Osmanlı Mutfağı Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki malzemelerden hangisi "Marmarina" tarifinde yer almaz?
Pazı |
Ispanak |
Yumurta |
Tereyağı |
Koyun Peyniri |
Marmarina tarifinde;
Malzemeler: Ispanak, Yufka, Tereyağı, Koyun Peyniri, Yumurta, Tuz
Hazırlanışı: Ispanak kaynar suya daldırılıp çıkarılır ve ince kıyılır. Fırın tepsisi yağlanır, yufkalar döşenir. Üzerine tereyağı serpilir ve ıspanak yayılır. Peynir ve yumurta karıştırılarak eşit şekilde dağıtılır. 180 °C’de, önceden ısıtılmış fırında üzeri pembeleşene kadar pişirilir. Hoş ve güzel olur. Doğru cevap A’dır.
2.Soru
Dana ve sığır eti file, sığır filetosu, dana butu ve pirzola olarak yabancı misafirlere sunulan alafranga yemeklerin hazırlanması için ne zaman saray mutfağına alınmaya başlanmıştır?
1880'li yıllar |
1870'li yıllar |
1860'lı yıllar |
1850'li yıllar |
1840'lı yıllar |
Dana ve sığır eti file, sığır filetosu, dana butu ve pirzola olarak yabancı misafirlere sunulan alafranga yemeklerin hazırlanması için 1880’li yıllardan itibaren saray mutfaklarına alınmaya başlandı. Doğru cevap A'dır.
3.Soru
Şeker, su ve karanfil kaynatılarak şerbeti hazırlanan tatlı aşağıdakilerden hangisidir?
Lorlu baklava |
Güllaç kızartma |
Helvayı hakani |
Süzme saray aşuresi |
Ayva murabbası |
Şeker, su ve karanfil kaynatılarak şerbeti hazırlanan tatlı güllaç kızartmadır.
4.Soru
Evliya Çelebi’nin İstanbul’da sarayın önündeki çeşmenin benzersiz suyundan bile hafif olduğunu keşfettiği Hemrevat suyu hangi ilimizdedir?
Şanlıurfa |
İstanbul |
Diyarbakır |
Ankara |
Erzurum |
Evliya Çelebi, sağlıklı suyu belirlemek için ilginç bir yöntem önermiştir. Bu yöntem suyu tartmaktan ibarettir. Bunun için, incelenecek sulara pamuk batırılır, ıslanan pamuklar kurutulduktan sonra tartılır, neticede en hafif çeken pamuğun batırıldığı suyun “en hafif” olduğu ortaya çıkardı. Evliya’nın bu yöntemle belirlediği ve İstanbul’da sarayın önündeki çeşmenin benzersiz suyundan bile hafif olduğunu saptadığı sulardan birisi, Diyarbakır’da keşfettiği Hemrevat suyuydu. Sultan İbrahim (1640-1648) bu suyun methini duyunca saraya bundan getirilmesini emretmişti.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi içme suyunun kaynağından yerleşim yerlerine ulaşması için inşa edilmiştir?
Kuyular |
Sarnıçlar |
Suyolları ve bentler |
Kemerler ve Çeşmeler |
Hepsi |
A, B, C, D şıklarının hepsi içme suyunun kaynağından yerleşim yerlerine ulaşması için inşa edilmiştir.
6.Soru
Aşağıdaki görevlilerden hangisi sarayda sofra hizmetlerini yürütürdü?
Çaşnigirbaşı |
Üstâdüddâr |
Üstâddâr |
Havâyicsâlâr |
Helvacıbaşı |
Büyük Selçuklularda, beslenmeye yönelik dört kurum vardır: çaşnigirlik, şarabdârlık, vekîl-i haslık ve hansâlârlık. Sofra hizmetlerini yürüten birim çaşnigirliktir ve başında hükümdarın yemeğini ilk tatmakla sorumlu olan ve güvenilir kişiler arasından seçilen emir çaşnigir bulunmaktadır.Osmanlı Devleti saray mutfağında isimler farklı olmasına rağmen yapının aslında Selçuklular ve Memluklerdeki ile benzerlik olduğu görülmektedir. Selçuklulardaki çaşnigir, 16. yüzyıl Osmanlı sarayında çaşnigirbaşı; şarabdâr, helvacıbaşı; havâyicsâlâr, aşçıbaşı ve kiler ağası; üstâddâr da görev alanı daraltılmış kilercibaşı olarak karşımıza çıkar. Osmanlının daha erken dönemleri için ise kaynaklarda bu görevlilerden yalnızca çaşnigir ve şarabdâra rastlanmıştır.
7.Soru
Osmanlı mutfağında meyve suları kaç şekilde hazırlanırdır?
Bir |
İki |
Üç |
Dört |
Beş |
Osmanlı mutfağında meyve suları üç farklı metot ile hazırlanırdı: hoşaf, şerbet ve şurup. Doğru cevap C'dir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hem içecek olarak salepte, hemde dondurma üretiminde kullanılan bitkidir?
Orkide |
Safran |
Sümbül |
Ihlamur |
Adaçayı |
Hem içecek olarak salepte, hemde dondurma üretiminde kullanılan bitki orkide'dir.
9.Soru
I. Kabak
II. Peynir
III. Dereotu
IV. Tereyağı
V. Yumurta
Yukarıdaki malzemelerin hangi/hangileri "Kabak Kıstırma" da kullanılır?
I, II, III |
I, III, V |
I, IV |
I, II, III, IV |
I, II, III, IV, V |
Seçeneklerdeki malzemelerin tümü ve ilave olarak su, tuz, maydanoz "Kabak Kıstırma" nın malzemelerindendir. Doğru cevap E'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı mutfağında Alafranga dönemde kullanılmaya başlanmış olan mutfak aletleri arasında değildir?
Balık kağıdı |
Fağfuri |
Marmid |
Elmasiye kabı |
Şeker kaserolası |
1880’li yıllardan itibaren kullanılmaya başlanmış olan modern yeni mutfak aletleri şunlardır: Balık kağıdı - Cedid kantar - Çay ibriği - Çikolata ibriği - Dondurma kağıdı - Elmasiye kalıbı - Francala kalıbı - Limon rendesi - Maden kenarlı battal tepsi - Marmid - Nuhass kasarole kapaklı - Nuhass kaserol - Nuhass kaserol tabesi - Nuhass kaserol tavası kapaklı - Nuhass marmid kapaklı - Nuhass omlet tavası - Nuhass semaver - Nuhass soğuk et kalıbı - Nuhass vidalı kapaklı fırın kalıbı - Şeker kaserolası - Şekerlemeci kağıdı - Vasat sagir maden kenarlı tepsi.
11.Soru
Sultan için yemeklerin hazırlandığı mutfağa aşağıdakilerden hangi isim verilmekteydi?
Kuşhane-yi hümayun |
Matbah-ı amire |
Muzıka-yı hümayun |
Tertib-i cedid ocağı |
Dağıstan ocağı |
Sultan için hazırlanan yemekler kuşhane-yi hümayun veya matbah-ı has olarak adlandırılan ayrı bir mutfakta hazırlanırdı.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1844 yılında Mekteb-i Tıbbiye hocalarından Mehmet Kamil tarafından kaleme alınan ilk yemek kitabıdır?
Aşçı mektebi |
Ev kadını |
Yeni yemek kitabı |
Miftahü't Tabbahin |
Melceü’t-Tabbahin |
1844 yılında Mekteb-i Tıbbiye hocalarından Mehmet Kamil tarafından kaleme alınan Melceü’t-Tabbahin (Aşçıların Sığınağı) bu dönemde yayınlanmış olan ilk yemek kitabıdır. Kitabın girişinde yazar, İstanbul’un aşçıları tarafından unutulan ve yanlış uygulanan eski reçeteleri yeniden canlandırma girişimiyle bir yemek kitabı yazmaya karar verdiğine değinir. Aşçıların Sığınağı içerdiği 273 yemek tarifi ile Osmanlı yemek kültürü için oldukça zengin önemli bir kaynak kitaptır. Aşçıların Sığınağı 19. yüzyılda basılmış olan diğer yemek kitapları için referans oluşturmuştur. Doğru cevap E seçeneğidir.
13.Soru
Türklerde bayramlarda veya düğünlerde halka ve askerlere ziyafet verilmesi geleneğine verilen ad nedir?
Çanak yağması |
Baklava Alayı |
Şîr-mâhî |
Matbah-ı Amire |
Gazavi |
Türklerde çok eski bir gelenek olan çanak yağması bayramlarda veya düğünlerde halka ve askerlere verilen ziyafeti ifade eder. Bu ziyafetin insanları eğlendirmenin yanında şenlik havasında geçtiği için psikolojik bir yönü de vardır. Saray mutfağı kayıtlarında, kökleri Orta Asya’ya kadar uzanan ve Osmanlılarca da yaşatılan yağma geleneği için alınan eşyalar da kayıtlıdır. Belgelerde dört tür yağma malzemesi mevcuttur: Yağma çanağı, yağma kâsesi, yağma testisi (sebu) ve yağma sofrası. Bunların tamamı ilgili esnaftan satın alınmaktaydı.
14.Soru
Adaçayı bitkisinin Türkçedeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Ağızotu |
Çörekotu |
Oğulotu |
Dişotu |
Aşotu |
Adaçayı bitkisinin Türkçedeki karşılığı “diş otu”dur.
15.Soru
Şerbetin söyleyişi Fransızca’da nasıldır?
Sorbet |
Meşrubat |
Şurb |
Scherbett |
Sorbetto |
Aşağıda üzerinde durulacak olan şurup ve şarap, daha ziyade soğuk içecekler için kullanılan meşrubat, kulplu su kabı manasındaki maşrapa ve temelde su içilen yer anlamında olup, sonradan huy, mizaç, karakter, yaşayış tarzı ve gidilen yol gibi birçok manalara teşmil edilmiş bulunan meşrep sözcükleri gibi, şerbet de, “içmek” fiilinin Arapçadaki karşılığı olan “şurb”un dilimize kazandırdığı kelimelerden birisidir. Şerbet söyleyişi, Türkçeden küçük değişikliklerle Avrupa dillerine geçmiş; Almancaya scherbett, Fransızcaya sorbet, İtalyancaya sorbetto şeklinde yerleşmiştir. Geçmişi Osmanlılardan çok öncesine uzanan şerbet, daha ziyade yaz aylarında tercih edilmiş olmakla birlikte, hemen her meyvenin şerbeti yapıldığı için yıl boyunca tüketilen bir içecekti. Şerbet taze hazırlandığı gibi daha önceden yapılmış şurup, çevirme ve pestil gibi maddelerin ihtiyaç halinde sulandırılmasıyla da elde edilebilmekteydi. Kahve ve diğer içecekler gibi hem aile içerisinde tüketilen, hem de misafire ikram edilen bir içecekti. Ana yemeklerin yanında ve bilhassa hamur işlerinden sonra daha fazla tüketilirdi.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi saraylarda kullanılan deriden yapılmış sofra örtüsüdür?
Bulgari |
Sini |
Sofra bezi |
Şömentabla |
Runner |
Sarayda kullanılan sofra örtüleri, “bulgarî” isminde yuvarlak bir deriydi.
17.Soru
"Tükenmez" adı da verilen, şekerli su takviyesi ile uzun süreler içilebilen içecek aşağıdan hangisidir?
Şarap |
Şurup |
Şıra |
Boza |
Ayran |
Meyve ile defneyaprağı, altında musluğu bulunan bir küp veya fıçıya beraberce konulup üzerine şekerli su ilave edilir, böylece şıra ekşitilmiş olurdu. Musluktan çekilen şıra miktarı kadar üstten şekerli su takviyesi yapılır, ilkbahara kadar bu işlem sürdürülürdü. Bu şekilde tükenmesi uzun zaman aldığı için bu şıraya “tükenmez” adı verilmiştir. Doğru cevap C'dir.
18.Soru
Osmanlı Sarayı’nda yapılan gül şerbetinin malzemesi hangi ilimiz bölgesinden temin edilmekteydi?
İzmir bölgesinden |
Konya bölgesinden |
Adana bölgesinden |
Antep bölgesinden |
Isparta bölgesinden |
Osmanlı Sarayı’nda şerbet, 16. yüzyılın ilk çeyreğinde idarî bakımdan Matbah-ı Âmire’ye bağlı olarak kurulan Helvahane’de hazırlanmaktaydı. Saray halkının tatlı-ekşi yiyecekleri ve diğer içecekleri de burada imal edilmekteydi. Bu işte çalışan şerbetçilerin amiri şerbetçibaşı idi. Şerbetçibaşı, en nadide ve değerli şerbet malzemeleri temin etmek için her yıl Mısır’a giderdi. Şerbete düşkünlüğü ile bilinen Fatih Sultan Mehmed kırmızı ve siyah üzüm ile Hindistan cevizinden yapılan sübyeyi severdi. Sübye denilen şerbet, badem, kavun çekirdeği, hıyar çekirdeği, kuru üzüm, pirinç ve abdülleziz gibi şeylerden yapılmaktaydı. Seçilen malzemenin dövüldükten sonra su ile karıştırılıp astardan süzülmesiyle elde edilen sıvıya şeker ve çiçek suyu katılmak suretiyle hazırlanırdı. Sübye sıcak olarak içilirdi. İstanbul çarşısında 17. yüzyılda Mısır’a özgü pirinç sübyesi satan dükkânlar açılmıştı. Badem sübyesi ise bademli dondurma ve badem şurubu imalinde kullanılırdı. Evliya Çelebi, limon suyu, şeker ve su ile hazırlanan ve içerisine bazen akamber katılan şerbet türünün, saraya mahsus olduğunu yazar. Osmanlı Sarayı’nda yapılan gül şerbetinin malzemesi Isparta bölgesinden temin edilmekteydi. Yazın şerbete buz konularak lezzeti arttırıldı. Önceleri padişahın ve saray halkının şerbetlerinde kullanılmak üzere Uludağ’dan getirilen dondurulmuş kar, sonradan bütün şehir halkının istifadesi için getirilmeye başladı. 18. yüzyıl sonlarında İstanbul’un bütün şerbetçi dükkânlarında buzlu şerbet bulmak mümkündü.
19.Soru
Osmanlı İmparatorluğu döneminde İstanbul şehrinin yiyecek ve içecek ihtiyaçlarına ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Önemi modern sonrası dönemde anlaşılmıştır. |
Sadrazamın kontrolünden geçmiştir. |
Nüfustan bağımsız olarak değişkenlik göstermiştir. |
Su yolu ya da kara yolu taşımacılığından etkilenmemiştir. |
Rekolte düşüklüğünden doğrudan etkilenmemiştir. |
Osmanlı İmparatorluğu döneminde İstanbul şehrinin iaşesi önemli bir mevzu olarak ele alınmıştır. Bu sebeple modern dönemden önce de önemi bilinen, sarayın ve devlet adamlarının bu şehirde yaşamasından ötürü doğrudan sadrazam tarafından takip edilen mesele olmuştur. Şehrin iaşesi hem yakınlarındaki herhangi bir bölgede yaşanan rekolte düşüklüğünden doğrudan etkilenir, rekolte düşükse o yılki kıtlık baş gösterebilir, ya da yiyecek ve içeceklerin fiyatlarında artış gözlenirdi. Benzer şekilde, karayolu veya su yoluyla yapılan taşımacılıktan etkilenmiş, su yoluyla taşımacılık yapılabilecek bir konumda olduğu için avantajlı bir durumda olmuştur.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Kuzu kıyması, soğan suyu, tuz ve pirinç unu yoğrulup. Küçük toplar halinde maydanoz, limon suyu ve su eklenerek yapılan Osmanlı yemeğidir?
Maydanoz Dolması |
Maydanozlu Köfte |
Kıymalı Köfte |
Hasan Paşa Köfte |
Dalyan Köfte |
Maydanoz Dolması; Kıyma, soğan suyu, tuz ve pirinç unu yoğrulur. Küçük toplar halinde maydanoz üzerinde yuvarlanır. Bir tencere içersine dizilir, üzerine limon suyu koyulur ve kapak örtülerek kısık ateşte pişirilir. Ardından üzerine su eklenip biraz daha pişirilir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ