılı ve güçlü biçimde söylenmesidir.
|
|
Konuşma esnasında cümleler ve sözcükler arasında verilen kısa aralıklardır.
|
|
Konuşma sırasında sesin perdesinin düşmesiyle oluşan melodik perdeleme ve dalgalanmadır.
|
|
İki sessizlik periyodu arasındaki konuşmadır.
|
|
Sürekli ünsüzlerin süreksiz ünsüzlere dönüşmesidir.
|
17.Soru
Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde sözcük kök ve eklerine doğru biçimde ayrılmıştır?
|
din-le-n-me-k |
|
söyle-n-mek |
|
kir-len-me-k |
|
bes-le-n-mek |
|
görüş-tür-mek |
Kirlenmek sözcüğünün kök ve gövdelere ayrılışı kir-len-me-k şeklindedir.
18.Soru
Ülkemizde çok çeşitli kültürlerin bir arada yer alması sebebiyle, aynı dil kullanılırken farklı coğrafi bölgelerde birçok çeşitte ağız, lehçe farklılıkları ile karşılaşılmaktadır. Bu örnekte sözü edilen durum dilin aşağıdaki özelliklerinden hangisinden kaynaklanmaktadır?
|
Her dil, ait olduğu toplumun gereksinimlerine cevap verebilecek yeterliktedir. |
|
Dil, toplumsal katmanlara göre değişir. |
|
Dilde nedensizlik ilkesi esastır. |
|
Ana dili, öğrenilen değil; edinilen ve kuşaktan kuşağa aktarılan bir sistemdir. |
|
Diller arasında benzerlikler ve ortaklıklar olabilir. |
Dil, toplumsal katmanlara göre değişir. Dil, klasik terminolojideki ifadesiyle ağız, şive, lehçe gibi ‘değişke’lerden oluşur. Bu değişkelerden biri ön plana çıkarak yazı dili hâline gelir. Diğer değişkeler de konuşuldukları coğrafyaların ya da toplulukların iletişim aracı ve kimliklerinin simgesi olma işlevi kazanır.
19.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi Türkçe kökenli bir sözcüktür?
|
Trafik |
|
Kredi |
|
Metro |
|
Tiyatro |
|
Bilgin |
E seçeneği büyük ünlü uyumuna uyduğu için Türkçe kökenli bir kelimedir. Bu yüzden doğru seçenek E şıkkıdır.
20.Soru
Lütfi ve Sekkaki hangi dönemin şairleridir?
|
Çağatay Türkçesi Dönemi
|
|
Oğuz Türkçesi Dönemi
|
|
Kıpçak Türkçesi Dönemi
|
|
Harzem Dönemi
|
|
Hun Dönemi
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ