İktisadi Düşünceler Tarihi Final 14. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Keynes'e göre ekonomik birimlerin ellerinde para tutma amaçlarından biridir?
Spekülasyon |
Enflasyon |
Tüketim |
Risk |
Yatırım |
Ekonomik birimler üç amaca bağlı olarak ellerinde para tutmak ister. Birincisi işlem amacı, ikincisi ihtiyat amacı, üçüncüsü ise spekülasyon amacıdır.
2.Soru
Aşağıdaki gelişmelerden hangisi Keynes'in iktisadi düşüncesinin şekillenmesinde etkili olmamıştır?
Marksist heterodoks yaklaşımın uygulamasının sonuçlarını görmesi |
1929 Buhranını yaşaması |
Batı ekonomilerinin büyümü hızında ciddi düşüşler görülmesi |
II. Dünya Savaşının Batı ekonomilerini felce uğratması |
Sanayi devriminin bütün sonuçlarının ortaya çıkmış olması |
Keynes 1883-1946 yılları arasında yaşamıştır. Bu dönemde sanayi devriminin iktisadi sonuçlarının artık gözle görülür biçimde ortaya çıkması, Marksist yaklaşımın olumsuz sonuçlarının görülüyor olması ve bunların üzerine Batı ekonomilerinde görülen iktisadi gerilemeyle birlikte 1929 krizi Keynes'in düşüncesinin gelişimine katkı yapmıştır. Ancak 2. Dünya savaşının etkileri Keynes'in ölümünden sonra görülecektir. Doğru cevap D'dir.
3.Soru
1970'lerde Keynes’in eksik istihdam konusundaki fikirlerinin yetersiz kalmasıyla Milton Friedman’ın görüşleri ön plana çıkmıştır bu görüşlerin adı nedir?
Yapısal yaklaşım |
İş çevrimi teorisi |
Post Keynesgil okulu |
Arz-yönlü makroiktisat |
Monetarizm, yani parasalcılar |
Özellikle Chicago üniversitesi mensubu iktisatçılarından Milton Friedman ve yakın çevresindeki iktisatçıların alternatif görüşleri, 1970’lerde ortaya çıkan stagflasyon krizinin Keynesci politikalarla çözümlenememesi durumunda yükselişe geçerek iktisattaki Monetarizm / Keynesyen iktisat tartışmalarını doğurmuştur. Keynesgil teorinin parayı ve fiyatlar genel seviyesindeki değişiklikleri ihmal eden analizlerine yönelik doğan bu tepkisel akım, “Parasalcılar” veya “Monetarizm” olarak adlandırılmıştır.
4.Soru
Tekelci rekabet analizini geliştiren iktisatçı aşağıdakilerden hangisidir?
Knut Wicksell |
Irving Fisher |
Eugen Von Böhm-Bawerk |
Vilfredo Pareto |
Edward Chamberlain |
Tekelci rekabet analizini Edward Chamberlain geliştirmiştir. Tekelci rekabet piyasasında firmalar birbirinin aynısı olmayan ama tüketicinin aynı ihtiyacını karşılayan, yani birbiri yerine ikame edilebilir özellikler taşıyan ürünler üretirler. Firmalar, ürünlerini sanki rakip firmalarınkinden çok değişikmiş gibi farklılaştırır, tüketicinin kendi malları yerine diğer malları satın almaması için reklam ve tanıtım yaparlar. Bu yönüyle tekel gibidirler. Doğru cevap E'dir.
5.Soru
Monetarizm kavramını ilk kez kullanan iktisatçı aşağıdakilerden hangisidir?
Karl Brunner |
Milton Friedman |
John Fraser Muth |
Robert Lucas |
Edmund S. Phelps |
(1968’de İsviçreli iktisatçı Karl Brunner (1926-1989)’in Federal Reserv Bank Saint Louis Review’de yayınlanan makalesinde “Monetarizm” kavramını ilk kez kullanılarak 1920’lerde bilinen ve sonra unutulan para prensiplerini başka bir deyişle klasiklerin miktar teorisini yeniden hatırlatmıştır.
6.Soru
Monetaristlerin çoğunluğu hangi iktisat okulu üyelerinden oluşmaktadır?
Virginia İktisat Okulu |
Keynesgil İktisat Okulu |
Avusturya Okulu |
Chicago Okulu |
Klasik İktisat Okulu |
Monetaristlerin çoğunluğunu, Chicago çevresinden yetişmiş ve çoğunluğu Friedman’ın öğrencisi olan bilim adamları ile St.Louis Federal Reserv Bankası uzmanları oluşturmaktadır. Doğru yanıt D'dir.
7.Soru
Aşağıdaki iktisatçılardan hangisi Yeni Klasiklerin öncülerindendir?
Milton Friedman |
Robert Lucas |
Edmund Phelps |
Gregory Mankiw |
David Romer |
Yeni klasik iktisadın öncüleri Amerikalı Robert Lucas Jr., Thomas Sargent, Edward Prescott ve Neil Wallace rasyonel beklentiler üzerine önemli çalışmalar yayımlamışlardır. Ayrıca, İngiltere’de Patrick Minford yeni klasik iktisat okulunun önde gelen isimleri olmuşlardır.
Milton Friedman Monetarist; Edmund Phelps, Gregory Mankiw, David Romer ise Yeni Keynesyen iktisatçılar arasındadır.
8.Soru
18. yüzyılın sonlarına doğru Merkantilizm güç kaybetmeye başlamasının sebebi neydi?
Asilzadelerin giderek zenginleşmesi |
Tek taraflı bir politika olması |
Emek-değer teorisine değer verilmesi |
Toprağın değerinin ve rantının belirlenmesi |
Dış ticaretin ülke içindeki ekonomiye canlandırıcı etkisinin olması |
Merkantilizm tek taraflı bir politika idi. Bir ülkenin zenginliğinin altın ve gümüşle ölçülmesi, tarımın ihmal edilerek sanayiye önem verilmesi; devletin, ülkeye altın girmesini teşvik etmek, dışarıya altın çıkmasını önlemek için ekonominin her alanına müdahale etmesi, zamanla bizzat gelişmekte olan sanayileri boğmaya başlamıştır. Böylece, hem eleştirilmesine neden olmuş hem de yeni düşüncelerin meydana gelmesini teşvik etmiştir.
9.Soru
Kısmi denge analizini geliştiren ve Ekonomi'nin İlkeleri'nin yazarı iktisatçı aşağıdakilerden hangisidir?
Alfred Marshall |
Carl Menger |
F. Herman Gossen |
Francis Ysidro Edgeworth |
Leon Walras |
Walras’ın bütün piyasaların aynı anda dengesini öngören genel dengesine karşılık Marshall diğer piyasaları veri kabul edip bir piyasanın dengenin nasıl oluştuğunu ele alan kısmi denge analizini geliştirmiştir. Kısmi denge analizinde denge üzerinde dolaylı etkisi olabilecek ilgili diğer tüm değişkenler sabit kabul edilip bir değişkenin değerlerindeki değişikliğin olası sonuçları incelenir.Neoklasik iktisadın bugünkü ders kitaplarına girecek biçimde formüle edilmesinde en büyük katkısı olan kişi şüphesiz Marshall’dır. Ekonomi’nin İlkeleri, kendisi hayattayken bile tam sekiz baskı yapmış, daha sonra da defalarca basılmıştır. Bu eser on yıllar boyu İngilizce temel ders kitabı özelliğini korumuş, oradaki analizlerin çoğu iktisat biliminin ortak birikimi olarak görüldüğü için doğrudan Marshall’a atıf yapılmadan ders kitaplarında yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır.
10.Soru
- Paranın dolaşım hızı Klasiklerde sabit, Monetaristlerde ise sabit değildir.
- Klasiklerde Milli Gelir ifadesi cari işlemlerin nominal değerini, Monetaristlerde ise sürekli geliri ifade eder.
- Para talebini belirleyen unsur Klasiklerde gelir düzeyi, Monetaristlerde ise gelir düzeyi ve faiz oranıdır.
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri Klasikler ile Monetaristler arasındaki farklardandır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
Klasik Miktar Teorisi ile Modern Miktar Teorisi arasındaki farklar aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
- Klasiklerde paranın dolaşımı sabit (veri) iken, Monetaristlerde sabit değildir. Monetaristlerde paranın dolaşım hızı; sürekli gelir, faiz oranı, beklenen enflasyon oranı gibi gözlemlenebilen birkaç değişkenin istikrarlı bir fonksiyonudur.
- Klasiklerde Milli Gelir (MG) ifadesi cari işlemlerin nominal değerini ifade eder. Monetaristlerde ise, MG ile kastedilen şey “sürekli gelir” olup servet ile ifade edilmiştir.
- Klasiklerde para talebini belirleyen unsur gelir düzeyidir. Görüldüğü gibi, Monetarist yaklaşımda paranın getirisi sabitken tahvillerin getirisinin azalması, elde tutulan para miktarını arttırmaktadır. Para talebini belirleyen unsurlar, gelir düzeyi ve faiz oranıdır.
11.Soru
- Paranın dolaşımı sabittir
- Para talebini gelir düzeyi ve faiz oranı belirler
- Milli Gelir cari işlemlerin nominal değerini ifade eder
- Enflasyon paranın dolaşım hızını etkiler
Miktar teorilerine ilişkin yukarıda verilen ifadelerden hangisi ya da hangileri klasik miktar teorisini aittir?
I |
IV |
I-III |
II-IV |
I-II-IV |
Klasik miktar teorisinde paranın dolaşımı sabit veri iken, monetaristlerde sabit değildir. Monetaristlerde paranın dolaşım hızı; sürekli gelir, faiz oranı, beklenen enflasyon oranı gibi gözlemlenebilen birkaç değişkenin istikrarlı bir fonksiyonudur. Klasiklerde Milli Gelir ifadesi cari işlemlerin nominal değerini ifade eder. Monetaristlerde ise, MG ile kastedilen şey “sürekli gelir” olup servet ile ifade edilmiştir. Klasiklerde para talebini belirleyen unsur gelir düzeyidir. Görüldüğü gibi, monetarist yaklaşımda paranın getirisi sabitken tahvillerin getirisinin azalması, elde tutulan para miktarını arttırmaktadır. Para talebini belirleyen unsurlar, gelir düzeyi ve faiz oranıdır. Bu durumda doğru cevap C seçeneğidir.
12.Soru
Ekonomiyi mikro ve makro iktisat olarak ayıran iktisatçı kimdir?
Adam Smith |
David Ricardo |
John Maynard Keynes |
Thortein Bunde Veblen |
Thomas Robert Malthus |
Keynes’e kadar iktisatçılar “mikro-makro” diye iktisatta bir ayrım yapmamışlardır. Fakat Keynes’le birlikte böyle bir ayrım başlamıştır. Mikro iktisat bireysel karar vericilerin davranışlarını incelerken, makro iktisat ise ekonomik birimlerin toplu davranışlarını inceler. Bu doğrultuda Keynesyen analiz tek bir mal veya hizmetin fiyatındaki artıştan ziyade;
- Ekonomideki bütün mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki ortalama artışı yansıtan enflasyon,
- Tek bir işçinin emek arzından ziyade ekonomideki tüm çalışanları kapsayan toplam istihdam,
- İş bulamayan herkesi içine alan işsizlik oranı gibi
makro kavramları çalışma konusu haline getirmiştir.
13.Soru
Keynes’le birlikte ortaya çıkan ayrım aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Kapitalist-Komünist İktisat |
Mikro-Makro İktisat |
Liberal-Muhafazakar İktisat |
Merkantilist-Kolonyalist İktisat |
Üretici-Tüketici İktisat |
Keynes’e kadar iktisatçılar “mikro-makro” diye bir ayrım yapmamışlardır. Fakat Keynes’le birlikte böyle bir ayrım başlamıştır.
14.Soru
Günümüzde toplam talep olarak da bilinen ve uygulanan “efektif talep” kavramına vurgu yapan Keynes’in toplam talebi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Toplam talep toplam harcamalardan meydana gelir. |
Toplam talep ulusal gelirin, üretim düzeyinin ve istihdamın önemli belirleyicisidir. |
Toplam talebi meydana getiren toplam harcamalar ise ekonomideki tüketim, yatırım, kamu harcamaları ve net ihracatın toplamından oluşur. |
Toplam talep toplam tüketimi ve harcamaları kısar böylece ürünleri depolarda biriken firmalar daha fazla işçi istihdam eder. |
Ekonomideki tüm firmalar satış yapmak ümidiyle reel bir çıktı düzeyi üretir fakat toplam harcamalar üretilen tüm bu çıktı düzeyini satın almak için yeterli olmaz. |
Keynes efektif talep kavramı üzerine vurgu yapmıştır. Bu kavram günümüzde toplam talep olarak da nitelendirilmektedir. Keynes’e göre, toplam talep; ulusal gelirin, üretim düzeyinin ve istihdamın en önemli belirleyicisidir ve toplam talep toplam harcamalardan meydana gelir. Toplam harcamaların; ekonomideki tüketim, yatırım, kamu harcamaları ve net ihracatın toplamından oluştuğunu söylemiştir. Ekonomideki tüm firmalar satış yapmak ümidiyle reel bir çıktı düzeyi üretir. Fakat bazen toplam harcamalar üretilen tüm bu çıktı düzeyini satın olmak için yeterli olmayabilir. Satılamayan ürünler firmaların bünyesinde biriktikçe firmalar işçi çıkarmaya ve üretimlerini düşürmeye başlarlar.
15.Soru
Aşağıdaki ülkelerden hangisinde 1973 yılında darbe ile iktidara gelen yönetim Freadman'ın ekonomik libaralizmini katı bir biçimde ve uzun süre uyglamıştır?
Büyük Britanya |
Amerika |
Türkiye |
Şili |
Çin |
Şili’de 1973 yılında sosyal demokrat Allende’yi darbe ile devirerek iktidara gelendiktatör Augusto Pinochet tarafından Friedman ekonomik politikasının radikal bir biçimde kabul ettirilmesi, 70’li yılların ortasından sonra ülkede ağır toplumsal çekişmelere neden olmuştur. Friedman’ın açık destek verdiği hatta bazen övdüğü Pinochet döneminde emeklilik fonları özelleştirilmiş, servet ve işletme kârları üzerindeki vergiler kaldırılmıştır. 212 kamu işletmesi ve 66 banka özelleştirilmiştir. Friedman’ın ekonomik liberalizmi ABD’de, Türkiye'de ve Büyük Britanya’da da politika üzerinde son derece etkili olmuştur. Ancak, ne Reagan ne Thatcher, Friedman’ın paracı politikalarını kendi ülkelerinde, Şili’de olduğu gibi, tümüyle ve uzun süre uygulamaya cesaret edememişlerdir.
16.Soru
Aşağıda verilen iktisatçılardan hangisi Eski Kurumcu İktisat düşüncesinin savunucularından biridir?
Veblen |
Coase |
Williamson |
North |
Posner |
Veblen, Eski Kurumcu İktisatçılar arasındayken; Aralarında R. Coase, Williamson, D. North, Posner gibi iktisatçıların bulunduğu ve yerleşik iktisadın kavramsal araçlarını kurumsal iktisadın inceleme konularına uyarlayarak yerleşik iktisadın alanını genişleten iktisatçılara da yeni kurumcular denmektedir.
17.Soru
İktisat literatüründe iki uç olan tam rekabet piyasası ile tekel piyasası arasında tanımlanabilecek tekelci rekabet adıyla yeni bir piyasa türünden bahseden iktisatçı kimdir?
Walras |
Wicksell |
Marshall |
Chamberlin |
Edgeworth |
Chamberlin literatürde iki uç olan tam rekabet piyasası ile tekel piyasası arasında tanımlanabilecek tekelci rekabet adıyla yeni bir piyasa türünden bahseder. Bu piyasada firmalar, birbirinin aynısı olmayan ama tüketicinin aynı ihtiyacını karşılayan, yani birbiri yerine ikame edilebilir özellikler taşıyan ürünler üretirler. Firmalar, ürünlerini sanki rakip firmalarınkinden çok değişikmiş gibi farklılaştırır, tüketicinin kendi malları yerine diğer malları satın almaması için reklam ve tanıtım yaparlar.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi veya hangileri 1929 ekonomik buhranının nedenlerindendir?
I) Tarım ürünlerine olan talebin inelastik oluşu yüzünden çiftçinin gittikçe azalan satın alma gücü
II) Devletin ekonomiye sürekli müdahalede bulunması
III) Teknolojik işsizliğin giderek artması
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
1929 ekonomik krizinin nedenleri maddeler halinde şöyle özetlenebilir: 1. Kötü yapılanmış bankalar nedeniyle zaten zayıf ve spekülatif olan kredi yapısının Wall Street’teki çöküş nedeniyle yıkılması 2. Uygulanan yanlış para politikaları ve devletim piyasaya müdahale etmemesi 3. Tarım ürünlerine olan talebin inelastik oluşu yüzünden çiftçinin gittikçe azalan satın alma gücü 4. Teknolojik işsizliğin giderek artması 5. Kötü ve gittikçe kötüleşen gelir dağılımı 6. Bütün bu nedenlerin etkisi altında tamamen altüst olan sermaye birikimi 7. Yatırımlardaki düşüşün ulusal gelirde düşmeyi de beraberinde getirmesi 8. Yatırım harcamalarındaki ufak bir düşüşün çarpan etkisiyle ulusal gelirde çok daha şiddetli bir azalmayı ortaya çıkarması. Görüldüğü gibi problem devletin ekonomiye müdahale etmesinden ziyade etmemesidir. Doğru cevap D'dir.
19.Soru
Friedman'ın beşeri ve beşeri olmayan servetten elde eldilmesi beklenen uzun dönemli gelire verdiği ad aşağıdakilerden hangisidir?
Sürekli gelir |
Marjinal gelir |
Nominal gelir |
Milli gelir |
Artık gelir |
Sürekli gelir gerek beşeri gerekse bireysel olmaya servetten elde edilmesi beklenen uzun dönemli gelirdir.
20.Soru
İktisadi düşünce tarihini yanlıştan doğruya giden bir çizgi olarak gören yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Relativist |
Araştırma programları |
Absolist |
İktisadi analiz |
Stokalastizm |
Absolutist iktisatçılar iktisadi düşünce tarihini yanlıştan, doğruya giden doğrusal bir çizgi gibi değerlendirirler. Bunun için iktisadi düşünce tarihçisi, geçmişte ve şimdi iktisat teorisine yapılan bilimsel katkılar üzerinde durur. Doğru cevap C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ