ALTERNATİF TURİZM Dersi Gastronomi Turizmi soru cevapları:
Toplam 35 Soru & Cevap#1
SORU: Gastronomi turizmi neden hem kültür turizmi hem de alternatif turizm olarak değerlendirilebilir?
CEVAP: Gastronomi turizmi, gerek ülkeye ve bölgeye özgü somut olmayan kültürel mirası temsil etmesi açısından gerekse bu konuya ilgi duyan çok sayıda turist tarafından tercih edilir olması nedeniyle her iki turizm çeşidi arasında önemli bir yere sahiptir. Turistlerin tercihleri bakımından hem bir bölgenin yeme-içme kültürünün deneyimlenmesi, hem de ünlü şeflerin lokantalarının destinasyon haline gelmeleri veya bölgelerin yiyecek ve içecek üretim, sunum ve tadım turlarının artması açısından çeşitli ihtiyaçları karşılaması bakımından gastronomi turizmi bu nedenlerle hem kültür turizmi, hem de alternatif turizm olarak değerlendirilebilmektedir.
#2
SORU: Gastronomi nedir ve nasıl ortaya çıkmıştır?
CEVAP: Gastronomi terimi, Yunanca gaster (mide) ve namos (yasa) sözcüklerinin birleşiminden meydana gelmiş olan ve günümüzde temel anlamı iyi yeme-içme bilimi ve sanatını ifade etmek için kullanılan bir terimdir. İlk olarak 17. yüzyılda Lavoisier tarafından kullanılsa da terimin ilk tanımı, bundan yaklaşık 50 yıl sonra Brillat Savarin tarafından tat alma bilimi olarak yapılmıştır. Bu bağlamda Savarin’in Tadın Fizyolojisi eserinde gastronomi, insan beslenmesi ile ilgili olan her şeyin sistematik olarak incelenmesi şeklinde tanımlansa da yemek yeme eyleminin kendisinin sadece açlığı gidermek için değil, aynı zamanda keyif almak için gerçekleştirilen bir eylem olarak kabul edilmesinin de gerektiği ifade edilmektedir.
#3
SORU: Gastronomi başlığı altına giren konular nelerdir?
CEVAP: Kapsamı bakımından gastronomi, gıda bilimi, kimya, fizik, psikoloji, sosyoloji, tarih, coğrafya, ziraat, ekonomi, tıp, antropoloji, arkeoloji ve turizm gibi bir çok pozitif ve sosyal bilim ile ilişkili çok yönlü bir yapıya sahiptir. Buna ek olarak yaratıcılık ve estetik gibi konuları da kapsaması nedeniyle sanatsal bir boyutu da bulunmaktadır. Bu çerçevede gastronomi başlığı altında aşağıdaki konuların kapsandığı söylenebilir: • Ülke, yöre ve bölge mutfaklarının tarihleri, gelenekleri ve görenekleri ile ilişkilendirilerek araştırılması yoluyla kültür ve yemek arasındaki ilişkilerin ortaya konması. • Kültürlere göre değişkenlik gösteren tüketim alışkanlıklarının insanlar için en faydalı ve iyi biçimlerinin ortaya konması • Yemeklerin yapımında ve sunumunda kullanılan temel gıdaların hangi coğrafyada, hangi aşamalardan geçerek, ne şekilde üretildiğinin ve bu ürünlerin tarladan sofraya gelmesine kadar geçen süreç kapsamında yer alan tüm aşamaların araştırılması. • Doğru yiyeceklerin seçilmesi, işlenmesihazırlanması, (pişirme gerektiriyorsa) en uygun yöntemlerle pişirilmesi, uygun kombinasyonlarla sunulması ve gerekiyorsa dağıtımı ile devam eden süreç boyunca ve tadan kişilerin bu yiyeceklerden keyif almalarının sağlanması için neler yapılması gerektiğinin belirlenmesi. Diğer bir ifade ile insanlara yiyecek ve içecek hizmetlerinin nasıl ve ne şekilde sunulacağının belirlenmesi. • Yiyecek ve içeceklerin servisi ve kalitesi ile yemek yenilen mekanların ve bu mekanlarda çalışan personelin özelliklerinin belirlenmesine ve nasıl olması gerektiğinin tespitine yönelik araştırmaların yapılması. • Yaratıcı menülerin hazırlanması, yenilebilir tüm yiyeceklerin hijyenik ve sağlığa uygun ortamlarda saklanması, damak ve göz zevkini amaçlayarak sofraya getirilmek üzere hazırlanması ve sunulması. Gastronominin kapsamı çerçevesinde besin öğeleri ve insan vücudu arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi bakımında fizik, kimya, biyoloji; hijyen ve sanitasyon incelemeleri bakımından gıda bilimi ve tıp gibi fen bilimleri ile ilişkilidir. Yeme-içme ve insan ilişkisinin sorgulanması bakımından psikoloji ve sosyoloji ile; bu öğelerin toplumsal boyutunu incelemesi bakımından da sosyoloji ile, tarihsel boyutunun incelenmesi açısından da antropoloji ve arkeoloji ile de ilişkilidir. Son olarak da kültüre özgü yiyeceklerin incelenmesi ve tanıtılması bakımından turizm, halkbilim ve pazarlama ile de ilişkilidir.
#4
SORU: Gastronominin alt dalları nelerdir?
CEVAP: Temel olarak dört farklı gastronomi başlığı bulunmaktadır: • Teorik gastronomi: Genel anlamda yemek reçeteleri ile ilgilidir. Teorik gastronomi kapsamında yemek reçetelerinin düzenlenerek, yazılı ve görsel materyallere dönüştürülmesi konuları yer almaktadır. Teorik gastronominin kültürel mirası temsil eden yöresel yemeklerin günümüze kazandırılmasına yardımcı olduğu da söylenebilir. • Teknik gastronomi: Uygulamalı gastronomi ile birlikte düşünülmekte ve onun bir alt dalı olarak kabul edilmektedir. Temelde reçetelerin nasıl yemek haline getirileceği ile ilgili olup; menü mühendisliği, satış analizleri, yeni üretim yöntemleri ve gıda güvenliğinin sağlanması gibi konuları da kapsamaktadır. • Besin gastronomisi: Yemeklerin besinsel değerleriyle ve insanların tükettikleri yiyeceklerden psikolojik açıdan nasıl etkilendikleri ile ilgilidir. • Uygulamalı gastronomi: Dünya çapında çeşitli yiyecek ve içeceklerin hazırlanması, yapılışı ve servisi ile ilgilidir. Bu bağlamda ülke, bölge ve yöre mutfaklarının karakteristik özelliklerini hem kültürel açıdan hem de üretim ve servis süreçleri çerçevesinde incelemektedir. Yiyecek ve içeceklerden en yüksek düzeyde haz almayı sağlamaya yönelik çalışmaları da içermektedir.
#5
SORU: Gastronominin üretim ve tüketim boyutları nelerdir ve bu iki boyutun ilişkisi bakımından gastronomi nedir?
CEVAP: Gastronomi kavramı üretim ve tüketim boyutları ve bu iki boyutun birleşimi açısından değerlendirildiğinde şu özellikleriyle dikkat çekmektedir. 1. Üretim boyutu: • Mükemmel yemek hazırlama, pişirme, sunma ve iyi masa hazırlama bilim ve sanatı. • İyi yemek yeme ile ilgili faaliyetler ve bilgi birikimi. • Yemek pişirme ve aşçılık ile ilgili prensip ve uygulamalar. 2. Tüketim boyutu: • İyi yiyecek ve içecekten hoşlanma. • İyi yemek yemeye abartılı derecede tutkun olma. • Lüks ve lezzetli yiyeceklere düşkünlük. 3. Her iki boyut: • Yiyeceklerin hazırlanması, pişirilmesi ve servis edilme süreci. • Yemeğin uygun kurallar ve araç-gereçler kullanarak sunulup yenilenmesi sanatı. • Menüde bulunan yemeklerin ne kadar satıldığı. • Belirli bölge ve ülkelerle ilgili mutfak kültür, gelenek ve göreneklerini de içeren; iyi yiyecek yeme bilim ve sanatı. • Damak tadı ve iştah gibi zevklerin, tarihsel bilgi, kültür, alışkanlık, yetenek, emek ve ihtimamla beğeniye uygun şekilde ahenkle bir araya getirilmesidir.
#6
SORU: Gastronom, gurme, degüstatör kavramlarını açıklayınız?
CEVAP: Gastronom, yeme-içme alanında uzman, mutfak ve servis sanatları konusunda eğitimli olan kişidir. Gurme, yemeğin ve içkinin tadından anlayan tadım ustası kişidir. Degüstasyon ise genellikle içecekleri ve bazen de yiyecekleri duyu organlarımızı kullanarak üç aşamada inceleme işlemine verilen isimdir. Görsel inceleme, koku incelemesi ve tat incelemesi süreçlerini içeren degüstasyon işlemini gerçekleştiren ve bu konuda bilgili olan uzman kişiye ise degüstatör denilmektedir. Çoğunlukla şarap uzmanı olduğu düşünülse de tüm gıdalar için degüstasyon süreci geçerli olmaktadır ve uzmanları, degastütörleri olabilmektedir.
#7
SORU: Gastronomi ve turizm arasındaki ilişki nasıl açıklanabilir?
CEVAP: İnsanların seyahatleri sırasında beslenme ihtiyaçlarını karşılamak zorunda olmaları, gastronomi ve turizm arasındaki ilişkiyi zorunlu kılmaktadır. Yemek yeme, fizyolojik bir ihtiyaç olsa da yiyecek ve içecek sektörlerindeki gelişmeler bu temel ihtiyacın dışında gıda tüketimini bir boş zaman aktivitesine dönüşmesinde etkili olmuştur. Bu bağlamda seyahat halindeki insanların gıda tüketimi sürecinden zevk almaları ve tatmin olmak istemeleri beklenmektedir. Yemek yeme süreci aynı zamanda gıdanın dışında atmosfer, manzara ve anı etkileyen diğer koşullardan zevk ve tatmin almayı da barındırmaktadır.
#8
SORU: Seyahat halindeki tüm yemek yemeler gastronomi turizmi midir?
CEVAP: Seyahat halindeyken bir restoranda yenilecek olan sıradan bir akşam yemeği gastronomi turizmi sayılmazken; özel nitelikli bir yiyeceği tüketme isteği, belli bir yöreye ait bir ürünü tüketme isteği ya da belirli bir aşçının hazırladığı yemekleri tatma isteği gastronomi ile ilgili ziyaret sebepleri arasında yer almaktadır.
#9
SORU: Yemeğin turizme kattığı deneyimler nelerdir?
CEVAP: Yemek, turizm deneyimlerinin temelinde aşağıdaki katkılarda bulunur: • Kültür ile turizmi birbirine bağlar. • Yemek deneyimini geliştirir. • Yöresel karakteristikte yemeklerin üretilmesini sağlar. • Yemek üretimi ve tüketimine yönelik altyapının geliştirilmesini gerektirir. • Yöresel kültürün desteklenmesine yardımcı olur.
#10
SORU: Bir turizm biçimi olarak gastronomi turizmi nedir?
CEVAP: Gastronomi turizmi, seyahatlerinin bir kısmını veya tümünü bir destinasyonun mutfağını tanımak ve tatmak için ya da buna yönelik aktivitelerde yer almak için seyahate çıkan turist ve gezginleri kapsar. Birbirlerinin yerine kullanılan farklı terimler ile bilinse de amaç olarak farklılaşmakla birlikte mutfak turizmi (culinary tourism), yemek turizmi (food tourism), tadım turizmi (tasting tourism) ve gastronomi turizmi (gastronomy tourism) yeme-içme kültürüne dayalı turizm biçimleri olmaktadırlar.
#11
SORU: Gastronomi turizmine katılanlar nasıl insanlar olmaktadırlar ve gastronomi turizmi için konum seçimlerini etkileyen faktörler nelerdir?
CEVAP: Yapılan araştırmalar, gastronomi turizminin yüksek kaliteli yöresel ürünlerin tüketildiği otantik bir deneyim olduğunu, bu sebeple de gastronomi turizmine katılanların bu ürünleri satın alabilecek gelir düzeyine sahip, sofistike bir yaşam tarzını benimsemiş kişilerden oluştuğunu göstermektedir. Turist motivasyonlarında itme ve çekme faktörleri göz önüne alındığında; turistlerin gastronomi turizmi destinasyonlarına yönelmelerinde etkili olan itme faktörleri; günlük hayattan kaçış, aile ile vakit geçirmek, keşfetme, sosyalleşme gibi psikolojik, sosyal ve benmerkezci ihtiyaçların etkili olduğu görülmektedir. Çekme faktörleri ise; kültürel ve doğal çekicilikler, özel etkinlikler ve festivaller, destinasyondaki yemek ürünlerini deneyimleme isteği, dinlence ve eğlenceye yönelik diğer aktiviteler, yerel halkın misafirperverliği ve yörenin gastronomik çeşitliliği olmaktadır. Bu itme ve çekme faktörleri çerçevesinde yemek deneyimlerinin turizmdeki kritik başarı faktörleri şunlar olmaktadır: • Gastronomiyi destekleyerek ziyaretçiler için çekici hale gelecek bir mutfak kültürünün oluşturulması. • Ulusal ve bölgesel mutfak profili oluşturacak kaliteli restoran ağlarının geliştirilmesi. • Yemek ve şarap ihracatının geliştirilmesi. • Yetenekli personeli çekebilmek için eğitim ve staj olanaklarının geliştirilmesi. • Dünya çapında şeflerin yetiştirilmesi. • Yemek deneyimlerinin turistin ihtiyaçlarına uyarlanması. • Otantik yerel mutfağın turist ihtiyaçlarına uyarlanması.
#12
SORU: Yemek turizminin gelişmesini sağlayan küresel eğilimler nelerdir?
CEVAP: Yemek turizminin gelişimini etkileyen eğilimler; büyüyen Pazar, yemek turistinin tanımlanması, tarih ve kültür ile geleneklerin yöresel mutfak gibi unsurların kapsandığı bölgelerin oluşması, yemek turizminin temelini oluşturan yiyecek ve içecekler, kültürel miras, sürdürülebilirlik, kalite, iletişim ve son olarak işbirliği olmaktadır.
#13
SORU: Gastronomi turizmi ile ünlenmiş başlıca ülkeler hangileridir?
CEVAP: Dünyada uzun yıllardır gastronomi turizmi olarak öne çıkan bölgeler İtalya, Fransa, İspanya, Yunanistan, Belçika, Portekiz, ABD, Brezilya, Peru, Meksika, Yeni Zelanda, Güney Afrika, Avustralya, Şili, Malezya, Japonya, Endonezya, Bali, Çin ve Singapur olmaktadır. Bu çerçevede gastronomi turizmi konusunda en fazla örgütlenmiş olan ülke ABD olup sırf yemek turizmi için çalışan 17,879 topluluğu bulunmaktadır. Kurum, şirket ve topluluk sayısı bakımından yemek turizmi ile ilgili en çok faaliyette bulunan ülkeler ise sırasıyla ABD, İsveç ve Kanada olmaktadır.
#14
SORU: Gastronomi turizmini etkileyen bir unsur olarak somut olmaya kültürel miras kapsamında Türkiye’nin değerlendirebileceği kaynaklar nelerdir?
CEVAP: UNESCO’nun İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili listesine dahil üç Türk kaynağı bulunmaktadır: Tören Keşkeği, Mesir macunu ve Türk kahvesi. Buna ek olarak 2015 yışında Gaziantep, gastronomi dalında UNESCO’nun Yaratıcı Şehirler Ağı’na dahil edilerek UNESCO Yaratıcı Gastronomi Şehri olarak tescillenmiştir.
#15
SORU: Türkiye’nin gastronomi turizmi bakımından yürüttüğü çalışmalar ve sonuçları nelerdir?
CEVAP: Ankara Ticaret Odası ve Ankara Patent Bürosu tarafından yapılan araştırma sonucunda üretilen Türkiye’nin Lezzet Haritası, 81 ili kapsayan ve Türkiye genelinde 2205 adet yöresel yiyecek ve içecek çeşidinin belirlendiği önemli bir çalışmadır. Bölgelere göre ayrılabilen bu ürünlerin tanıtımlarının yapılabilmeleri ise coğrafi işaret olarak tescillenmelerini gerektirdiğinden ülkemizde Türk Patent Enstitüsü, Gemlik zeytini, Erzurum Civil peyniri gibi çok sayıda ve çeşitte yiyecek ve içeceği coğrafi işaret olarak tescillemiştir. Bu tanıtımlara ek olarak Türkiye’deki gastronomi turizminin taleplerini karşılamak için dünyada olduğu gibi müzeler ve yiyecekiçecek temalı etkinlikler yürütülmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı da Türkiye’deki gastronomi turizminin potansiyelini tanıtmak için Tanıtıcı Film Projesi, GastroHunt Projesi, Türk Yemekleri Haftası, Türk Mutfağı Tanıtım Günleri, Türk Yemekleri Yarışması ve Akdeniz Ülkeleri Mutfak Günleri gibi uluslararası araştırmalar, projeler ve etkinlikler gerçekleştirmiştir.
#16
SORU:
Aşağıdakilerden Hangisi Gastronomi sözcüğünün tanımıdır?
CEVAP:
Gastronomi, yeme-içme bilimi ve sanatıdır.
#17
SORU:
Aşağıdakilerden Hangisi Gastronominin Kapsadığı Konulardan Biridir?
CEVAP:
Ülke kültür ve yemek arasındaki ilişkilerin ortaya konulması,konularını kapsar.
#18
SORU:
İşlevsel olarak gastronomi; yiyecek haline dönüşebilecek ......cümlesi aşağıdakilerden hangisi ile tamamlanmalıdır ?
CEVAP:
İşlevsel olarak gastronomi; malzemeyi arayan, uygun fiyattan satın alan ve hazırlayanlara rehberlik etmektedir.
#19
SORU:
Teorik gastronomi: Genel anlamda hangi konu ile ilgilidir?
CEVAP:
yemek reçeteleri ile ilgilidir
#20
SORU:
Degüstatör hangi özellikte kişilere verilen tanımdır?
CEVAP:
Şarap başta olmak üzere içeceklerin koku, renk, tat ve görme, koklama ve tatma işlemlerini gerçekleştiren kişilere verilen isimdir
#21
SORU:
İnsanların seyahat edecekleri yeri seçmelerinde gidilecek yerin uzaklığı, bulunduğu coğrafya, iklimi, sosyo-ekonomik koşulları, kullanılabilecek ulaşım araçları gibi pek çok unsur etkili olmaktadır.Aşağıdakilerden Hangisi son yıllarda bunların yanısıra etkilidir?
CEVAP:
Turistik amaçla gidilecek yerin seçiminde etkili olduğunu göstermektedir.
#22
SORU:
Hazırlanan yemeklerin kimyasında coğrafi etkenler özel bir rol oynamışsa biz buna hangi mutfak deriz?
CEVAP:
Hazırlanan yemeklerin kimyasında coğrafi etkenler özel bir rol oynamış, bölgesel hatta yöresel “mutfaklar” ortaya çıkmıştır
#23
SORU:
Bir ülkenin yemek kültürü o ülkenin tarihini, coğrafi
özelliklerini ve....... cümlesini aşağıdaki şıklardan hangisi tamamlar?
CEVAP:
Bir ülkenin yemek kültürü o ülkenin tarihini, coğrafi özelliklerini ve ülkede hâkim olan dini inançları da yansıtır.
#24
SORU:
Yöresel karakteristikte yemeklerin üretilmesini ne sağlar,
CEVAP:
Yöresel karakteristikte yemeklerin üretilmesini Yemek Turizmi Sağlar
#25
SORU:
Destinasyonların sahip oldukları kaynakları belirlemek için neyin türleri araştırılmalıdır?
CEVAP:
Sadece o destinasyonda yetişen sebze-meyve türleri var mı? Sorusu destinasyonların sahip oldukları kaynakları belirlemek için önemlidir.
#26
SORU:
Dünyada gastronomi turizmi destinasyonları olarak tanınmakta olan
bölgeler arasında İtalyanın Hangi bölgesinin adı geçmektedir?
CEVAP:
İtalya’da Toscana bölgesi
#27
SORU:
Dünyada en çok turist çeken yemek odaklı etkinliklerin çoğu İstakoz Festivali ile ünlü hangi ülkededir?
CEVAP:
A.B.D.
#28
SORU:
Dünya’nın en büyük yemek müzesi aşadaki ülkelerden hangisindedir?
CEVAP:
İsviçre’deki Alimentarium Müzesi
#29
SORU:
İçerisinde 11.000 tarih kitabı bulunduğu belirtilen Southern Food and Beverage Museum hangi ülkede bulunan bir Yemek müzesidir?
CEVAP:
Amerika Birleşik Devletleri’nin New Orleans kentinde bulunmaktadır.
#30
SORU:
Salamura hakkında bir kütüphanesi de olan ve geleneksel yemeklerin sunulduğu Kimchi Müzesi hangi Ülkededir?
CEVAP:
Güney Kore’de bulunmaktadır.
#31
SORU:
Türkiye'nin Kültürel Miras Kapsamında değerlendirilecek yiyeceklerinden hangisi aşağıdaki şıklarda verilmiştir?
CEVAP:
Türk kahvesi
#32
SORU:
2012 yılında UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesi’ne kaydedilen Türk yiyeceği hangisidir?
CEVAP:
Mesir Macunu
#33
SORU:
Yaratıcı Şehirler Ağı (Creative Cities Network), 2004 yılında UNESCO tarafından Türkiye'den Gastronomi dalında kabul edilen şehir Aşağıdakilerden hangisidir?
CEVAP:
Gaziantep
#34
SORU:
81 ili kapsayan Türkiye’nin Lezzet Haritası”nda Türkiye genelinde kaç adet yöresel yiyecek ve içecek çeşidi olduğu
belirlenmiştir?
CEVAP:
Türkiye genelinde 2205 adet yöresel yiyecek ve içecek çeşidi olduğubelirlenmiştir.