Saray mutfağında gıda ihtiyacının büyük kısmı İstanbul'dan karşılanmaktaydı.

Çoğunluğu Batı Anadolu’dan tedarik edilen gıdalarda kafes, şeker ve baharat taşımada kullanılıyordu.

Osmanlı yemekleri birçok farklı kategoride yüzlerce çeşidi barındırmaktadır. Bunlara örnekler verecek olursak çorbalardan Arap aşı ve düğün; mezelerden erikli yalancı dolma ve soğan üstü çılbır; etlerden maydanoz dolması, yoğurtlu et kızartması ve kavurmalı patıcan köz; sakatatlardan yalancı ilik ve beyin pilavı; tavuklardan tavuk külbastı ve tavuk dolma; balıklardan balık güveç ve hamsi sis; sebze yemeklerinden bamya bastı, kabak kıstırma ve patlıcan kayganası; meyve yemeğinden kavun dolması; pilavlardan lüfer pilavı, patlıcanlı pilav ve acem pilavı; böreklerden fincan böreği, marmarina ve tavuk böreği; tatlılardan güllaç kızartma, lorlu baklava, helvayı hakani, süzme saray aşuresi ve ayva murabbası; içeceklerden ise badem şurubu, çilek şurubu ve demirhindi şerbeti. Doğru cevap C’dir.

Koyun veya kuzu eti bir tavada, yüksek ateşte karıştırır. Suyunu salıp, tekrar çektikten sonra tuz, biraz karabiber ve tereyağı eklenir. Bir miktar da bunlarla kavrulduktan sonra kevgir ile patlıcanların üzerine alınır. Etin yağı ve kalıntılarının olduğu tavaya yarım su bardağı su koyarak kaynatılır, patlıcan ve etlerin üzerine dökülür. Tencerenin kapağı kapatılarak 20 dk kısık ateşte pişirilir. Üzerine tarçın ve kalan karabiber ekilerek yenir.

Kuru meyveler kilim, hasır, çul, kelter ve büyük çuvallarla taşınmıştır. Kafes, şeker ve baharat taşımada; sepet, elma, incir ve ayva taşımada; fıçı, turşu, limon, zeytinyağı gibi sıvı mamüllerin nakliyesinde; varil sıvı gıdaların nakliyesinde; gazavi pirinç, nohut ve mercimek gibi Mısır zahiresi ile Batı Anadolu'dan yapılan zerdali transferinde kullanılmıştır.

İçimlik, tatlı ve belli özellikleri olan su, Osmanlı kaynaklarında “mâ-i leziz” şeklinde kaydedilmiştir.

En üstüne yaprakların açılmaması için ısıya dayanıklı bir tabak ters yerleştirilir.

Patlıcanlı pilavda soğanlar sıçan dişi şeklinde doğranıp kavrulur. Doğru cevap C 'dir.

Soğan yağ ile kavrulur. Kapaklı bir güvecin tabanına yarısı döşenir. Üzerine balık parçaları konulur. Balık parçalarının üzerine de geri kalan soğanlar yerleştirilir. Sirke ve safran suyu ilave edilir. Güvecin kapağı örtülür ve 180 °C’de önceden ısıtılmış fırında pişirilir. Sirke ve suyu ne kadar az konur ise o kadar lezzetli olur.

Bademler su ile robotta  karıştırılır. 

Şeker taşımada kullanılan kafes ve gazavi gibi kapların istiap haddini tespit edebiliyoruz. Buna göre, bir kafes yaklaşık 3 Mısır kantarı, 2,5 İstanbul kantarı veya 110 İstanbul kıyyesi (141 kg.) şeker alıyordu.

Alkol tüketiminin sınırlı olduğu ve alkollü içeceklerin geleneksel olarak sofrada yemeğe eşlik etmediği Osmanlı mutfak kültüründe su ve meyve suyu ile hazırlanan içecekler
önemli bir yere sahipti. İstanbul’un farklı bölgelerinden gelen suların lezzetleri halk arasında bilinir ve ayırt edilirdi. Su ve meyve sularının soğutulmasında çok değerli olan kar ve buz kullanılırdı. Meyve suları üç farklı metot ile hazırlanırdı: hoşaf, şerbet ve şurup. Meyvelerden başka gül, menekşe yaprakları, yasemin gibi çiçekler de hoşaf, şerbet ve şurup yapımında kullanılırdı. 19. yüzyıl İstanbul’unda, daha önceki dönemlerde olduğu gibi dinen yasak olmasına rağmen rakı ve şarap tüketimi bazı çevrelerde yaygındı. İstanbul meyhanelerinde şarap ve yüzyıl sonlarında özellikle rakı, salata, tarator ve deniz ürünleri gibi mezelere eşlik ederdi. Önceki yüzyıllarda olduğu gibi bu dönemde de İstanbul’da en çok tüketilen sıcak içecek kahveydi. Kahve günün her saatinde de tüketilen ve ikram edilen keyif verici bir içecekti. İstanbul’da çay tüketimin yaygınlaşması ve çayın neredeyse kahvenin yerini alması esas olarak 20. yüzyılın ilk yarısında gerçekleşmiştir. 19. yüzyılda İstanbul’da tüketilen diğer içecekler salep ve bozaydı. 

19. yüzyıl Osmanlı mutfağında göze çarpan değişimlerden bazıları yemeklerde tatlı, tuzlu, ekşi tatların ayrılması, alaturka ve alafranga yemeklerin bir arada servis edilmesi, 15. ve 16. yüzyılara nazaran yemeklerde kullanılan baharatın sadeleşmesi ve mutfak defterlerinde konserve ürünerin yer almasıdır. Süt ve yoğurt, ayran gibi süt ürünleri her zaman Osmanlı mutfağı ve sofralarında yer almıştır.

Klasik dönem Osmanlı saray mutfağında çoğunluğu Batı Anadolu’dan tedarik edilen kuru meyveler, kilim, hasır, çul, kelter ve büyük çuvallarla (garar) taşınıyordu. Garar, aynı zamanda şeker taşımada, çuval özellikle buğday nakliyesinde; kafes, şeker ve baharat taşımada; sepet, elma, incir ve ayva taşımada; sandık, elma ve şeker taşımada; fıçı, turşu, limonsuyu ve zeytinyağı gibi sıvı mamullerin nakliyesinde; gazavi, pirinç, nohut ve mercimek gibi Mısır zahiresi ile Batı Anadolu’dan yapılan zerdali transferinde; zembil ve küfe kar taşımakta, küfe aynı zamanda bal kavanozlarını koymada; varil, sıvı gıdaların nakliyesinde; tulum ise sadeyağ, bal ve zeytinyağı taşımada tercih edilmiştir.

Aşşâblar ise saray mutfağı personelinden olup şifâlı bitkilerin toplanmasında görevlendirilen, tıbbî bitkiler konusunda donanımlı kişilerdir. İşlevleri helvacılarla örtüşen aşşâblar, mutfak personeli içinde ayrı bir grup oluşturmuşlardır.

Beşiktaş ve Çırağan Sarayı'nda mutfaklar birkaç bölümden oluşur; sultanlar için hazırlanan yemekler kuşhane-yi hümayun ve matbah-ı has olarak adlandırılan ayrı bir mutfakta hazırlanırdı.

1551 yılında Halepli Hakem ve Şamlı Şems Tahtakale'de ilk kahvehanelerini açmasıyla kahve alışkanlığı toplumun en alt katmanına kadar genişlemiştir. Avrupalıların henüz tanımadığı 16. yüzyılda bile kahve tüketimi Anadolu'nun en ücra köylerinde bile yaygındır. Devlet erkanı toplantılarda kahve içerken, merasimlerde katılımcılara kahve sunulmuştur. Dini, milliyeti, cinsiyeti ve statüsü ne olursa olsun şehirli ve köylü bütün Osmanlıların tiryakisi haline gelmesi, kahveye imparatorluk içeceği vasfı kazandırmıştır.

Kemikli koyun eti, Tereyağı, Kuru soğan, Et suyu, Un, Yumurta, Limon, Acı kırmızıbiber, Domates Salçası, Kuru fesleğen

Aşçıbaşı, kilerci başı ve vekilharç yönetiminde hamurcu, kuşhaneci, pilavcı, kebapçı, sebzeci, bulaşıkçı, ocakçı mutfakta çalışırdı. Tablakâr ve ayvazlar yemeklerin dağıtımından sorumludur.

tavuk külbastı yapılırken üzerine tavuk suyu dökülür.