Pazarlama sadece satış yapmak için kullanılan bir dizi teknikten çok daha fazlasıdır. Hatta kurumsal amaç ve hedefleri gerçekleştirme amacından da fazlasıdır. Pazarlama bir işletme felsefesi, kurumsal bir kültür ve işletmenin hedeflerini gerçekleştirmek için stratejiler oluşturma aracı olarak görülebilir. Pazarlama müşteri ihtiyaçlarının belirlenmesi ve karşılanmasından öteye gider; işletmenin, rakip işletmelerin olduğu rekabetçi çevrede limitli kaynakların kullanımına odaklanmasını sağlar. Pazarlama işletme ile müşterileri arasında gerçekleşen faaliyetlere verilen addır. Alıcıların ve satıcıların ortak faydalarına olan işlemleri veya değişimleri gerçekleştirmek için bir araya geldikleri pazaryeri kavramından ortaya çıkmıştır.

İhtiyaç bir şeyden yoksun olma halidir. Tüm pazarlama tanımlarının ortak noktası tüketicilerin ihtiyaç ve isteklerinin belirlenerek karşılanması ve buna bağlı olarak müşteri memnuniyetinin sağlanmasıdır. Bu sebeple pazarlama üretim öncesi başlayıp, satış sonrası da devam eder. Müşteriler bir ürün veya hizmetin son kullanıcılarıdır. Müşteriler farklı ihtiyaçları olan bireyler veya işletmeler, devlet kurumları ve dernekler olabilir. Satıcıların veya pazarlamacıların da kâr elde etmek ve iş hayatını sürdürmek gibi ihtiyaçları vardır. Bu yüzden ürünler pazarlamacıların amaçlarını gerçekleştirmek için de satılır. Yani pazarlama tamamen ihtiyaçların karşılanması ile ilgilidir.

Pazarlama tanımında yer olan önemli noktaları şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Pazarlama bir değişim sürecidir.
• Pazarlama insan ihtiyaçlarını karşılayıcı, tatmin hedefleyen ve insanlara istediklerini vermeye yönelik faaliyetlerdir.
• Pazarlama toplumun ihtiyaçlarını da karşılar.
• Pazarlama çeşitli faaliyetler bütünü veya sistemidir.
• Pazarlama ürünler, hizmetler ve fikirlerle
• Üretim, fiyatlandırma, tutundurma (iletişim) ve dağıtım temel pazarlama faaliyetlerini oluşturmaktadır.
• Bir işletme faaliyetler grubu olarak pazarlama süreklilik arz eden hızlı bir değişimin yaşandığı dinamik bir ortamda gerçekleşir.
• Pazarlama sadece kâr amaçlı işletmelere has bir faaliyet değildir.
• Pazarlama bir yönetim süreci olup sosyal bir ortamda gerçekleşmektedir.
• Pazarlama faaliyetlerinin yürütülmesinde etkinlik ve kârlılık esastır.

Pazarlama faaliyetleri sadece reklam ve satıştan ibaret değildir. Pazarlama tüketici ihtiyaç ve isteklerinin belirlenmesinden başlayarak ürün tasarımı aşaması ile devam eder. Ürünün fiyatlandırılması, ürün ile ilgili tüm iletişim çabaları ve ürünün tüketiciye ulaştırılması pazarlama bileşenleri veya pazarlama karması olarak bilinir. Pazarlama karması önceden belirlenmiş tüketiciler arasında istenen tepkiyi yaratmak için kullanılan bileşenlerden oluşan stratejik kutusudur. Bu araçlar ürünün kendisini, ürünün fiyatını, uygun olarak dağıtımını ve bu ürünün müşterilere tanıtılmasını içermektedir. Aynı bir DJ'nin belirli bir ruh hali yaratmak için ayrı ayrı şarkılardan oluşan bir karma liste hazırlaması gibi işletmelerin amaçlarını gerçekleştirmesi için kullanabileceği tek bir karma yoktur.

Pazarlamanın zamanla tüm işletmeler için vazgeçilmez olduğu anlaşılmıştır. Yardım kuruluşları, kamu kurumları, vakıflar gibi kâr amacı gütmeyen kuruluşlar da pazarlama ilkelerinden yararlanmaktadır. Tüketicinin cebinden ve/veya zamanından pay almaya çalışan her işletmenin rakip olduğu düşünülürse kâr amacı gütmeyen işletmelerin de amaçlarına ulaşmak için pazarlamadan faydalanmaması mümkün değildir.

Pazarlama çeşitli çevre faktörlerinin etkisi altında yürütülmektedir. İşletme pazarlama çevresindeki değişikliklerin bazılarına daha kolay müdahale edebilirken bazılarına etki etmesi daha zordur. Teknolojik gelişmeler ve küreselleşme gibi faktörler pazar dinamizmini arttırmıştır. Pazarda başarılı olabilmek için işletmelerin pazardaki değişimleri devamlı izlemeleri ve değişime yön veren bir yaklaşım benimsemeleri gerekmektedir.

• Pazarlama fayda yaratır.
• Pazarlama faaliyetleri birçok işletmede kullanılır.
• Pazarlama faaliyetleri işletmeler ve ekonomi için önemlidir.
• Pazarlamanın işletme içindeki rolü.
• Pazarlamanın günlük hayatlarımızdaki rolü.
• Pazarlamanın toplumdaki rolü.

İşletmeler hayatta kalmak ve büyümek için ürün satmak zorundadır. Doğrudan veya dolaylı olarak pazarlama faaliyetleri işletmelerin satış yapmalarına yardımcı olur. Bu şekilde finansal kaynak elde ederek fark yaratan yeni ürünler geliştirebilirler. Yeni ürünler işletmenin, müşterilerin değişen ihtiyaçlarını daha iyi karşılamasına yardım eder, bu da işletmenin daha fazla kâr elde etmesini sağlar. Hayır kurumları ve diğer kâr amacı gütmeyen kurumlar da pazarlamayı kullanarak gelir ve fon yaratırlar.

Bir işletmenin pazarlama ile ilgili kararları diğer faaliyetlerinden etkilenir ve mutlaka bu faaliyetleri etkiler. Pazarlama yöneticileri ürünlerin karlılığını belirlemek, pazarlama bütçesini hazırlamak ve fiyatlara karar vermek için finans ve muhasebe yöneticileri ile birlikte çalışmak zorundadır. Ürünlerin zamanında ve doğru miktarda üretildiğinden emin olmak için pazarlamacılar, üretimcilerle birlikte çalışmak durumundadır. Talebi tahmin etmek çok önemlidir, özellikle pazarlamacılar bir ürün için istek yaratmada çok başarılı olur buna karşılık üretim departmanı bu başarıya yetişemezse işletme sıkıntı yaşar. Pazarlamacılar müşterilerin ihtiyaçlarını karşılayan ürünler yaratmak için araştırma-geliştirme uzmanları ile de birlikte çalışmalıdır. Günümüz pazar şartlarında işletmeler varlığını sürdürebilmek ve kâr elde edebilmek için pazarlama faaliyetlerinde bulunmak zorundadır. Pazarlama işletme ile işletmenin hedef kitlesi olan müşterileri arasında bir köprü görevi görmektedir. İşletme ile tüketici arasındaki iletişimin sağlanması pazarlamanın en önemli görevidir.

Tüketiciler olarak pazarlamacıların dikkatimizi çekmek veya cebimizden pay elde etmek isteyen reklam, mağaza veya ürün şeklindeki yaratımlarıyla kuşatılmış durumdayız. Pazarlamacılar dünya ile ilgili neler öğrendiğimizi etkilerler. Örneğin televizyon reklamlarında zengin ve güzel insan imajları görürüz. Bu etki sağlık hizmetleri gibi ciddi ürün ve hizmetlerden, kayak ve pop müzik gibi eğlenceli ürün ve hizmetlere kadar tüm ürün ve hizmetlere uzanmaktadır. Dolayısıyla, pazarlama modern yaşamın en belirgin özelliklerinden olan tüketim kalıplarının şekillenmesi ve tüketici tercihlerinin yönlendirilmesinde son derece belirleyici bir rol oynamaktadır. Popüler kültür kitlesel pazarın tükettiği müzik, film, spor, kitaplar, şöhre der ve diğer eğlence şekillerini içermektedir. Pazarlamacılar bu kültürün parçası olan ürünlerin sağlanmasında önemli bir rol oynar. Örneğin pazarlamacılar Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) profesyonel güreşi az takip edilen bir spordan yaygın bir spor haline getirmişlerdir. Güreş maçları milyonlarca kişi tarafından izlenmekte, üniversitelerde fan kulüpleri kurulmakta ve Coca-Cola ve Sony gibi büyük reklam verenlerin desteğini almaktadır. Pazarlama ve popüler kültür ilişkisi yönlüdür. Belirli bir zamanda bir yerde popüler olan ürün ve hizmetler toplumdaki değişiklikleri yansıtmaktadır. Örneğin günümüzde televizyon izleyerek hatta akıllı telefon ve tabletleri kullanarak yemek yemek, geçmişte akşam yemeğinde buluşan ve günlerinin nasıl geçtiğini konuşan ailelerin yapısındaki değişimi göstermektedir. Doğal ürünlerden hayvanlar üzerinde test edilmeden yapılan kozmetik ürünler, çevre ve hayvan hakları hakkındaki sosyal endişeleri yansıtmaktadır. Pazarlama mesajları genellikle paylaşılan duyguları ve bir kültürün ideallerini ifade eden sembolik elemanları barındıran hikâyeler (mitler) paylaşır. Örneğin McDonald's 'ın altın kemer şeklindeki amblemi mitler barındırmaktadır. Bazılarına göre altın kemer gerçekte Amerikan kültürü ile eş anlamlıdır. McDonald's, kapıdan içeri girdiklerinde tam olarak kendilerini neyin beklediğini bilmekten memnun olan yabancı topraklardaki Amerikalılara bir sığınak sunmaktadır.

"Ekonomik insan" varsayımına dayanan faydacı değişim, beklenen yarar ve değişimde yer alan somut nesnelere dair görünür özelliklerin değişimin nedeni olduğunu söyler. Ekonomik insan teorisine göre; insan davranışları rasyoneldir. İnsanlar değişimlerde tatmini azami düzeye çıkarmaya çalışır. İnsanlar mevcut değişim alternatifleri hakkında tam bir bilgiye sahiptir. Değişimler dış etkilerden etkilenmemektedir. Bu varsayıma göre tüketiciler harcamalarında ekonomik insan gibi davranmaktadır. Ancak gerçekte tüketiciler her zaman rasyonel hareket etmemekte, tam bilgi sahibi olmamakta ve dış etkilerden etkilenmektedir. Bir kol saati satın alırken fayda sağlayan özellikleri yanında psikolojik etkenler de işin içine girebilmektedir.

İşletmeler uzun dönemde etik ve sosyal sorumluluğa önem vermenin işletme için iyi olduğunu fark etmişlerdir. İşletme toplum nezdinde imajını zedelediğinde kamuoyunun güvenini tekrar kazanması yıllar sürebilir. Ancak tersine toplum nezdinde imajını güçlendiren faaliyetlerde bulunan işletmeler kısa vadede dürüstlüklerinden dolayı kayıp yaşasalar bile uzun vadede tüketicilerle kurdukları yakın ilişkiler ile kazançlı çıkmaktadırlar. Toplumda etik ve sosyal sorumluluğun gelişmesinde rol oynaması yanında özellikle gelişmiş pazar ekonomilerinde pazarlama faaliyetleri ilgili alanlarda önemli sayıda iş imkânı vardır. Pazarlama alanı birçok kariyer fırsatı sunmaktadır. Kişisel satış, reklam, paketleme, dağıtım, saklama, pazarlama araştırması, ürün geliştirme, toptancılık, perakendecilik, stratejik planlama ve danışmanlık bunlar arasında sayılabilir.

Sembolik değişim yaklaşımına göre ürün, hizmet ve fikirler ifade ettikleri semboller yüzünden satın alınmaktadır. Eskiden tüketicilerin sağlamlık, miktar, kullanışlılık gibi somut çıktılara önem vererek ekonomik insan gibi düşündüğü görülmektedir. Sonraları ise üretim miktarının, çeşitlilik ve rekabetin artması ve tüketici tercihlerindeki değişmeler in-sanları aldıkları üründe fonksiyonel faydadan fazlasını aramaya yöneltmiştir. Ürün tercihinde sembolik faydalar, fonksiyonel faydaların önüne geçmiştir. Psikolojik istekler, ürünün markası, o ürünü alarak belli bir imaja sahip olma hevesi ve ürün hakkındaki yargılar sembolik değişimi oluşturan faydalar arasında sayılır. Tüketiciler araba satın alırken sadece ulaşım sağlama özelliğini değil arabanın markasının kendisine sağlayacağı değeri de satın almaktadır. Bazen tüketici aldığı üründe kendini ifade eden özellikler aramaktadır.

Pazarlama insanının özellikleri şu şekildedir:

• İnsan bazen rasyoneldir, bazense değildir.
• Soyut ve somut, içsel ve dışşal ödüllerle güdülenebilir.
• Sembolik değişimlerin yanı sıra faydacı değişimler de gerçekleştirir.
• Tam bilgiye sahip olmasa da kendisi için en iyiyi seçmeye çalışır ve en azından temel ve bazen bilinçsiz olarak maliyet ve fayda hesabı yapar.
• Genel olarak kârını maksimize etmek istemekle birlikte genelde optimum kazancın altında bir duruma razı olur.
• Değişimler çevre kısıtları ve güçleri etkisinde gerçekleşir.

İçsel pazarlama, pazarlama kavramının dışsal müşterilere uygulandığı gibi örgüt içinde de uygulanmasıdır. Hem, iş gören tatmini hem de müşteri tatmini yaratarak arzulanan örgütsel amaçlara ulaşmak için proaktif programlar ve planlama aracılığıyla içsel pazarın çalışanların- ve dışsal pazarın-müşterilerin- ihtiyaçlarını eşit önem vererek karşılamaktır.

Siz ürünü beğenebilirsiniz ama müşterilerin başka fikirleri olabilir. Bizim ihtiyacımız olan sadece müşterileri mutlu kılmak değil, onları memnun etmek ve gelecekte sadakalarını sağlamak.

Müşteriye iyi hizmet vermek tekrar çağırdığınızda sizi görmekten memnun olacakları anlamına gelir. İşiniz daha kolay hale geleceğinden hemen karşılığını alırsınız ama ayrıca işin devamlılığına yardım eder ve sizin işinizi elinizde tutmanızı sağlar.

Pazarlama bütçesi kesilirse, gelen işin miktarını kesmiş olursunuz. Rakiplerimiz avantajı ele geçirecek ve müşteri tabanımızı ve pazar payımızı kaybedeceğiz. Tekrar elde etmek için de paramız olmayacak.

Deneyim pazarlaması, ürünler ve hizmetlerin etrafında deneyimler tasarlanmasıdır. Müşterilere hafızalarından silinmeyecek bir deneyim yaşatarak ürün ve hizmeti farklılaştırmaktır.

Duygusal pazarlama, tüketicilerin rasyonel iddialardan çok duygusal çağrılardan etkilendiğini varsayan, tüketicinin kafası yerine kalbini hareket geçiren imajlar geliştirmeye çalışan pazarlama yaklaşımıdır.

Bir ürün deneyimi hiçbir zaman kendi başına bir ürün deneyimi değildir. Ürün için en çok deneyim yaratan, bireysel tüketici deneyimlerinin birikimidir. Tüketiciler bir ürün deneyimi yaşadıklarında onu kendi ihtiyaç ve istekleri doğrultusunda kişiselleştirirler. İşletmeler isteğe göre daha da özelleştirilebilecek jenerik bir ürün yaratmalıdır. Daha sonra bireysel tüketicilerin bu ürünü kendilerine göre özelleştirmelerine imkân verilmelidir. Üçüncü olarak ise tüketiciden geri bildirim istenmeli ve tüketicilerin ürün üzerinde yaptığı özelleştirmeler bir araya getirilerek sunulmalıdır. Günümüzde tüketicinin yarattığı içeriği kullanan birçok marka ile karşı karşıyayız. İşletmeler buna imkân veren kampanyalar hazırlamaktadır. Facebook, Twitter, Ekşi Sözlük, Instagram, Flickr ve Pinterest gibi birçok kullanıcı kaynaklı içerik paylaşan websiteleri vardır. 

1990'larda pazarlama düşüncesi ilişkisel pazarlama kavramına doğru gitmiştir. Geleneksel pazarlama kısa süreli bir odakla tek işlem üzerine odaklanma eğilimindedir. İlişkisel pazarlama ise müşterinin "yaşam boyu değerine" odaklanır. Son yıllarda ilişkisel pazarlama, pazarlamada önemli bir konu haline gelmiştir. İlişkisel pazarlamanın varsayımı "yeni müşteriler bulmaktansa mevcut müşterileri elde tutmanın daha kolay olması nedeniyle müşterilerle uzun süreli ilişkiler kurulması tüm taraflar için daha iyidir" şeklindedir. Levitt (1983) ilişkisel pazarlama yaklaşımını flört veya evlilik ile karşılaştırmaktadır. Bu model pazarlamacıların ve müşterilerin ilişki geliştirme aşamalarından geçtiğini savunmaktadır. "İlk buluşma" müşterinin baştan çıkarıldığı, "ilk deneme" aşaması ilk alışverişin yapıldığı, "bağlanma aşaması" evliliğin gerçekleştiği, "balayı" aşaması ilişkinin iyi gittiği ve "evlilik" aşaması sorunların ve anlaşmazlıkların başladığı ama tarafların çabaları ile aşıldığı aşamadır.

Amerikan Pazarlama Birliği’nin (American Marketing Associationi AMA) pazarlama tanımına göre pazarlama, fikirlerin, ürünlerin ve hizmetlerin bireysel ve organizasyonel amaçları karşılayan değişimler yaratmak için kavramsallaştırılmasının, fiyatlandırılmasının, tutundurulmasının ve dağıtılmasının planlanması ve uygulanması sürecidir. Pazarlama işletmelerin müşterileri için değer yaratmak ve karşılığında müşterilerden değer elde etmek için onlarla uzun vadeli, güçlü ilişkiler kurma sürecidir.

Modern anlamda bir pazarlama tanımında yer alan bazı temel kavramları ve önemli noktaları su şekilde özetlemek mümkündür.

• Pazarlama bir değişim sürecidir.
• Pazarlama insan ihtiyaçlarını karşılayıcı, tatmin hedefleyen ve insanlara istediklerini vermeye yönelik faaliyetlerdir.
• Pazarlama toplumun ihtiyaçlarını da karşılar.
• Pazarlama çeşitli faaliyetler bütünü veya sistemidir.
• Pazarlama ürünler, hizmetler ve fikirlerle ilgilidir.
• Üretim, fiyatlandırma, tutundurma (iletişim) ve dağıtım temel pazarlama faaliyetlerini oluşturmaktadır.
• Bir işletme faaliyetler grubu olarak pazarlama süreklilik arz eden hızlı bir değişimin yaşandığı dinamik bir ortamda gerçekleşir.
• Pazarlama sadece kar amaçlı işletmelere has bir faaliyet değildir.
• Pazarlama bir yönetim süreci olup sosyal bir ortamda gerçekleşmektedir.
• Pazarlama faaliyetlerinin yürütülmesinde etkinlik ve karlılık esastır.

İhtiyaç bir şeyden yoksun olma halidir. İstekler, ihtiyaçların kültür ve bireysel özellikler/kişilik tarafından şekillenmiş halidir.

Pazarlama karması işletmenin pazarlama stratejisini uygulamak için kullandığı bir dizi araçtır.

Üretim, fiyatlandırma, tutundurma (iletişim) ve dağıtım temel pazarlama faaliyetlerini oluşturmaktadır. Pazarlama faaliyetleri sadece reklam ve satıştan ibaret değildir. Pazarlama tüketici ihtiyaç ve isteklerinin belirlenmesinden başlayarak ürün tasarımı aşaması ile devam eder. Ürünün fiyatlandırılması, ürün ile ilgili tüm iletişim çabaları ve ürünün tüketiciye ulaştırılması pazarlama bileşenleri veya pazarlama karması olarak bilinir. Pazarlama karması önceden belirlenmiş tüketiciler arasında istenen tepkiyi yaratmak için kullanılan bileşenlerden oluşan stratejik bir araç kutusudur. Bu araçlar ürünün kendisini, ürünün fiyatını, uygun olarak dağıtımını ve bu ürünün müşterilere tanıtılmasını içermektedir.

Pazarlama sunduğu ürün ile müşteriye fayda sağlar. Bu faydalar; şekil, yer, zaman ve sahipliktir. Şekil faydası hammaddeleri bitmiş ürünlere dönüştürerek tüketicilere fayda yaratmasıdır. Pamuktan giysi yapılması gibi. Yer (mekân) faydası ürünlerin tüketicilerin istediği yerde hazır bulunmasıdır. Küresel bir markaya şehrimizdeki alışveriş merkezinde ulaşabiliriz ya da istediğimiz bir ürünü internetteki mağazasından alarak evimize ulaşmasını sağlayabiliriz. Zaman faydası ürünlerin ihtiyaç duyulana kadar saklanması ile sağlanan faydadır. Pazarlama zaman faydası ile bir ürünün arzu edildiği zaman bulunabilmesi imkânını sağlar. Sahiplik faydası (mülkiyet faydası) ise tüketicilere ürüne sahip olma ve kullanma hakkını sağlar.

İşletmeler uzun dönemde etik ve sosyal sorumluluğa önem vermenin işletme için iyi olduğunu fark etmişlerdir. İşletme toplum nezdinde imajını zedelediğinde kamuoyunun güvenini tekrar kazanması yıllar sürebilir. Ancak tersine toplum nezdinde imajını güçlendiren faaliyetlerde bulunan işletmeler kısa vadede dürüstlüklerinden dolayı kayıp yasasalar bile uzun vadede tüketicilerle kurdukları yakın ilişkiler ile kazançlı çıkmaktadırlar. Toplumda etik ve sosyal sorumluluğun gelişmesinde rol oynaması yanında özellikle gelişmiş Pazar ekonomilerinde pazarlama faaliyetleri ilgili alanlarda önemli sayıda is imkânı vardır. Pazarlama alanı birçok kariyer fırsatı sunmaktadır. Kişisel satış, reklam, paketleme, dağıtım, saklama, pazarlama araştırması, ürün geliştirme, toptancılık, perakendecilik, stratejik planlama ve danışmanlık bunlar arasında sayılabilir.

İnsan davranışı içinde etki ve tepki bulunan anlamların bir araya gelmesidir. Değişim de ürün ve hizmetin para karşılığında el değiştirmesinden fazlasıdır. Genel olarak pazarlama alanındaki değişimler faydacı, sembolik veya karma değişim olmak üzere üç farklı anlamda incelenmektedir.

“Ekonomik insan” varsayımına dayanan faydacı değişim, beklenen yarar ve değişimde yer alan somut nesnelere dair görünür özelliklerin değişimin nedeni olduğunu söyler. Ekonomik insan teorisine göre; insan davranışları rasyoneldir. İnsanlar değişimlerde tatmini azami düzeye çıkarmaya çalışır. İnsanlar mevcut değişim alternatifleri hakkında tam bir bilgiye sahiptir. Değişimler dış etkilerden etkilenmemektedir. Bu varsayıma göre tüketiciler harcamalarında ekonomik insan gibi davranmaktadır. Ancak gerçekte tüketiciler her zaman rasyonel hareket etmemekte, tam bilgi sahibi olmamakta ve dış etkilerden etkilenmektedir. Bir kol saati satın alırken fayda sağlayan özellikleri yanında psikolojik etkenler de isin içine girebilir.

Sembolik değişim yaklaşımına göre ürün, hizmet ve fikirler ifade ettikleri semboller yüzünden satın alınmaktadır. Ürün tercihinde sembolik faydalar, fonksiyonel faydaların önüne geçmiştir. Psikolojik istekler, ürünün markası, o ürünü alarak belli bir imaja sahip olma hevesi ve ürün hakkındaki yargılar sembolik değişimi oluşturan faydalar arasında sayılır. Tüketiciler araba satın alırken sadece ulaşım sağlama özelliğini değil arabanın markasının kendisine sağlayacağı değeri de satın almaktadır. Bazen tüketici aldığı üründe kendini ifade eden özellikler aramaktadır.

Pazarlama insanının özellikleri su şekildedir:

• İnsan bazen rasyoneldir, bazense değildir.
• Soyut ve somut, içsel ve dışsal ödüllerle güdülenebilir.
• Sembolik değişimlerin yanı sıra faydacı değişimler de gerçekleştirir.
• Tam bilgiye sahip olmasa da kendisi için en iyiyi seçmeye çalışır ve en azından temel ve bazen bilinçsiz olarak maliyet ve fayda hesabı yapar.
• Genel olarak karını maksimize etmek istemekle birlikte genelde optimum kazancın altında bir duruma razı olur.
• Değişimler çevre kısıtları ve güçleri etkisinde gerçekleşir.

İçsel pazarlama, pazarlama kavramının dışsal müşterilere uygulandığı gibi örgüt içinde de uygulanmasıdır. Hem, is gören tatmini hem de müşteri tatmini yaratarak arzulanan örgütsel amaçlara ulaşmak için proaktif programlar ve planlama aracılığıyla içsel pazarın –çalışanların- ve dışsal pazarın-müşterilerin- ihtiyaçlarını eşit önem vererek karşılamaktır.

Deneyim pazarlaması, ürünler ve hizmetlerin etrafında deneyimler tasarlanmasıdır. Müşterilere hafızalarından silinmeyecek bir deneyim yaşatarak ürün ve hizmeti farklılaştırmaktır.

Duygusal pazarlama, tüketicilerin rasyonel iddialardan çok duygusal çağrılardan etkilendiğini varsayan, tüketicinin kafası yerine kalbini hareket geçiren imajlar geliştirmeye çalışan pazarlama yaklaşımıdır

Ağızdan ağıza iletişimde müşterinin çevresindeki kişilere (arkadaş, akraba, komsu vb.) basından geçen olumlu ya da olumsuz ürün, marka veya işletme deneyimini anlatması söz konusudur.

Kotler, Kartajaya ve Setiawan (2010)’a göre gelecekte pazarlamada önem taşıyacağı düşünülen ve işletmelerin başarıya ulaşmak için benimsemesi gereken anlayışlar şu şekildedir:

Birlikte yaratım, Topluluklar oluşturmak, Karakter yaratmak

Pazarlama miyopluğu (körlüğü) sadece müşterilerin mevcut isteklerine ve mevcut ürüne odaklanarak bunların altında yatan müşteri ihtiyaçlarını gözden kaçırmaktır.

Bu yaklaşım, tüketicilerin ucuz mala yöneleceklerini kabul eden, tüketicilerin fiyata çok önem verdiğini varsayan, verimliliği arttırıp dağıtımı yaygınlaştırmaya odaklanan, talebin arzdan çok olduğu durumlarda tercih edilen, kitlesel üretimin yapıldığı ve “ne üretirsem onu satarım” diyen bir anlayıştır.

Satış yaklaşımı genellikle aranmayan ürünler için kullanılmaktadır. Aranmayan ürünler, alıcıların normalde satın almayı düşünmedikleri sigorta ve kan bağışı gibi ürünlerdir. Bu endüstriler, müşterileri belirlemek ve onlara ürünün faydalarına dayanarak satış yapmak durumundadır.

Sürdürülebilir pazarlama, müşterilerin ve işletmelerin mevcut ihtiyaçlarını karşılarken gelecek nesillerin de ihtiyaçlarını karşılama gücünü koruyan ve geliştiren sosyal ve çevresel açıdan sorumlu bir pazarlama yaklaşımıdır.

Sosyal pazarlama anlayışı tüketici istek ve ihtiyaçlarını (tüketici odaklılık) karşılamaya odaklı olması yanında toplumun ortak çıkarlarını da gözeten, çevre, sağlık vb. sorunlara duyarlı, insan sağlığına dikkat ederek toplumu, tatmin yaratarak tüketicileri ve kâr elde ederek işletmenin kendisini düşündüğü bir yaklaşımdır.

Konumlandırma, hedef tüketicilerin zihninde rakip markalara göre belirgin, farklı ve arzu edilir bir yer edinilmesidir.

Etkili bir pazarlama karmasının çeşitli özellikleri vardır. Bunlar dört maddede özetlenmiştir:

• Pazarlama karması müşteri ihtiyaçlarını karşılar.
• Pazarlama karması rekabetçi bir avantaj yaratır.
• Pazarlama karması iyi harmanlanmalıdır
• Pazarlama karması kurumsal kaynaklarla uyum sağlamalıdır.