Gıda Güvenliğinin Temel Prensipleri Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Toxoplasma gondii ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
İnfeksiyonun ana konağı yabani domuzlardır.
|
Sporozoa grubunda bulunan koksidian bir parazittir.
|
Zorunlu hücre içi bir parazittir.
|
Ara konak insanlardır.
|
Az pişmiş kırmızı et tüketimi infeksiyon oluşumuna neden olabilir.
|
2.Soru
Genlerde tahribat yaparak canlıyı genetik değişime uğratan etki aşağıdakilerden hangisidir?
Teratojen
|
Karsinojen
|
Alerjen
|
Mutajen
|
Toksik
|
Gıdalar, üretimden tüketime kadar geçen bütün aşamalarda (yetiştiricilik, hazırlama, ambalajlama, depolama, dağıtım) doğal, çevresel ve teknolojik olarak kimyasal maddelerle kirlenme riski taşır. Kimyasal maddelere akut veya kronik olarak maruz kalındığında toksik, alerjik, mutajen, teratojen ve kanserojen etkiler ortaya çıkabilir. Mutajen, genlerde tahribat yaparak canlıyı genetik değişime uğratan etkidir.
3.Soru
- Redoks potansiyel değeri
- pH değeri
III. Sıcaklık
Yukarıda verilen öncüllerden hangisi veya hangileri gıdalarda mikroorganizma gelişmesini etkileyen iç faktörlerdendir?
Yalnız I
|
I ve II
|
I ve III
|
II ve III
|
I, II ve III |
Besin içeriği, nem içeriği ve su aktivitesi değeri, pH değeri, Redoks potansiyeli değeri, biyolojik yapı, antimikrobiyel maddeler, mikroorganizmalar arası etkileşim gıdalarda mikroorganizma gelişmesini etkileyen iç faktörlerdir. Sıcaklık, bağıl nem, gazlar gıdalarda mikroorganizma gelişmesini etkileyen dış faktörlerdir.
4.Soru
Tuvalet hijyenine dikkat edilmemesi nedeniyle bulaşan endemik dizanteri etkeni parazit aşağıdakilerden hangisidir?
Balantidium coli
|
Entamoeba histolytica
|
Giardia intestinalis
|
Toxoplasma gondii
|
Cryptosporidium parvum |
Entamoeba histolytica dünyanın pek çok bölgesinde bulunur. E. histolytica infekte insanların dışkısında bulunduğundan tuvalet hijyenine dikkat edilmemesi, insan dışkısının tarımsal üretimde gübre olarak kullanılması ve dışkı ile kontamine suların sulama amaçlı kullanılmasıyla çevreye yayılabilir.
5.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
IgE gibi vücudun bağışıklık sistemi tarafından oluşturulan immunoglobulinler hastalık yapıcı mikroorganizmalara karşı savunma mekanizmasını oluşturur. |
Sütte bulunan alerjenler kazein, beta laktoglobulin ve alfa laktalbumindir. |
livetinler yumurta akında, ovomukoid ve ovalbumin yumurta sarısında bulunan, aynı zamanda enzimlere dirençli olan önemli alerjen maddelerdir. |
Krustasealardaki alerjen, bir kas proteini olan tropomiyozindir. |
Balıkta bulunan parvalbumin ısıya dirençli bir alerjendir. |
IgE gibi vücudun bağışıklık sistemi tarafından oluşturulan immunoglobulinler hastalık yapıcı mikroorganizmalara karşı savunma mekanizmasını oluşturur. Sütte bulunan alerjenler kazein, beta-laktoglobulin ve alfa-laktalbumindir. Ovomukoid ve ovalbumin yumurta akında, livetinler yumurta sarısında bulunan, aynı zamanda enzimlere dirençli olan önemli alerjen maddelerdir. Krustasealardaki alerjen, bir kas proteini olan tropomiyozindir. Balıkta bulunan parvalbumin ısıya dirençli bir alerjendir.
6.Soru
I. Bağıl nem, bir metreküp hava içindeki su buharı kütlesinin aynı sıcaklık ve basınçtaki su buharına doymuş havanın kütlesine oranını ifade eder.
II. Küf ve mayaların bakterilere göre bağıl neme olan ihtiyacı daha fazladır.
III. Bağıl nemin düşük olduğu ortamda tutulan gıdalar, ortamdan nem
alarak yüzeyde küf, maya ve bazı bakterilerin üremesi için uygun bir aw değeri
oluşturur.
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
Doğru yanıt "A" seçeneğidir. Bağıl nem, bir metreküp hava içindeki su buharı kütlesinin aynı sıcaklık ve basınçtaki su buharına doymuş havanın kütlesine oranını ifade eder. Bakterilerin küf ve mayalara göre bağıl neme olan ihtiyacı daha fazladır.
Bağıl nemin yüksek olduğu ortamda muhafaza edilen gıdalar ortamdan nem
alarak yüzeyde küf, maya ve bazı bakterilerin üremesi için uygun bir aw değeri
oluşturur. Bu durumun tersine, bağıl nemin düşük olduğu ortamda tutulan gıdalar yüzeyden su kaybeder ve mikroorganizmaların üremesi için uygun olmayan bir aw değeri oluşur.
7.Soru
Bir gıdada indirgen ve yükseltgen maddelerin varlığının ölçütü aşağıdakilerden hangisi ile tanımlanır?
Bir gıdada indirgen ve yükseltgen maddelerin varlığının ölçütü aşağıdakilerden hangisi ile tanımlanır?
Anaerob |
Hafif asidik |
Maya ve küfler |
Zayıf asit |
Redoks potansiyeli |
Redoks potansiyeli değeri, bir gıdada indirgen ve yükseltgen maddelerin varlığının ölçütüdür.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi E. histolytica infeksiyonundan korunma yolarından biri değildir?
Endemik bölgelerde yetiştirilen ve üretilen gıdaları tüketmek
|
Çiğ olarak tüketilen sebze ve meyveleri bol suyla yıkanmak
|
Kişisel hijyene dikkat etmek
|
İnsan dışkısını gübre olarak kullanmamak
|
Kanalizasyon sularının içme suyuna karışmasını önlemek
|
9.Soru
- Ağır metaller esansiyel ve aynı zamanda toksik metalleri içerir.
- Arsenik, metal olmamasına karşın yoğunluğu (5.7 kg/dm3) nedeniyle bu sınıf içerisinde yer alır.
- Ağır metallerin biyolojik yapılara bağlanması, organizmada fonksiyonların değişmesine veya bozulmasına neden olur.
- Çevresel kirlenmeye bağlı olarak gıdalara bulaşan ve sağlık açısından risk oluşturan en önemli ağır metaller kadmiyum, civa ve kurşundur.
Ağır metaller ile yukarıda verilen hangisi veya hangileri doğrudur?
Yalnız I
|
I,II
|
II,III
|
I,II,III
|
I,II,III,IV |
Ağır metaller yoğunluğu 4.5-5.0 kg/dm3’den fazla olan metal veya alaşımlardır. Ağır metaller esansiyel ve aynı zamanda toksik metalleri içerir. Arsenik, metal olmamasına karşın yoğunluğu (5.7 kg/dm3) nedeniyle bu sınıf içerisinde yer alır. Ağır metaller biyobirikim eğilimindedir. Ağır metallerin biyolojik yapılara bağlanması, organizmada fonksiyonların değişmesine veya bozulmasına neden olur. Çevresel kirlenmeye bağlı olarak gıdalara bulaşan ve sağlık açısından risk oluşturan en önemli ağır metaller kadmiyum, civa ve kurşundur.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yalnızca insanda infeksiyon oluşturan Salmonella suşudur?
S. typhi |
S. gallinarum |
S. dublin |
S. abortus-equi |
S. choleraesuis |
Yalnızca insanda infeksiyon oluşturan serotipler; tifo ve paratifoya neden olan S. Typhi, S. Paratyphi A ve S. Paratyphi C’dir. Yalnızca hayvanda infeksiyon oluşturan serotipler; kümes hayvanlarında S. Gallinarum, sığırlarda S. Dublin, atlarda S. Abortus-equi, koyunlarda S. Abortus-ovis ve domuzlarda S. Choleraesuis’tir. S. Choleraesuis’e son yıllarda hem insanlarda hem de domuz dışındaki bazı hayvanlarda rastlanmaktadır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Gıdalarda bulunan suyun, mikroorganizmalar tarafından besin öğelerinin çözünmüş halde kullanılmasında ve artık ürünlerin atılmasında bir rolü yoktur. |
Halofilik bakteriler, düşük tuz konsantrasyonunda üreyebilen bakterilerdir. |
Ozmofilik mayalar yüksek konsantrasyonda organik madde (şeker gibi) varlığında üreyebilen mayalardır. |
Mikroorganizmaların gelişmesinde önemli bir faktör olan pH değeri, 0 ile 14 arasında değişir ve pH 7 ile 0 arasındaki değerler alkaliliğin, pH 7 ile 14 arasındaki değerler ise asitliğin göstergesidir. |
Bakteriler asidik ortamlarda, maya ve küfler ise nötr ortamlarda daha iyi gelişme gösterir. |
Gıdalarda bulunan su, mikroorganizmalar tarafından besin öğelerinin çözünmüş
halde kullanılmasında ve artık ürünlerin atılmasında önemli rol oynar. Halofilik bakteriler yüksek tuz konsantrasyonunda üreyebilen bakterilerdir. Ozmofilik mayalar yüksek konsantrasyonda organik madde (şeker gibi) varlığında üreyebilen mayalardır. Mikroorganizmaların gelişmesinde önemli bir faktör olan pH değeri, 0 ile 14 arasında değişir ve pH 7 ile 0 arasındaki değerler asitliğin, pH 7 ile 14 arasındaki değerler ise alkaliliğin göstergesidir.
12.Soru
Mikroşimik özellikteki çevresel kirletici olarak kabul edilen ve organik maddelerin düşük sıcaklıkta eksik yanması sonucunda piroliz ürünleri olarak açığa çıkan kontaminant aşağıdakilerden hangisidir?
Organik civalı bileşikler
|
Ağır metaller
|
Polisiklik aromatik hidrokarbonlar
|
Poliklorlu bifeniller
|
Dioksinler |
Polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH), organik maddelerin düşük sıcaklık eksik yanması sonucunda piroliz ürünleri olarak açığa çıkan kontaminantlardır. Bu nedenle PAH’lar, gıdaların işlenmesi ve pişirilmesi sırasında meydana gelen kimyasal kirlilikler olarak değerlendirmeye alınır. PAH türevi bileşikler, birçok bitkisel gıdanın yapısında bakteriyel veya enzimatik faliyetlerle şekillenerek kömür katranı, sigara dumanı ve bazı petrol ürünleri ile kızartma yağlarında yaygın olarak bulunur. Bu nedenle PAH’lar günümüzde mikroşimik özellikteki çevresel kirletici olarak kabul edilir.
13.Soru
Balık şeridi olarak bilinen ve insanlarda görülen en uzun sestod olan parazit tür aşağıdakilerden hangisidir?
Echinococcus granulosus |
Diphyllobothrium latum |
Taenia saginata |
Trichinella spiralis |
Fasciola hepatica |
Balık şeridi olarak bilinen Diphyllobothrium latum, insanlarda görülen en uzun sestodtur ve difilobotriazise neden olur. D. latum üç konağa ihtiyaç duyar. Bunlardan ikisi suda yaşayan ara konaklar olup, son konak insan, köpek, kedi, yabani köpekler, ayı veya domuz gibi balık yiyen memelilerdir.
14.Soru
Dünyada oldukça yaygın olarak görülen ve bakteriyel olmayan diyare vakalarının % 95’inden sorumlu tutulan akut gastroenterit nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Coronavirüs
|
Hepatit E virüsü
|
Hepatit A virüsü
|
Norovirüs
|
Tick-borne Ensefalitis virüsü |
Norovirüsler her yaştan insanı, kapalı ve yarı kapalı toplulukları (çocuk yuvaları, göçmen kampları, tatil kampları, hastaneler, okullar, lokantalar, gemi yolcuları, askeri birlikler vb.) etkileyerek sıklıkla salgınlara yol açmakta ve hekime başvuran erişkin ishallerinin yaklaşık % 20’sinden sorumlu tutulmaktadır. Dünyada oldukça yaygın olarak görülen ve bakteriyel olmayan diyare vakalarının % 95’inden sorumlu tutulan akut gastroenterit nedenidir. Norovirüsün yalnızca ABD’de tüm gıda kaynaklı infeksiyonların % 66.6’sı ile yıllık yaklaşık 23 milyon insanın hastalanmasına, 50 bin kişinin hastanede tedaviye alınmasına ve 310’unun da ölümüne neden olduğu bildirilmiştir.
15.Soru
Gebelik sürecinde yavruda anomali oluşturan etki aşağıdakilerden hangisidir?
Toksik
|
Teratojen
|
Mutajen
|
Kanserojen
|
Alerjik |
Teratojen, gebelik sürecinde yavruda anomali oluşturan etkidir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çift zincirli DNA’ya sahip bir virüstür?
Astrovirüs
|
Poliovirüs
|
Rotavirüs
|
Adenovirüs
|
Norovirüs
|
17.Soru
- Hepatit E virüsünden korunmada ısıtma işlemleri yetersiz kalmaktadır.
- Hepatit E virüsü gibi fekal-oral yolla olup çoğunlukla dışkı ile kontamine içme suyu ve daha az olarak insandan insana temasla gerçekleşir.
- Hepatit E infeksiyonlarında karaciğer etkilenir ve inkübasyon periyodu ortalama 40 gün (iki-dokuz hafta) sürer.
- Gıda kaynaklı Hepatit E infeksiyonlarından korunmak için kişisel hijyene ve suyun dezenfeksiyonuna önem verilmeli, çiğ veya yetersiz pişmiş domuz eti ve ürünleri tüketilmemelidir.
Yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
Yalnız I
|
I,II ve III
|
II ve III
|
II,III ve IV
|
I,II,III ve IV |
Hepatit E virüsü proteoliz, dondurma-çözündürme ve ısıtma ile kolayca etkisiz hale gelir. Hepatit E virüsü gibi fekal-oral yolla olup çoğunlukla dışkı ile kontamine içme suyu ve daha az olarak insandan insana temasla gerçekleşir. Hepatit E infeksiyonlarında karaciğer etkilenir ve inkübasyon periyodu ortalama 40 gün (iki-dokuz hafta) sürer. Gıda kaynaklı Hepatit E infeksiyonlarından korunmak için kişisel hijyene ve suyun dezenfeksiyonuna önem verilmeli, çiğ veya yetersiz pişmiş domuz eti ve ürünleri tüketilmemelidir.
18.Soru
Taenia türleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Taenia solium’da insan sadece son konaktır.
|
Taenia asiatica’da insan hem ara konak hemde son konaktır.
|
Genel olarak 60°C’de pişirilerek veya -10°C’de altı günlük muhafazada etkisiz hale getirilir.
|
Taenia türlerine ait sistiserkleri (kist içinde larva) içeren etlerin çiğ veya yetersiz pişirilmiş olarak tüketilmesi sonucu insanlarda toksoplazmozis şekillenir.
|
Üç türden T. asiatica insanlarda en ağır hastalık tablosunu oluşturur. |
Taenia solium’da insan hem ara konak hemde son konaktır. Taenia asiatica’da insan sadece son konaktır. Genel olarak 60°C’de pişirilerek veya -10°C’de altı günlük muhafazada etkisiz hale getirilir. Taenia türlerine ait sistiserkleri (kist içinde larva) içeren etlerin çiğ veya yetersiz pişirilmiş olarak tüketilmesi sonucu insanlarda teniyazis şekillenir. Üç türden T. solium insanlarda en ağır hastalık tablosunu oluşturur.
19.Soru
a. Viral gıda infeksiyonları arasında ilk sıralarda yer alır.
b. Aside, ısıya, kurutmaya, gama ve UV ışınlarına, düşük düzeydeki klor ve ozona direnç gösterir.
c. Bulaşma esas olarak fekal-oral yol ve insandan insana temas ile meydana gelir.
d. Bir diğer bulaşma yolu ise özellikle asemptomatik ve/veya infekte personel tarafından hazırlanan çiğ veya yeterince pişirilmeyen ya da pişirildikten sonra kontamine olan salata veya tüketime hazır gıdaların tüketilmesidir.
Yukarıdaki özellikler göz önüne alındığında, hangi virüs tipinden bahsedildiği sonucuna varılabilir?
Hepatit A virüsü |
Norovirüs |
Rotavirüs |
Tick-Borne Ensafilitis Virüsü |
Adenovirüs |
Doğru yanıt "A" seçeneğidir. Yukarıda yer alan bilgiler göz önüne alındığında, bahsedilen virüsün Hepatit A virüsü olduğu çıkarımına varılabilir.
20.Soru
Bir gıda maddesini Salmonella bakterisinden tamamen arındırmak için aşağıdaki işlemlerden hangisi uygulanabilir?
Gıdayı serin bir ortamda tutmak |
Gıdayı dondurmak |
Gıda maddesini pastorize etmek |
Gıda maddesini bol suyla yıkamak |
Gıda maddesini taze tüketmek |
Salmonel bakterisi bulaşmış gıda ürünleri taze de tüketilse, bol suyla da yıkansa hastalık etmeninden kurtulmuş olunmaz. Bu bakteri düşük sıcaklıklarda da yaşayıp üreyebildiğinden serin yerde muhafaza etmek veya dondurmak işe yaramaz. Sadece kaynatmak, yüksek ısıda pişirmek veya pastorizasyon ile gıda bu bakteriden arındırılabilir. Doğru yanıt 'C'.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ