Hukukun Temel Kavramları Ara 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kanunun öngördüğü kurucu unsurlara sahip olan ancak kanunun emredici hükümlerine aykırı olarak yapılan hukuki işlemler aleyhine uygulanan yaptırım hangisidir?
Geçersizlik |
Mutlak butlan (Kesin hükümsüzlük) |
Cebri icra |
Kısmi butlan |
Tek taraflı bağlamazlık (Eksiklik) |
Kanunun öngördüğü kurucu unsurlara sahip olan ancak kanunun emredici hükümlerine aykırı olarak yapılan hukuki işlemler aleyhine uygulanan yaptırım mutlak butlandır. Doğru cevap B'dir
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ahlak kurallarının özelliklerinden değildir?
Ahlak kuralları sadece toplumsal davranışlarla ilgilenir. |
Ahlak kurallarına uymamanın yaptırımı manevidir. |
Ahlak kuralları kişilere yükümlülükler getirir. |
Ahlak kurallarının nesnel ve öznel olarak iki yönü bulunmaktadır. |
Ahlak kuralları hukuk kurallarına göre daha geniş bir alanı kapsar. |
Hukuk kuralları ahlak kurallarına göre daha dar bir alanı kapsar. Zira ahlak kuralları subjektif ve objektif kurallarla hem toplumsal hem de kişisel değer yargılarını içerirken; hukuk kuralları sadece toplumsal olan, dışa yansıyan davranışlarla ilgilenir. Ahlak kurallarına uymamanın yaptırımı manevi iken hukuk kurallarına uyulmadığı taktirde maddi yaptırımla karşılaşılır. Ahlak kuralları kişilere yükümlülükler getirirken hukuk kuralları hem yükümlülük hem de yetki verebilir.
3.Soru
Özel hukuk alanında ortaya çıkan uyuşmazlıkları çözen ilk derece mahkemesi hangisidir?
Hukuk mahkemesi |
Ceza mahkemesi |
İdare mahkemesi |
Anayasa mahkemesi |
Bölge adliye mahkemesi |
Hukuk mahkemeleri, özel hukuk alanında ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözüldüğü ve karara bağlandığı adlî yargı ilk derece mahkemeleridir.
4.Soru
İnsanlar arasındaki doğumdan ölüme dek her tür ve düzeydeki toplumsal ilişkinin incelendiği, sözleşme, miras, evlenme, boşanma,tazminat ve benzeri işlemlerin yer aldığı Klasik İslam hukuku bölümü aşağıdakilerden hangisidir?
Fıkıh |
İbadat |
Muamelat |
Ukubat |
Maslahat |
Muâmelât (işlemler): İnsanlar arasındaki doğumdan ölüme dek her tür ve düzeydeki toplumsal ilişki, bu bölümde incelenir. Sözleşme, miras, evlenme, boşanma,tazminat ve benzeri işlemler bu bölüm altında incelenmiştir. Devletlerarası ilişkiler de kişiler arası ilişkilere kıyasen hukuk konusu yapıldığından, onlar da bu bölüme dahil olurlar. Kimi alimler Münâkehât’ı, yani evlenme, boşanma ve benzeri işlemleri ayrı bir bölüm olarak da değerlendirirler.
5.Soru
“Göze göz dişe diş” şeklinde ifade edilebilecek kavram aşağıdakilerden hangisidi?
Kısas uygulamaları |
Uzlaşma |
Hakeme başvurma |
Maddi nitelik |
Kişisel öç |
Yaptırımın ikinci aşamasında kısas uygulamaları dikkati çekmektedir. “Göze göz dişe diş” şeklinde ifade edilebilecek kısas uygulamalarının yarattığı sakıncalar toplumları başka yaptırımlar aramaya yöneltmiştir. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.
6.Soru
Bir davada ileri sürülen taleplerin maddi hukuk kurallarına göre incelenmesi sonucunda, davanın esas bakımından kabulü veya reddi şeklinde mahkemece verilen nihai karara ne ad verilir?
Ara karar |
Kesin karar |
Hüküm |
Temyiz |
İlam |
Çeldirici seçenekler verilmiş olsa da tanımın bütün unsurlarını taşıyan seçenek "hüküm"dür. İlam hükmün yazılı mühürlü nüshasıdır. Kesin karar ise doğru ve eksiksiz bir ifade değildir. Cevap C dir.
7.Soru
Allah'ın haklarına karşı işlenen suçlara uygulanacak cezaya ne ad verilir?
Kısas |
Ta'zir |
Şer'iat |
Hadd |
Ukubat |
Kısas, had ve ta’zir olmak üzere üç de yaptırım grubu vardır.
Kısas, öldürme, yaralama ya da bir uzvun kullanılamaz hale getirilmesi ile sonuçlanan fiillerin bilerek ve isteyerek (kasden) işleyen faillerinin, kadı kararıyla işledikleri suçun aynısına maruz bırakılarak cezalandırılmasıdır.
Allah’ın haklarına karşı işlenen suçlara ise hadd cezası uygulanır. Hadd cezası Kur’ân’da yer alan zina, hırsızlık, kazf (zina iftirası), yol kesme (kat’ül târik) suçları ile sonradan icma ile bu kapsama sokulan hamr (ekşime sonucu alkol içeren içkiler) içme suçlarına karşılık gelen yaptırımları topluca ifade eder. Kur’ân’da zinanın yüz değnek ile cezalandırılması buyurulmuş iken, sonradan gene icma ile, değnek vurma cezası recme dönüştürülmüştür. Recm, suçlunun taşlanarak infaz edilmesidir ve Musevi hukukuna dek tarihi izlenebilen bir yaptırımdır.
Kısas ve Hadd kapsamında yer almayıp, örneğin dolandırıcılık, evrakta sahtecilik, şantaj, yalancı tanıklık gibi suç ve ceza olarak belirlenmeleri kamu düzenine bırakılmış kimi fiillere ise ta’zir cezaları
uygulanır.
8.Soru
Bir mahkemenin yargı yetkisinin sınırlarını belirleyen idarî ve coğrafi çevreye ne denir?
Yargı yolu |
Yargı çevresi |
Kanun yolu |
Kanun çevresi |
Kovıuşturma çevresi |
Yargı çevresi, bir mahkemenin yargı yetkisinin sınırlarını belirleyen idarî ve coğrafi çevredir. Hukuk ve ceza mahkemelerinin yargı çevresi, kural olarak, bulundukları il merkezi ve ilçeler ile bunlara adlî yönden bağlanan ilçelerin idarî sınırlarıdır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Bölge İdare mahkemelerinin görev ve özelliklerinden biri değildir?
İdare ve vergi mahkemeleri kararlarına karşı yapılan istinaf başvurularını inceleyip karara bağlamak, |
Bir başkan ve yeteri kadar üyeden oluşan ve kurul halinde çalışan toplu bir mahkemedir. |
Başkanlık, başkanlar kurulu, daireler, bölge idare mahkemesi adalet komisyonu ve müdürlüklerden oluşur. |
Amme Alacaklarının Tahsil Usûlü Hakkında Kanunun uygulanmasına ilişkin davaları çözmekle görevli mahkemeleridir. |
Bir başkan ve iki üyenin katılımıyla toplanır. |
Amme Alacaklarının Tahsil Usûlü Hakkında Kanunun uygulanmasına ilişkin davaları çözmekle görevli ilk derece Vergi mahkemeleridir. Doğru cevap D şıkkıdır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, yalnızca bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerinin görevlerinden biridir?
İlk derece ceza mahkemelerince verilen ve kesin olmayan hüküm ve kararlara karşı yapılacak istinaf başvurularını karara bağlamak, |
Yargı çevresi içerisinde bulunan ilk derece ceza mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek, |
Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak, |
Yargı çevresindeki yetkili ilk derece hukuk mahkemesinin bir davaya bakmasına fiili veya hukuki bir engel çıktığı veya iki |
Yargı çevresindeki ilk derece ceza mahkemeleri hâkimlerinin davayı görmeye hukuki veya fiili engellerinin çıkması hâlinde, o |
Bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerinin görevlerinden biri, Yargı çevresindeki yetkili ilk derece hukuk mahkemesinin bir davaya bakmasına fiili veya hukuki bir engel çıktığı veya iki mahkemenin yargı sınırları kapsamının belirlenmesinde tereddüt edildiği takdirde, o davanın bölge adliye mahkemesi yargı çevresi içerisinde başka bir hukuk mahkemesine nakline veya yetkili mahkemenin tayinine karar vermek, Doğru cevap D şıkkıdır.
11.Soru
İdari yargı kolunda, birden fazla idare veya vergi mahkemesi kurulduğu takdirde, bu mahkemeler arası iş bölümünü belirleyen merci kimdir?
İçtihatları Birleştirme Kurulu |
Danıştay Dava Daireleri |
Uyuşmazlık Mahkemeleri |
Adalet Bakanlığı |
Hakimler ve Savcılar Kurulu |
İdari yargı kolunda, birden fazla idare veya vergi mahkemesi kurulduğu takdirde, bu mahkemeler arası iş bölümünü belirleyen merci Hakimler ve Savcılar Kurulu'dur. Doğru seçenek E şıkkıdır.
12.Soru
(I) Yönetmelikler
(II) Uluslararası sözleşmeler
(III) Anayasa,
(IV) Cumhurbaşkanlığı kararnamesi
(V) Kanunlar
Kara Avrupası hukuk sistemine göre yukarıda yer alan maddeler, aşağıdaki seçeneklerin hangisinde hiyerarşik olarak doğru sıralanmıştır?
(III),(I), (II), (IV), (V) |
(III), (II), (V), (IV), (I) |
(V), (IV), (I), (III), (II) |
(II), (III), (I), (IV), (V) |
(III), (II), (V), (I), (IV) |
En genel ama en güçlü hukuk kuralları Anayasa’da görülür. Anayasa’dan sonra sırasıyla uluslararası sözleşmeler, kanunlar, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve yönetmelikler gelir.
13.Soru
Kanunun öngördüğü kurucu unsurlara sahip olan ancak kanunun emredici hükümlerine aykırı olarak yapılan hukuki işlemler aleyhine uygulanan yaptırıma ne ad verilir?
Vergi |
Tazminat |
Cebri icra |
Ceza |
Mutlak Butlan |
Mutlak butlan, kanunun öngördüğü kurucu unsurlara sahip olan ancak kanunun emredici hükümlerine aykırı olarak yapılan hukuki işlemler aleyhine uygulanan yaptırımdır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet döneminde hukuki benimseme yöntemi ile değil de Cumhuriyet yasamasının özgün ürünü olarak çıkarılan yasalarındandır?
1864 Ticaret-i Bahriye Kanunamesi |
442 sayılı Köy Kanunu |
1858 Kanunname-i Ticaret |
1880 Usûl-i Muhakemet-i Cezaiye Kanunu (ceza yargılaması) |
Usul-i Muhakematı Kanunu |
Hukuki benimseme, Cumhuriyet Hukuk Devrimi’nin tek yöntemi değilse bile ağırlıklı yöntemi olarak işlev görmüş; devrimci yasamanın 1924 tarihli 442 sayılı Köy Kanunu gibi dili ve yazım tekniğiyle yepyeni ve özgün örneklerinin önüne geçmiştir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1926'da kabul edilen Türk Medeni Kanunu'nun sonuçlarından biri değildir?
Türkiye laik bir hukuk düzenine geçmiş oldu. |
Medeni Kanun ve onu izleyen benimsemelerle, modern hukuki düşünce ve hukuk kültürü de benimsenmiş oldu. |
Çok hukukluluktan çöküşle birlikte çok başlı hukuka evrilen yapı tasfiye edilerek hukukun birliği ve tekliği sağlanmış oldu. |
Hukuku Aile Kararnamesi’yle başlayan çok eşli evliliğin yasaklanması ile tek eşli evliliğin kabulü başta olmak üzere aile düzeni ve evli kadının statüsünde kökten bir değişim gerçekleştirilmiş oldu. |
Türk hukuku Angola Amerikan Hukuk sisteminin bir parçası oldu. |
Türk Medeni Kanununun 1926’da kabulünün sonuçları:
• İlkin Türkiye böylelikle laik bir hukuk düzenine geçmiş oldu. Buna bağlı olarak, Türk hukuku Kıta Avrupası hukukunun bir parçası oldu;
• İkinci olarak, çok hukukluluktan çöküşle birlikte çok başlı hukuka evrilen yapı tasfiye edilerek hukukun birliği ve tekliği sağlanmış oldu;
• Üçüncüsü, Hukuku Aile Kararnamesi’yle başlayan çok eşli evliliğin yasaklanması ile tek eşli evliliğin kabulü başta olmak üzere aile düzeni ve evli kadının statüsünde kökten bir değişim gerçekleştirilmiş oldu.
• Dördüncüsü, ve daha kapsayıcı olanı Medeni Kanun ve onu izleyen benimsemelerle, modern hukuki düşünce ve hukuk kültürü de benimsenmiş oldu.
16.Soru
Bilgi kaynakları, hukuk hakkında bilgi veren, hukuk hakkında bilgiye ulaşılmasını sağlayan kaynaklardır. Aşağıdakilerden hangisi bu bilgi kaynaklarından biridir?
Meclis tutanakları |
Anayasa |
Uluslararası sözleşmeler |
Kanun |
Yönetmelik |
Bilgi kaynakları, hukuk hakkında bilgi veren, hukuk hakkında bilgiye ulaşılmasını sağlayan kaynaklardır. Resmî Gazete, düsturlar, meclis tutanakları, hukuk kitapları, İnternet siteleri, bloglar, içtihat derlemeleri hep hukukun bilgi kaynaklarıdır.
17.Soru
Görülmekte olan bir davada, taraflardan biri, mahkeme tarafından olaya uygulanan kanun hükmünün eşitliğe aykırı olduğu idiasında bulunur. Tarafın iddiasını inceleyen mahkeme, tarafın iddiasında haklı olduğunu düşünür. Bu eşitlik ilkesine aykırı olduğu düşünülen kanun hükmü ile ilgili olarak ne yapılmalıdır?
Yargılama sırasında ihmâl edilmelidir. |
Soyut norm denetimi yapılmalıdır. |
Somut norm denetimi yapılmalıdır. |
Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunulmalıdır. |
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurulmalıdır. |
Eşitlik ilkesine aykırılık iddiası, Anayasa'ya aykırılık iddiası anlamına gelir. Zira Eşitlik ilkesi, Anayasa'nın genel esaslarından biridir. Olayda somut norm denetimi uygulanmalıdır. Somut norm denetimi, görülmekte olan (derdest) bir davada, davaya bakan mahkemenin, uygulanacak kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümlerini Anayasa’ya aykırı görürse veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasını ciddî bulursa, itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesi’ne başvurması ve Anayasa Mahkemesi’nin bu konuda vereceği karara kadar davayı geri bırakması suretiyle gerçekleşir. Anayasa Mahkemesi, itiraz başvurusunun kendisine ulaşmasından itibaren beş ay içinde, kararını vermelidir. Bu süre içinde karar verilmezse, mahkeme davayı yürürlükteki kanun hükümlerine göre sonuçlandırır (AY m. 152). Ancak, mahkemenin nihai karar kesinleşinceye kadar Anayasa Mahkemesi tarafından karar verilirse, davaya bakan mahkeme bu karara uymak zorundadır.
18.Soru
Hukukun kaynakları bakımından 1982 Anayasası'nın sahip olduğu özelliklere ilişkin aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Yumuşak bir anayasadır. |
Tali kurucu iktidar tarafından tamamen değiştirilebilir. |
Anayasa değişikliğini halk oyuna sunma yetkisi meclis başkanındadır. |
Kanunlar hiyerarşisinde en üstte yer alır. |
Asli kurucu iktidarlar yalnızca olağan durumlarda anayasa yapma yetkisine sahiptir. |
Anayasa’lar devrim, hükûmet darbesi, savaş ve benzeri olağanüstü durumlarda ortaya çıkan asli kurucu iktidarlarca yapılır. Niteliği itibarıyla asli kurucu iktidarlar sınırsız yetkilere sahiptirler ki, bu yetkilerden biri de Anayasa yapmaktır.
Anayasa’lar bir kez yapıldıktan sonra kendi belirledikleri esaslara göre değiştirilebilirler. Anayasa’da değişiklik yapma iktidarı tali kurucu iktidara aittir. Tali kurucu iktidar asli kurucu iktidar gibi sınırsız yetkilere sahip olmadığı için Anayasa’ların sadece belli maddelerinde değişiklik yapabilirler.
Ülkemizde bugün yürürlükte olan 1982 Anayasası sert bir Anayasa’dır. Sert Anayasa demek diğer kanunlara göre daha güç koşulların yerine getirilmesiyle yani daha zor değiştirilebilen Anayasa
demektir. Anayasa’nın hangi süreçlerden geçilerek değiştirilebileceği 1982 Anayasası’nın 175. maddesinde olabildiğince ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir.
Meclisce üye tamsayısının beşte üçü ile veya üçte ikisinden az oyla kabul edilen Anayasa değişikliği hakkındaki Kanun, Cumhurbaşkanı tarafından Meclise iade edilmediği takdirde halkoyuna sunulmak üzere Resmî Gazetede yayımlanır. Doğrudan veya Cumhurbaşkanının iadesi üzerine, Meclis üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile kabul edilen Anayasa değişikliğine ilişkin kanun veya gerekli görülen maddeleri Cumhurbaşkanı tarafından halk oyuna sunulabilir.
Kanunlar hiyerarşisinin en üstünde yer alan Anayasa, devletin ve hukuk sisteminin genel esaslarını düzenlemekte ayrıntıyı kendinden altta yer alan diğer yazılı hukuk kurallarına bırakmaktadır.
19.Soru
"İstinaf" teriminin açıklaması, aşağıdaki şıklardan hangisinde verilmiştir?
Bir mahkemenin yargı yetkisinin sınırlarını belirleyen idarî ve coğrafi çevredir. |
İlk derece mahkemelerince verilen kararların bölge adliye mahkemeleri tarafından olgu ve hukuk yönünden incelenmesi (denetlenmesi) suretiyle düzeltilmesi, iyileştirilmesi veya iptal edilmesi amacına yönelik bir kanun yoludur. |
Özel hukuk alanında ortaya çıkan uyuşmazlıkların (örneğin boşanma, tazminat, alacak davası vb.) çözüldüğü ve karara bağlandığı adlî yargı ilk derece mahkemeleridir. |
Özel bir kanunla kurulan ve bakacakları dava ve işler belirli kişiler veya uyuşmazlık türleri ile sınırlandırılmış bulunan mahkemelerdir. |
Bir davada ileri sürülen taleplerin maddi hukuk kurallarına göre incelenmesi sonucunda, davanın esas bakımından kabulü veya reddi şeklinde mahkemece verilen nihai karardır. |
İstinaf: İlk derece mahkemelerince verilen kararların bölge adliye mahkemeleri tarafından olgu ve hukuk yönünden incelenmesi (denetlenmesi) suretiyle düzeltilmesi, iyileştirilmesi veya iptal edilmesi amacına yönelik bir kanun yoludur.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Asliye hukuk mahkemesinin baktığı davalardandır?
Dava konusunun değer veya miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs varlığına ilişkin davalara bakar. |
Kira ilişkisinden doğan tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara |
Taşınır ve taşınmaz mal veya hakkın paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin davalara bakar. |
Taşınır ve taşınmaz mallarda, sadece zilyetliğin korunmasına yönelik olan davalara bakar. |
Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile diğer kanunların, sulh hukuk mahkemesi |
Asliye hukuk mahkemesi, kanunlarda aksine bir düzenleme bulunmadıkça,
- Dava konusunun değer veya miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs varlığına ilişkin davalara,
- Sulh hukuk mahkemesi ve diğer özel mahkemelerin görev alanları dışında
kalan tüm dava ve işlere bakar.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ