Gıda Bilimi ve Teknolojisi Final 20. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
"Bu yöntemde süt 72-75°C’lerde 20-40 saniye süre ile ısıtma işlemine tabi tutulur. Bu amaçla süt buhar veya sıcak su ile ısıtılan kapalı levhalar arasından çok ince tabakalar halinde geçirilerek istenilen dereceye kadar ısıtılır. Isıtma işlemini çabuklaştırmak için levhalar yivli yapılmıştır."
Yukarıda açıklaması verilen pastörizasyon yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?
Devamlı Pastörizasyon |
Çabuk Pastörizasyon |
Yüksek Pastörizasyon |
Alçak Pastörizasyon |
Basit Pastörizasyon |
Çabuk Pastörizasyon (High Temparature Short Time): Bu yöntemde süt 72-75°C’lerde 20-40 saniye süre ile ısıtma işlemine tabi tutulur. Bu amaçla süt buhar veya sıcak su ile ısıtılan kapalı levhalar arasından çok ince tabakalar halinde geçirilerek istenilen dereceye kadar ısıtılır. Isıtma işlemini çabuklaştırmak için levhalar yivli yapılmıştır. Böylelikle temas yüzeyi genişletilmiş ve ısının etkisi kolaylaştırılmış olmaktadır. Pastörizasyon işleminden sonra sütün sıcaklığı 4°C’ye düşürülür ve şişeleme işlemi yapılana kadar depolama tanklarında bekletilir. Doğru cevap B'dir.
2.Soru
Yağsız ayranda en fazla yüzde kaç yağ bulunmalıdır?
%0,25
|
%2,30
|
%0,15
|
%0,1
|
%1,50
|
3.Soru
Ekmekçilik açısından iyi özellik gösteren maya aşağıdakilerden hangisidir?
Pres Maya |
Aktif Kuru Maya |
İnstant Maya |
Sıvı Maya |
Yaş Maya |
Aktif Kuru Maya: Yaş mayanın dayanma süresini arttırmak amacıyla elde
edilmiştir. Su yüzdesi % 7.5-8.3 düzeyine indirilmiştir. Aktif kuru mayanın sıcak
su içerisinde ıslatılıp su alması sağlandığında (rehidrate olması) ekmekçilik açısından
iyi özellik gösterir. Doğru cevap B seçeneğidir.
4.Soru
I. Doymamış yağ asitleri
II. Katalizor
III. Hidrojen
Yukarıdakilerden hangileri yağ hidrojenasyonunda hidrojenlenmeyi oluşturan fazlardandır?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Doymamış yağ asitleri, katalizör, hidrojen yağ hidrojenasyonunda hidrojenlenmeyi oluşturan fazlardandır.
5.Soru
Yeni sağılmış sütte hacimsel olarak yüzde kaç oranında hava bulunur?
%4 |
%6 |
%9 |
%12 |
%17 |
%4
6.Soru
5179 sayılı yasa uyarınca aşağıdakilerden hangi durumda işyerinin durumlarını düzeltinceye kadar faaliyetten men edilir?
İzin ve tescil işlemlerini yaptıran; ancak, asgarî teknik ve hijyenik şartlarını muhafaza etmeden üretim yapan işyerleri |
İzin ve tescil işlemlerini yaptırmadan üretime geçen ve/veya bu ürünleri mübadele konusu yapan gerçek veya tüzel kişiler |
Üretim izni alınmamış gıda ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri satan veya miadı dolmuş gıda maddelerini satan işyerleri |
Kuruluş ve/veya faaliyet izni almadan faaliyete geçen özel gıda kontrol laboratuvarı |
Acil durumlarda alınacak tedbirlere uymayan gerçek ve tüzel kişiler |
5179 sayılı yasa, gıda kodeksine aykırı durumlarda, aykırılığın niteliğine göre farklı cezalar uygulanmasını öngörmektedir. Uygulanan başlıca cezalar; üretimden men, idari para cezası, savcılığa suç duyurusu, adli para cezası, el koyma ve piyasadan toplama ile imhadır. Bunlardan hangi durumlarda uygulanacağı ise aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır:
• İzin ve tescil işlemlerini yaptırmadan üretime geçen ve/veya bu ürünleri mübadele konusu yapan gerçek veya tüzel kişiler; üretimden men edilir, üretilen ürünlere el konulur ve bir milyar lira idari para cezası ile cezalandırılır. Bu işletmelerin, tescil ve izin işlemleri yapıldıktan sonra üretim yapmalarına izin verilir.
• Üretim izni alınmamış gıda ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri satan veya miadı dolmuş gıda maddelerini satan işyerlerindeki ürünlere el konulur ve bu ürünleri satan işyerleri idari para cezası ile cezalandırılır.
• İzin ve tescil işlemlerini yaptıran; ancak, asgarî teknik ve hijyenik şartlarını muhafaza etmeden üretim yapan işyerleri, durumlarını düzeltinceye kadar faaliyetten men edilir, üretilen ürünlere el konulur ve idari para cezası ile cezalandırılır. Bu işletmelere, mevcut durumlarını düzelttikten sonra üretim yapma izni verilir. İlgili mercilerce verilen otuz günlük süre içerisinde, eksikliklerini gidermeyen işyerlerinin çalışmaya esas olan izinleri iptal edilir.
• Kuruluş ve/veya faaliyet izni almadan faaliyete geçen özel gıda kontrol laboratuvarı faaliyetten men edilir ve idari para cezası verilir.
• Sorumlu yönetici istihdam etmeyen işyerlerine, bir milyar lira idari para cezası verilir. Otuz gün içinde, sorumlu yönetici görevlendirmediği takdirde, faaliyetten men edilir. Yöneticilik görevini gereği gibi yerine getirmeyen sorumlu yöneticiye, idari para cezası verilir. Eylemin tekrarı halinde idari para cezası iki kat artırılarak uygulanır. Üçüncü defa tekrarı halinde ise altı ay sorumlu yöneticilikten men cezası verilir. Sağlığın korunması ile ilgili hükümler dışında, gıda kodeksine uygun faaliyet göstermeyen gerçek ve tüzel kişilere idari para cezası verilir. Aykırılık, gıda maddelerinin etiket bilgilerinden kaynaklanıyorsa, etiket bilgileri düzeltilinceye kadar bu gıda maddelerine el konulur.
• Acil durumlarda alınacak tedbirlere uymayan gerçek ve tüzel kişilere idari para cezası verilir. Bu kişilerce ürün piyasadan toplattırılır, eylemin tekrarı halinde idari para cezası iki kat olarak uygulanır.
• İzlenebilirlikle ilgili hükümlere uymayan gerçek ve tüzel kişilere idari para cezası verilir, eylemin tekrarı halinde idari para cezası iki kat artırılarak uygulanır. İşyeri sorumluluğu ile ilgili hükümlere uymayan gerçek ve tüzel kişilere idari para cezası verilir, eylemin tekrarı halinde idari para cezası iki kat olarak uygulanır.
• Sağlığın korunması ile ilgili yasakları ihlâl eden gerçek kişiler veya tüzel kişiliğin yasal temsilcileri, üç aydan altı aya kadar hapis ve ağır para cezasıyla cezalandırılır ve malların müsaderesine hükmolunur. İthalat ve ihracatla ilgili yükümlülükleri yerine getirmeyen gerçek ve tüzel kişilere idari para cezası verilir; ürün, ihracatçısı/ithalatçısı tarafından piyasadan toplattırılır, eylemin bir yıl içinde tekrarı halinde idari para cezası iki kat olarak uygulanır.
• Reklam ve tanıtımlarla ilgili hükümlere aykırı hareket eden gerçek ve tüzel kişilere, idari para cezası verilir, eylemin tekrarı halinde idari para cezası iki kat olarak uygulanır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hidrojenasyon sonucu elde edilen mamul yağın kompozisyon ve özelliklerini etkileyen faktörlerden biri değildir?
Kullanılan katalistin tipi |
Yağdaki katalist konsantrasyonu |
Hidrojenasyon ortamının hidrojen gazı basıncı |
Hidrojenasyon ortamının reaksiyon sıcaklığı |
Hidrojenin sıcaklık derecesi |
Hidrojenasyon sonucu elde edilen mamul yağın kompozisyon ve özelliklerini
şu faktörler etkilemektedir.
• Kullanılan katalistin tipi,
• Yağdaki katalist konsantrasyonu,
• Hidrojenasyon ortamının hidrojen gazı basıncı,
• Hidrojenasyon ortamının reaksiyon sıcaklığı,
• Hidrojen gazının ortama dağılım derecesi.
8.Soru
Aşağıdaki terimlerden hangisi kasaplık sığırlar ile ilgili bir terim değildir?
Besilik |
Etlilik |
Randıman |
Yağlılık |
Göde et |
Randıman: Kasaplık sığırlarda canlı ağırlığa göre elde edileceği tahmin edilen gövde et oranı olup yüzde (%) ile ifade edilir.
Gövde Et: Gövde et denince, kesimi yapılan bir hayvanda baş, deri, ayaklar, sindirim ve solunum organları, işeme ve dölerme organları, iç ve çöz yağları ve dördüncü omurdan itibaren kuyruk hariç, usulüne göre kesilmiş ve yüzülmüş karkas anlaşılır.
Etlilik: Kasaplık sığırlarda etlilik durumun dıştan belirlenmesidir. Bir sığır etli- lik yönünden, tam etli, etli ve az etli olmak üzere üç gruba ayrılır.
Yağlılık: Yağlılık, kasaplık sığırlarda yağ gelişim durumunu dıştan belirten ni- teliktir.
9.Soru
Parçalanmış meyveye ne ad verilir?
Mayşe |
Pulp |
Sitrus |
Presleme |
Meyve nektarı |
Parçalanmış meyveye mayşe adı verilir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yağlardaki yabancı maddelerin ayrılmasında kullanılmaz?
Taşırma |
Mıknatıslık |
Şekil |
Yoğunluk |
İrilik |
Taşırma
11.Soru
Etler saklanırken, etin bozulmaması için özellikle aşağıdakilerden hangisine dikkat etmek gerekir?
Etin depolama ömrünü arttırmak için 0°C’nin altında etler dondurulmalı. |
Rutubeti çok olan alanlarda etler saklanmalı. |
Oksijen geçiren ambalaj maddelerinin kullanılması gerekir. |
Plastik film ambalajlar kullanılmamalı. |
Sıcak et yüzeyleri dondurulmalı. |
0°C’nin altında dondurulmuş etlerde etin depolama ömrü artmakta, mikrobiyal ve kimyasal değişimler durmaktadır. Ancak, bu tür muhafazada tüketim öncesi buz çözümüne gereksinim vardır. Buzu çözülen donmuş etlerde ise, etin serbest suyu eti terk eder. Etten sızan bu su ile bazı proteinler, peptidler, amino asitler, laktik asit, purinler, B-kompleksi vitaminler ve bazı tuzlar kayba uğrar. Etten buz çözümü yolu ile su kaybı iki ana faktörde yakından ilişkilidir. Bunlardan birincisi etin kesim şekli ve kitlesidir. Eğer et parçaları lifleri geniş kan damarlarına paralel olarak kesilmişse su kaybı daha az olur. İkinci faktör, et proteinin su bağlama gücü ve dondurma yöntemindeki uygulama ile ilgilidir. Doğru cevap A' dır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi peynir üretim sürecinin aşamalarından biri değildir?
Standardizasyon |
Homojenizasyon |
Soğutma |
Mayalama |
Presleme |
Beyaz Peynir üretimindeki başlıca aşamalar;
Çiğ süt alımı
- Standardizasyon
- Pastörizasyon
- Soğutma,
- Mayalama
- Pıhtının işlenmesi
- Presleme
- Tuzlama
- Ambalajlama ve depolama şeklindedir.
13.Soru
Berrak ve normal tatta yağ elde etmek için ham yağda bulunan ve istenmeyen tüm maddelerin yağdan uzaklaştırılması olarak tanımlanan işleme ne ad verilmektedir?
Rafinasyon |
Solvent Ekstraksiyonu |
Mekanik Presleme |
Tohumların Kavrulması |
Kabuk Kırma ve Ayırma |
Rafinasyon işlemini kısaca berrak ve normal tatta yağ elde etmek için ham yağda bulunan ve istenmeyen tüm maddelerin yağdan uzaklaştırılması olarak tanımlayabiliriz.
14.Soru
Vitamin A hangi üründe 800.000 IU/kg seviyelerine kadar ulaşabilmektedir?
Sakatatlar |
Yağlarından ayrılmış et |
Böbrekler ve karaciğer |
Balık yağları |
Tavuk eti |
Etle kalsiyum bakımından çok fakirdir. Etlerde fosfor miktarı ise çok fazladır. Sakatatlarda demir miktarı 15 mg/kg düzeylerine kadar yükselmektedir. Yağlarından ayrılmış etin vitamin A ve vitamin D değeri hemen hiç yoktur. Buna karşılık böbrekler ve karaciğer vitamin A için en zengin kaynaklar arasında yer alır. Vitamin A değeri özellikle balık yağlarında 800.000 IU/kg düzeyine kadar çıkabilmektedir. Balık yağlarının vitamin D miktarları ise 16.000-30.000 IU/kg dolaylarındadır. Tüm etlerde B-kompleksi vitaminler yeterli düzeyde bulunmakla birlikte bu değerler sakatatlarda daha yüksek seviyededir. Doğru cevap D'dir.
15.Soru
Et için aşağıda yazılanlardan hangisi yanlıştır?
Et ile yağdaki kolesterol yönünden zengin et kısımları tavuk ve hindilerin etleri ile aynıdır. |
Et kalsiyum dışında vücut için gerekli tüm mineral maddeleri en uygun formlarda içermektedir. |
Etle insan vücuduna gerekli enzimler, hormonlar, bağışıklık veren maddeler tümü ile alınır. |
Etlerde bulunan kolesterol miktarı genellikle 60-70 mg/ 100 g arasında değişmektedir. |
Et, insan organizması için gerekli olan 10 adet esensiyel amino asiti yeterli düzeylerde içerir. |
Bazı gıda maddeleri etten daha fazla protein ve yağ içerirler, örneğin yağlarından arıtılmış etlerde ortalama %20 protein, %5 yağ olmasına karşın, soya danesinde %36-40 protein, %18 yağ bulunur. Ancak bir gıdanın ham besin maddelerince zengin olması onun vücuda yararlılığının bir ölçüsü olamaz. Asıl önemli olan, o gıdanın içerdiği besin madde- sinin vücutta ne kadarının hazmolduğu ve hazmolan kısmının ne ölçüde yararlı hale geldiğidir. Bu bakımdan hiçbir gıda maddesinin proteini, yağı vitamini, mi- neral maddesi, karbonhidratı ve enzimi etin içerdiği bu tür maddelerin yerini tu- tamaz. Et, insan organizması için gerekli olan 10 adet esensiyel amino asiti yeterli düzeylerde içerir. Etin yağları esensiyel yağ asitlerince tamdır ve bu tür yağların biyolojik değeri çok yüksektir. Et kalsiyum dışında vücut için gerekli tüm mineral maddeleri en uygun formlarda içermektedir. Ette bitkisel gıdalarda bulunan ve hazma olumsuz etki yapan selüloz yoktur. Etle insan vücuduna gerekli enzimler, hormonlar, bağışıklık veren maddeler tümü ile alınır. Bütün bunların dışında etin lezzeti bu gıda maddesine büyük bir değer kazandırır. Bu özelliği ile tüm hazım sekresyonlarını stimüle eder ve bu nedenle kendisi ile beraber tüketilen gıdaların da daha yüksek düzeyde değerlendirilmesini sağlar. Etlerde bulunan kolesterol miktarı genellikle 60-70 mg/ 100 g arasında değişmektedir. Kalp ve damar hastası bireyler için kısıtlanan hayvansal yağların ortalama kolesterol içeriği 75 mg/100 g civarındadır. Et ile yağdaki kolesterol yönünden zengin et kısımları tavuk ve hindilerin derileri ile küçük ve büyük baş kasaplık hayvanların beyin, karaciğer, böbrek ve kalp gibi sakatatlarıdır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi denetim ve kontrolün esas amaçlarından değildir?
Hammadde |
Yan ürün |
Bileşen |
Katkı |
Ekipman |
Denetim ve kontrolün esas amacı; hammadde, ara ürün, bileşen, katkı, ekipman, ambalaj, proses ve tesisin buna uygun olup olmadığının belirlenmesidir.
17.Soru
Ham yağın doğal olarak içerdiği ve tohumun yağa işlenmesi sırasında oluşan renk maddelerinin uzaklaştırılması işlemine ne ad verilir?
Musilaj giderme |
Ağartma |
Nötralizasyon |
Deodorizasyon |
Vinterizasyon |
Yağ sanayiinde ağartma işleminin amacı, ham yağın doğal olarak içerdiği ve tohumun yağa işlenmesi sırasında oluşan renk maddelerinin uzaklaştırılmasıdır. Bu iş için Tonsil, Bentonit gibi çeşitli adlar altında satılan ve sanayide “ağartma toprağı” genel adı ile bilinen adsorbant maddeler kullanılır. Doğru cevap B şıkkıdır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi beyaz peynir üretim aşamalarından biri değildir?
Pastörizasyon |
Mayalama |
Presleme |
Deaerasyon |
Tuzlama |
Beyaz Peynir üretimindeki başlıca aşamalar: Çiğ süt alımı • Standardizasyon • Pastörizasyon • Soğutma, • Mayalama • Pıhtının işlenmesi • Presleme • Tuzlama • Ambalajlama • Depolama 'dır. Deaerasyon ise; sütte bulunan havanın meydana getirdiği olumsuzlukları önlemek için havanın uzaklaştırılması işlemine verilen addır. Doğru cevap D seçeneğidir.
19.Soru
Aktomiyosin köprüsünü kuran enerji ortadan kalkmasıyla bağ çözülen ve sertleşen etin parlaklığını kaybederek yumuşaması ve matlaşmasına ne ad verilir?
Katapsin |
Rigor |
Troponin |
Otoliz |
Myosin |
Soğuk depoda ısı kaybı meydana geldiği ölçüde aktin ile miyosin bağlantısından oluşan aktomiyosin köprüsünü kuran enerji ortadan kalkar, bağ çözülür ve et sertliğini ve parlaklığını kaybederek yumuşar ve matlaşır. Bu yumuşama olayına otoliz denir. Doğru cevap
20.Soru
Hidrojenasyon sonucu elde edilen mamul yağın kompozisyon ve özelliklerini aşağıdakilerden hangi faktör etkilememektedir?
Kullanılan katalistin tipi |
Sudaki katalist konsantrasyonu |
Hidrojenasyon ortamının hidrojen gazı basıncı |
Hidrojenasyon ortamının reaksiyon sıcaklığı |
Hidrojen gazının ortama dağılım derecesi |
Hidrojenasyon sonucu elde edilen mamul yağın kompozisyon ve özelliklerini şu faktörler etkilemektedir.
• Kullanılan katalistin tipi,
• Yağdaki katalist konsantrasyonu,
• Hidrojenasyon ortamının hidrojen gazı basıncı,
• Hidrojenasyon ortamının reaksiyon sıcaklığı,
• Hidrojen gazının ortama dağılım derecesi.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ