Gıda Güvenliğinin Temel Prensipleri Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Mikroorganizmalar birincil enerji ve karbon kaynağı olarak aşağıdakilerden hangisini parçalar?
Mikroorganizmalar birincil enerji ve karbon kaynağı olarak aşağıdakilerden hangisini parçalar?
Karbonhidrat |
Laktik asit |
Vitamin |
Mineral |
Protein |
Mikroorganizmalar birincil enerji ve karbon kaynağı olarak karbonhidratları parçalar ve ortaya çıkan metabolizma ürünlerini kullanır.
2.Soru
Cyclospora cayatenensis'in birçok hayvanın dışkısından tespit edilmiş olmasına karşın yalnızca patojenite gösterdiği canlı grubu aşağıdakilerden hangisidir?
Köpek |
İnsan |
Maymun |
Ördek |
Tavşan |
Cyclospora cayatenensis gıda kaynaklı parazit olarak 15 yıldan daha kısa bir süredir bilinmektedir. Özellikle son yıllarda ABD’de ortaya çıkan salgınlarla önem kazanmış ve yeni gıda kaynaklı paraziter infeksiyon etkeni olarak tanımlanmıştır. C. cayatenensis yaşam döngüsü açısından antroponotik bir parazittir. Etken, ördek, tavşan, köpek ve maymun gibi birçok hayvanın dışkısından tespit edilmiş olmasına karşın sadece insanlar için patojen olduğu ortaya konmuştur.
3.Soru
Aşağıdaiklerden hangisi/hangileri gıda güvenliğinin teme prensipleri arasında bulunur?
I. Gıdaların sağlığa zararlı etkenlerle bulaşmasının önlenmesi
II. Gıdalarda sağlığa zararlı etkenlerin çoğalması ve yayılmasının önlenmesi
III. Sağlığa zararlı etkenlerin uygun yöntemlerle gıdalardan uzaklaştırılması veya etkisiz hale getirilmesi
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
Hiçbiri |
Hepsi |
Gıda güvenliği, gıdaların üretimden tüketime kadar olan tüm aşamalarda gerekli önlemlerin alınarak insan sağlığını olumsuz etkileyecek her türlü koşul ve faktörlerden arıındırılmış olarak üretilmesidir. Bu kapsamda gıda güvenliğinin üç temel prensibi bulunur:
1. Gıdaların sağlığa zararlı etkenlerle bulaşmasının önlenmesi
2. Gıdalarda sağlığa zararlı etkenlerin çoğalması ve yayılmasının önlenmesi
3. Sağlığa zararlı etkenlerin uygun yöntemlerle gıdalardan uzaklaştırılması veya etkisiz hale getirilmesi
4.Soru
Redoks potansiyeli değeri genel olarak gıdalarda kaç mV aralıklarında değişmektedir?
0 ve 400 arası
|
0 ve 500 arası
|
-400 ve +400 arası
|
-500 ve +500
|
-1 ve 1 arası |
Genel olarak gıdaların Eh değeri -400 mV ile +400 mV arasında değişir. Örneğin yumurta gibi bazı gıdalar bu aralığın dışına çıksa da cevap C seçeneğinde verildiği gibi genellenebilir.
5.Soru
C. Jejuni bakterisi vücut ısısından dolayı aşağıdaki canlılardan hangisinde kolayca hastalık yapıp çoğalabilir?
Yılan |
Kertenkele |
İnsan |
Hindi |
At |
C. Jejuni bakterisi üremek için yüksek derecelere ihtiyaç duyar. (39 derece santigrat ve üzeri). İnsanların normal vücut sıcaklığı 37 derece , atların 37-38 civarıdır. Kertenkele ve yılanlarda bu daha da düşüktür. Kümes hayvanlarında ise 39 ve üstü derecelerdir. Doğru yanıt 'D'.
6.Soru
- Bulaşma insandan insana fekal-oral yolla veya kontamine gıda ve su tüketimiyle olur.
- İnfeksiyon, parazitin canlı ookistlerinin sindirim sistemi yoluyla alınmasıyla ortaya çıkar.
- III. C. parvum ookistleri çevresel şartlara ve dezenfektanlara oldukça duyarlıdır
Yukarıdaki öncüllerden hangisi veya hangileri Cryptosporidium parvum protozoosu için doğrudur?
Yalnız I
|
I ve II
|
I ve III
|
II ve III
|
I, II ve III |
Cryptosporidium parvum için, bulaşma insandan insana fekal-oral yolla veya kontamine gıda ve su tüketimiyle olur, İnfeksiyon, parazitin canlı ookistlerinin sindirim sistemi yoluyla alınmasıyla ortaya çıkar öncülleri doğrudur fakat C. parvum ookistleri çevresel şartlara ve dezenfektanlara oldukça duyarlı değil aksine dayanıklıdır.
7.Soru
Aşağıdaki Hepatit A virüsü ile ilgili ifadelerden hangisi doğrudur?
Gelişmekte olan ülkelerde altı yaşın altındaki çocuklarda Hepatit A infeksiyonlarına rastlanmaz.
|
HAV, pH 2’ye dirençli olduğu için midenin asit ortamından etkilenmeden bağırsaklara ulaşır.
|
HAV dışkıda en fazla 3 gün canlı kalabilir.
|
HAV virüsünden korunabilmek için gıdalar az pişirilmeli, çiğ ya da az pişmiş kontamine deniz kabukluları tüketilmelidir.
|
Hepatit A infeksiyonlarından korunmada aşılanma yöntemine başvurulmaz.
|
Gelişmekte olan ülkelerde altı yaşın altındaki çocuklarda Hepatit A infeksiyonlarına rastlanma oranı %90 değerlerine ulaşabilmektedir. HAV, pH 2’ye dirençli olduğu için midenin asit ortamından etkilenmeden bağırsaklara ulaşır. HAV dışkıda en az 1 ay canlı kalabilir. HAV virüsünden korunabilmek için gıdalar iyi pişirilmeli, çiğ ya da az pişmiş kontamine deniz kabukluları tüketilmemelidir. Hepatit A infeksiyonlarından korunmada aşılanma yöntemi önemlidir.
8.Soru
- HAV (Hepatit A virüsü), pH 2’ye dirençli olduğu için midenin asit ortamından etkilenmeden bağırsaklara ulaşır.
- Hepatit A infeksiyonların büyük bölümü asemptomatik seyirlidir.
- III. HAV dışkıda en fazla bir ay canlı kalabilir.
Yukarıda verilen öncüllerden hangisi veya hangileri doğrudur?
Yalnız I
|
I ve II
|
I ve III
|
II ve III
|
I, II ve III |
HAV (Hepatit A virüsü), pH 2’ye dirençli olduğu için midenin asit ortamından etkilenmeden bağırsaklara ulaşır. Hepatit A infeksiyonların büyük bölümü asemptomatik seyirlidir. HAV dışkıda en fazla değil en az bir ay canlı kalabilir.
9.Soru
- C. botulinum
- S. aureus
- B. cereus
Yukarıdakilerden hangileri gıda zehirlenmelerinde toksin oluşturma özelliğine sahip bakterilerin önce gıdada üreyerek belli sayıya ulaşmaları ve gıdada oluşturdukları toksinlerin belli dozda alınması ile oluşturulur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve III |
I, II ve III |
Gıda intoksikasyonları veya zehirlenmeleri ise, toksin oluşturma özelliğine sahip C. botulinum, S. aureus, B. cereus gibi bakterilerin önce gıdada üreyerek belli sayıya ulaşmaları ve gıdada oluşturdukları toksinlerin belli dozda alınması sonucu ortaya çıkar.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kimyasal maddelere akut veya kronik olarak maruz kalındığında ortaya çıkan etkilerden hangisi genlerde tahribat yaparak canlıyı genetik değişime uğratan etkidir?
toksik |
alerjik |
mutajen |
teratojen |
kanserojen |
Mutajen: Genlerde tahribat yaparak canlıyı genetik değişime uğratan etki olarak tanımlanır.
11.Soru
Kontamine gıda, alet ve ekipmanın, kontamine olmayan gıda, alet ve ekipmanı bulaştırmasına ne ad verilir?
.
Pasif bulaşma
|
İlerleyen bulaşma
|
Aktif bulaşma
|
Çapraz bulaşma
|
Kontaminasyon
|
Bahsedilen terim çapraz bulaşmadır. Çiftlik hayvanlarının primer kontaminasyonu ve özellikle gıda üretiminin değişik aşamalarında meydana gelen çapraz bulaşma sonucu Salmonella kontaminasyonu gıdalarda önemli düzeylere ulaşabilir. Örneğin kanatlı hayvanların kesimi ve işlenmesi, uygulanan otomasyona bağlı olarak çapraz bulaşma yönüyle risk taşır. Yumurta, transovaryal (ovidukt yolu) yolla veya yumurta kabuğunun dışkı ile bulaşması sonucu başta S. Enteritidis ile kontamine olarak gıda infeksiyonlarının oluşumuna zemin hazırlar. Kasaplık hayvanların nakli sırasında veya mezbahada deri yüzme ve iç organ çıkarma aşamasında oluşan çapraz kontaminasyon et ve yenilebilir iç organların bulaşmasına neden olur.
12.Soru
En düşük redoks potansiyeline sahip gıda aşağıdakilerden hangisidir?
Konserve gıdalar
|
Süt
|
Kıyma
|
Meyve-sebze suları
|
Yumurta
|
13.Soru
- Campylobacter jejuni sitotoksin ve enterotoksin oluşturma özelliğine sahiptir.
- Zoonotik özellikte patojen bir bakteri olan C. jejuni’nin başlıca rezervuarı hayvanların sinir sistemidir.
- Çiğ veya yetersiz pişirilmiş et ve et ürünleri ile süt tüketimi Campylobacter infeksiyonlarının oluşumu için risk taşır.
Yukarıda verilen öncüllerden hangisi veya hangileri doğrudur?
Yalnız I
|
I ve II
|
I ve III
|
II ve III
|
I, II ve III |
Campylobacter jejuni sitotoksin ve enterotoksin oluşturma özelliğine sahiptir. Zoonotik özellikte patojen bir bakteri olan C. jejuni’nin başlıca rezervuarı hayvanların sindirim sistemidir, sinir sistemi değildir. Çiğ veya yetersiz pişirilmiş et ve et ürünleri ile süt tüketimi Campylobacter infeksiyonlarının oluşumu için risk taşır.
14.Soru
“......... çıplak gözle görülebilen, çok hücreli canlılar olup nematod, sestod ve trematod olarak sınıflandırılır.” İfadesinde boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Protozoon
|
Sporadik
|
Sporozoa
|
Balantidium coli
|
Helmintler |
Helmintler, çıplak gözle görülebilen, çok hücreli canlılar olup nematod, sestod ve trematod olarak sınıflandırılır.
15.Soru
I. Ev yapımı konservelerden kaynaklanabilecek risk konusunda toplum aydınlatılmalı, bombaj oluşturan (gaz yapan) konserveler tüketilmemeli, bir yaşın altındaki çocuklara bal yedirilmemelidir.
II. Ticari konserve üretimine ve kontrolüne özen gösterilmelidir.
Yukarıdaki uyarı ve önlemler dikkate alınıyorsa hangi mikroorganizma enfeksiyonundan şüphe duyuluyor olabilir?
Brucella |
Listeria monocytogenes |
Staphylococcus aureus |
Bacillus cereus |
Clostridium botulinum |
Doğru yanıt "E" seçeneğidir. Clostridium botulinum'dan korunmak için alıncak önlemler aşağıda yer almaktadır.
Ev yapımı konservelerden kaynaklanabilecek risk konusunda toplum aydınlatılmalı, bombaj oluşturan (gaz yapan) konserveler tüketilmemeli, bir yaşın altındaki çocuklara bal yedirilmemelidir. Ticari konserve üretimine ve kontrolüne özen gösterilmelidir.
16.Soru
Aşağıdaki mikroorganizmalardan hangisi subklinik mastitisli hayvanlardan elde edilen süt ile bulaşan infeksiyon kaynağıdır?
Campylobacter jejuni |
Escherichia coli O157:H7 |
Staphylococcus aureus |
Yersinia enterocolitica |
Streptococcus mutans |
Staphylococcus aureus’un başlıca kaynağını insan ve hayvanlar oluşturur. Etken sağlıklı insanların ağız ve burun mukozası ile deri ve apseli yaralarda bulunur. Dolayısıyla gıdaların S. aureus ile bulaşmasının temel kaynağı insandır. S. aureus’un neden olduğu subklinik mastitisli hayvanlardan elde edilen süt, bulaşmada önemli araçlardan biridir.
17.Soru
Gıdalarda bulunan genellikle protein yapısındaki maddelerin duyarlı bireyler tarafından alınması sonucu ortaya çıkan immunolojik temelli aşırı duyarlılık reaksiyonu aşağıdekilerden hangisidir?
Prion hastalıkları
|
Sığırların Süngerimsi Beyin Hastalığı
|
Creutzfeldt-Jakob-hastalığı
|
Anafilaktik şok
|
Gıda alerjisi |
Gıda alerjisi, gıdalarda bulunan genellikle protein yapısındaki maddelerin duyarlı bireyler tarafından alınması sonucu ortaya çıkan immunolojik temelli (Immunoglobulin E, IgE) aşırı duyarlılık reaksiyonudur. IgE gibi vücudun bağışıklık sistemi tarafından oluşturulan immunoglobulinler hastalık yapıcı mikroorganizmalara karşı savunma mekanizmasını oluşturur. Bazı durumlarda vücuttaki IgE’ler gıdalarda bulunan belli proteinlere karşı tepki gösterir ve bunun sonucunda alerjik reaksiyonlar ortaya çıkar. Gıda alerjilerine bağlı olarak görülen anafilaksi duyarlı bireylerde ölüme neden olabilecek potansiyele sahiptir.
18.Soru
Aşağıdaki virüslerden hangisinin bulaşma kaynağı diğerlerine göre farklıdır?
Adenovirüs
|
Rotavirüs
|
Hepatit A Virüsü
|
Hepatit E Virüsü
|
Tick-borne Ensefalitis virüsü |
Adenovirüs, Rotavirüs, Hepatit A Virüsü ve Hepatit E Virüsü fekal-oral yolla bulaşırken, Tick-borne Ensefalitis virüsü infeksiyon TBE virüsünü taşıyan kenelerin ya doğrudan insanlara tutunması sırasında ya da indirekt olarak süt hayvanlarına (özellikle keçi, koyun, inek) tutunmasını takiben virüsün kan dolaşımına karışması, sonrasında süte geçmesi ve kontamine sütün pastörize edilmeden tüketilmesi sonucunda meydana gelir.
19.Soru
Genellikle çiftçilerde yahut süt ve süt ürünlerinde görülen, pastorizasyon sonucu yok edilebilen ve buzdolabında üreyemeyen,aynı isimli hastalığa yol açan bakteri aşağıdakilerden hangisidir?
Vibrionaceae |
Brucella |
Vibrio Cholerae |
Clostridium Botulinum |
Bacillus Cereus |
Ülkemizde de sıkça görülebilen Brucella bakterisi adı geçen niteliklere sahiptir. Doğru yanıt 'B'.
20.Soru
Hayvansal dokularda birikme eğilimi göstererek karaciğer ve yağ dokusunda kolayca depolanan ve güçlükle vücuttan atılan, bilinen en etkili teratojenik madde aşağıdakilerden hangisidir?
Polisiklik aromatik hidrokarbonlar
|
Mikotoksinler
|
Pestisitler
|
Dioksinler
|
Ağır metaller |
Dioksinler gıda zinciri boyunca, gelişmiş canlılara doğru gittikçe artan miktarlarda birikim gösterir. Böylece en fazla kalıntı birikimi gelişmiş canlıların vücudunda meydana gelir. Dioksinler, bağışıklık sistemini zayıflatır. Sinir sistemine ve üreme sistemine zarar verebilir. Başta östrojen ve testesteron olmak üzere hormon sentezini olumsuz etkileyerek kadın ve erkeklerde üreme bozukluklarına neden olur. Bilinen en etkili teratojenik maddeler olan dioksinlere, transplesantal yol ile yüksek düzeyde maruz kalan bebeklerde gelişme geriliği, düşük doğum ağırlığı ve anomaliler görülür.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ