Osmanlı Mutfağı Ara 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. File
II. Pasta
III. Omlet
IV. Biftek
Yukarıdakilerden hangileri Osmanlı mutfağına giren Batı kökenli lezzetler arasındadır?
I ve II |
II ve IV |
I, II ve III |
II, III ve IV
|
I, II, III ve IV |
Bunun yanında file, biftek, şarlot, kotlet, pasta, omlet gibi yemekler Osmanlı mutfağına giren Batı kökenli lezzetlere örneklerdir.
2.Soru
İstanbulluların gündelik hayatını etkileyen ve şekillendiren kahve hangi yüzyılda tüketilmeye başlanmıştır?
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
16. yüzyılın ilk yarısında başkentte tüketilmeye başlanan ve hızla yaygınlaşan kahvenin serüvenine dair çok sayıda araştırma yer almaktadır. İstanbul açısından belki en önemli iki nokta, ilk kahvehanelerin burada açılması ve devletin uzunca bir süre kahveyi yasaklama girişimlerine rağmen 16. yüzyılın sonlarında kahveden alınan vergi gelirlerini mukataa haline dönüştürerek bu maddenin tüketimine onay vermesidir. Özellikle hızla yaygınlaşan kahvehanelerin, gerek halkın yeme-içme alışkanlıklarındaki değişimi göstermesi gerekse yeni bir içeceğin halkın gündelik hayatını ne kadar derinden etkilediğini göstermesi bakımından oldukça mühim kurumlardır. Doğru cevap B’dir.
3.Soru
17. yüzyılda Erzurum, Sivas, İran ve Kırım’da "lakişe" ve Selçuklular' da "tutmaç" olarak bilinen çorba aşağıdakilerden hangisi ile yapılır?
Tavuk |
Bulgur |
Erişte |
Tarhana |
Nohut |
17. yüzyılda Erzurum, Sivas, İran ve Kırım’da bilinen “lakişe” yani erişte çorbası, Selçuklular döneminden beri Anadolu’da bilinen tutmaç çorbasıydı. Doğru cevap C' dir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı döneminde başkentin seçkin mekânı sarayda yapılan unlu yiyeceklerdendir?
Sükkerî |
Kâk gevrek |
Şam böreği |
Semiz halka |
Katmer kâhî |
Ekmeğin dışında çörek (ekmeği), susamlı çörek, yağlı çörek, kaba çörek, yarma çörek, çakıl ekmeği, Sam pidesi, hurde (küçük) halka, hurde yağlı halka, simit (yüksek kaliteli un) halkası, Sam halkası, harcî (düşük kaliteli undan yapılan) halka, simit, susamlı halka, sükkerî (şekerli) Galata halkası, gevrek, halka gevrek, kâk gevrek, yarma gevrek, Arap gevreği, yarma Arap kâkı, halka kuru kâkı, gözleme, lokma, lokma-i sâfî, agdalı lokma, yağlı lokma, tâbe (tava) lokması, hurde lokma, börek, etli börek, Şam böreği, kâhî börek, tabla böreği, hurde kâhî, tabla kâhî, katmer kâhî, birerlik kâhî, börekli kâhî, poğaça, yağlı poğaça gibi çeşitler yer alıyordu.
Başkentin seçkin mekânı sarayda ise çeşitler daha farklıydı: nân-ı müdevver, nân-ı pîç, nân-ı nohut, nân-ı mirahûrî, nân-ı kirde, nân-ı sükkerî, nân-ı pite, imam ekmeği, çörek, pogaça-i revganî, pogaça-i pîç, semiz halka, simid halka, gözleme, börek, börek-i sükkerî, tavuk böregi, rikak (yuia), peksimed, nukul (nokul) ve nukul-ı sükkerî. Doğru cevap D’dir.
5.Soru
Osmanlı Devleti'nde saray ağalarının önemli bir kısmı ile saray hizmet bölüklerinin ileri gelenlerine yemek çıkaran saray mutfağı aşağıdakilerden hangisidir?
Matbah-ı Dârüssaâde |
Matbah-ı Has |
Matbah-ı Gılmân-ı Enderûn |
Matbah-ı Divan |
Matbah-ı Ağayân |
Kanunî döneminde bu mutfak, saray ağalarının önemli bir kısmı ile saray hizmet bölüklerinin ileri gelenlerinin ihtiyacını görmekteydi. O dönemde buradan yemek yiyenler şunlardır: Padişah hocaları, iç kapı ağası ve diğer kapı ağaları, iç hazinedârbaşı, kilercibaşı, saray ağası, çaşnigirbaşı ve çaşnigirler, kapıcılar kethüdâsı, Matbah-ı Âmire emini ve kâtibi, helvacıbaşı ve helvacılar halifesi, aşçıbaşı, bostancıbaşı, Kilâr-ı Âmire hizmetlilerinin bir kısmı, hasta içoğlanları ağası ve nihayet Has mutfak ve Ağalar mutfağında çalışan nöbetçi aşçı ustalar… Daha sonraki dönemde yaşanan bölünme akabinde hizmet çerçevesi Birûn’da görevli ağalar ile hizmet bölüklerinin bazı ileri gelenlerine münhasır kalmıştır.
6.Soru
17. yüzyılda Erzurum, Sivas, İran ve Kırım’da bilinen “lakişe” aşağıdaki yemeklerden hangisidir?
Erişte çorbası |
Tatlı çeşidi |
Tavuklu yemek |
Salata |
Pilav |
Erzurum, Sivas, İran ve Kırım’da bilinen “lakişe” yani erişte çorbası, Selçuklular döneminden beri Anadolu’da bilinen tutmaç çorbasıydı.
7.Soru
Rikak baklavasının yufkaları sadeyağla kızartılıyor, Yeniçerilere sunulanında tatlandırıcı olarak büyük miktarda …….. ve çok daha az oranda ………. kullanılıyor ve içine ……. katılıyordu.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerleri aşağıdakilerden hangisi sırasıyla ve doğru olarak tamamlar?
Bal / Şeker / Badem |
Şeker / Bal / Badem |
Pekmez / Şeker / Ceviz |
Şeker / Bal / Ceviz |
Bal / Şeker / Fıstık |
Rikak baklavasının yufkaları sadeyağla kızartılıyor, Yeniçerilere sunulanında tatlandırıcı olarak büyük miktarda bal ve çok daha az oranda şeker kullanılıyor ve içine badem katılıyordu. Doğru cevap A’dır.
8.Soru
Osmanlı Devletinde 16. yüzyıl ortalarına kadar önemini korumuş olan ve Osmanlı sarayında doğrudan padişahın hizmetini görecek şekilde Enderun memuriyetleri arasında yer aldığından Matbah-ı Âmire teşkilâtının dışında bulunan kurum aşağıdakilerden hangisidir?
Çaşnigirbaşı |
Şarabdâr |
Helvacıbaşı |
Kiler ağası |
Havâyicsâlâr |
Şarabdârlar şarabhâne denilen yerlerde sultanın içeceklerini hazırlayan kişilerdir. Osmanlıların, kendilerinden önceki İslâm devletlerinden, beslenmeye yönelik bir kurum olan şarabdârlığı da devraldıklarını ve memuriyetin 16. yüzyıl ortalarına kadar önemini koruduğunu göülmektedir. Bu kurum, Osmanlı sarayında doğrudan padişahın hizmetini görecek şekilde Enderun memuriyetleri arasında yer aldığından Matbah-ı Âmire teşkilâtının dışındadır.
9.Soru
Meyvelerin şekerli su içinde kaynatılarak özleştirilmesi ve tülbentten geçirilerek şişelerde muhafaza edilmesi, sonrasında ise suyla karıştırılarak hazırlanan içeceğe ne ad verilir?
Şerbet |
Hoşaf |
Komposto |
Perverde |
Şurup |
Osmanlı mutfak geleneğinde yaş ve kuru meyve, baharat veya çiçek özleriyle üç farklı teknikle hazırlanan içecekler hoşaf, şerbet ve şurup olarak adlandırılmıştır. Meyvelerin şeker ve suyla kaynatılması ile hazırlanan hoşaflar, yemek sonunda özellikle pilav ile birlikte ikram edilen ya da tatlı yerine tüketilen içinde meyve tanelerin bulunduğu kompostolardır. Bugünün mutfağında ise kuru meyve ile hazırlananlara hoşaf, taze meyve ile hazırlananlara ise komposto denmektedir. Şerbet, özellikle taze meyvelerin ezilerek şeker ve su ile karıştırılması ile, şurup ise meyvelerin şekerli su içinde kaynatılarak özleştirilmesi ve tülbentten geçirilerek şişelerde muhafaza edilerek hazırlanan içeceklerdi. Daha sonra bu şuruplar arzu edildiği zaman bir bardak suya bir, iki kaşık karıştırılmasıyla şerbet elde edilirdi. Perverde ise ezilmiş ve süzülmüş meyve veya çiçekten yapılmış yoğun marmelattır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Osmanlı döneminde şehrin iaşesinde sırasıyla devletin ve özel sektörün rol oranları doğru şekilde verilmiştir?
%5 - %95 |
%10 - %90 |
%20 - %80 |
%30 - %70 |
%40 - %60 |
Piyasaya dönük müdahale, yalnızca şehre bol miktarda mal girmesini sağlamakla sınırlı değildi. Aynı zamanda şehirdeki tüccarın herhangi bir spekülatif girişimde bulunmalarını engellemek için yeterince denetlenmeleri de devletin sorumluluğunda olan bir isti. Devlet müdahalesi, devletin bizzat iaşe sürecinde memurlarıyla rol alması seklinde gelişmedi. 18. yüzyıla ait çalışmaları olan Lütfi Güçer, şehrin iaşesinde devletin rolünün % 10 düzeylerinde olduğunu belirtir. Demek ki, %90’ının özel sektör tarafından işletilen iaşe ağından söz edilmektedir. Doğru cevap B'dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı mutfağındaki çorba sınıflamalarından biri değildir?
Tahıllı, bakliyatlı ve hamurlu çorbalar |
Baharatlı ve soslu çorbalar |
Et, tavuk ve sakatat çorbaları |
Yoğurt ve sütle bağlanan çorbalar |
Sebzeli çorbalar |
Osmanlı mutfağında çorbalar tahıllı, bakliyatlı ve hamurlu çorbalar; et, tavuk ve sakatat çorbaları; yoğurt ve sütle bağlanan çorbalar ve sebzeli çorbalar olarak sınıflandırılabilir
12.Soru
Bugün Türk mutfak kültüründe halen önemli bir yere sahip olan, kuru erzaktan yapılan, bir nevi tatlı aş olan ve bir rivayete göre yedi, bir rivayete göre on iki, bir rivayete göre de kırk bir türlü kuru erzaktan yapılması gerektiği söylenen tatlı aşağıdakilerden hangisidir?
Şerbet |
Lokum |
Helva |
Kadayıf |
Aşure |
Bugün Türk mutfak kültüründe halen önemli bir yere sahip olan aşure kuru erzaktan yapılan bir nevi tatlı aştır. Bir rivayete göre yedi, bir rivayete göre on iki, bir rivayete göre de kırk bir türlü kuru erzaktan yapılması gerektiği söylenir. Aşurenin asıl malzemesi aslında buğdaydır. İçine ayrıca pirinç, nohut, kuru bakla, kuru börülce, kuru fasulye ve kuru meyvelerde ilave edilebilir.
13.Soru
Osmanlı toplumunda tahıl, et, süt ve süt ürünleri, sebze, meyve, baharat ve diğer gıda maddelerinin dengeli bir biçimde tüketildiği, böylece sağlıklı beslenme alışkanlıklarına sahip bir mutfak haline gelmesi en geç kaçıncı yüzyıla denk gelir?
Osmanlı toplumunda tahıl, et, süt ve süt ürünleri, sebze, meyve, baharat ve diğer gıda maddelerinin dengeli bir biçimde tüketildiği, böylece sağlıklı beslenme alışkanlıklarına sahip bir mutfak haline gelmesi en geç kaçıncı yüzyıla denk gelir?
11. yüzyıl |
12. yüzyıl |
13. yüzyıl |
14. yüzyıl |
15. yüzyıl |
Osmanlı toplumunda, en geç 15. yüzyılda, tahıl, et, süt ve süt ürünleri, sebze, meyve, baharat ve diğer gıda maddelerinin dengeli bir biçimde tüketildiği, böylece sağlıklı beslenme alışkanlıklarına sahip bir mutfak haline geldiği söylenmelidir. Doğru cevap E'dir.
14.Soru
Lokum'un "rahatü’l-hulkum" sıfatı ne anlama gelmektedir?
Gırtlağı rahatlatan, boğazdan rahatça geçen |
Mideye ferahlık veren |
Sindirimi kolaylaştıran |
Tazeleyen lezzet |
Tatlı ferahlık |
Gırtlağı rahatlatan, boğazdan rahatça geçen anlamına gelen “rahatü’l-hulkum” bir terim olarak 17. yüzyıldan itibaren kaynaklarda geçmeye başlar fakat ilk lokum tarifi 18. yüzyıla aittir.
15.Soru
Osmanlı Devletine Selçuklulardan miras kalan, mutfak hizmetlerinin yürütüldüğü birim hangisidir?
Şarabdarlık |
Vekil-i Haslık |
Hansalarlık |
Çaşnigirlik |
Havayichane |
Kuruluş Döneminde Osmanlı saraylarının mutfak hizmetleri çaşnigirler tarafından yürütülmekteydi. Osmanlılar birçok kurum gibi çaşnigirliği de Selçuklulardan miras almışlardı.
16.Soru
Temel görevi, saray mutfaklarının iâşesini düzenli olarak sağlamak ve tedarik edilen erzakın dağıtımını organize etmek olan saray mutfağı personeli aşağıdakilerden hangisidir?
Matbah-ı Âmire kâtibi |
Kilercibaşı |
Aşçıbaşı |
Mutfak emini |
Bölükbaşı |
Hâcegân rütbesindeki üst düzey bürokratlar arasından seçilen mutfak emininin temel görevi, saray mutfaklarının iâşesini düzenli olarak sağlamak ve tedarik edilen erzakın dağıtımını organize etmekti. Buna ek olarak, müessesenin gelir ve giderlerine nezaret etmekle yükümlüydü. Hazineden mutfağa tahsis edilen parayı teslim alır; harcamaların ödemesini yapardı. Mutfak gelir ve harcamalarının dökümünü tutmak ve muhasebesini yapmak da onun sorumluluğuydu.
17.Soru
Yukarıda Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde yer alan çörek çeşitleri ile ilgili verilen Çörek çeşidi ve yapıldığı yerlerin doğru eşleştirmesi aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
1-K, 2-N, 3-L, 4-M |
1-L, 2-K, 3-M, 4-N |
1-L, 2-M, 3-N, 4-K |
1-M, 2-K, 3-N, 4-L |
1-N, 2-K, 3-L, 4-M |
Manisa’nın “nohutlu çöreği”, Sam’ın “Acem çöreği”, Bitlis’in “katmer şeref çöreği”, Erdel’in “üzerleri pismiş yumurtalı ve çörek otlu ve karanfil ve kakule yağlı çörekleri”, Mısır’ın “hurmalı çörekleri” Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde yer alan çörek çeşitleridir. Doğru cevap A’dır.
18.Soru
İstanbul mutfağında süt ve süt ürünleri önemli bir yer tutmaktaydı. Bu durumda aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Sadeyağ, eritildikten sonra süzülerek tortusu alınan bir çeşit tereyağıdır ve yemek yapımında kullanılırdı |
İstanbul'da Eyüp ve Üküdar'ın kaymakları meşhurdu |
Yoğurt, üretim sırasında konulduğu kaplara, ayırıcı özelliklerine veya üretildiği yere göre isimlendirilirdi |
Peynir, hem saray hem de halk sofralarında nadiren görülen yiyeceklerden biridir |
Süt, yoğurt ve kaymağın tamamı şehir içinde veya yakın çevresinde üretilerek halka satılırdı |
Peynir, hem saray hem de halk sofralarının vazgeçilmez yiyeceklerinden biriydi. Pazar
tezgâhlarında, günümüzdeki gibi çok farklı peynir cinslerine rastlamak mümkündü.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi mutfak personeline ağa rütbesiyle maaş ve giyecekleri dağıtan kişidir?
Aşçıbaşı |
Üstâdân |
Şâkird |
Kâtip |
Emin |
Personelin maaş ve giyecekleri ağa rütbesiyle mutfak birliklerinin basına getirilen aşçıbaşı tarafından dağıtılırdı. Doğru cevap A’dır.
20.Soru
İstanbul dışında ve mutfağa bağlı tek işletme olan Has Un Kârhânesi hangi şehirdedir?
Ankara |
Edirne |
Mardin |
Bursa |
Eskişehir |
Bursa’daki Has Un Kârhânesi, İstanbul dışında olan, mutfağa bağlı tek işletmedir. Bursa
sarayının içinde kurulan kârhâneye bağlı bir de un ambarı yer almaktaydı.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ