Gıda Mevzuatı ve Kalite Yönetimi Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
5179 sayılı Gıda Yasası ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
TSE gıda standardlarının uygulanmasını zorunlu hale getirmektedir. |
Gıda güvenliği açısından çiftlikten sofraya kadar gıda zincirinin tümünü dikkate almaktadır. |
Çerçeve niteliğindedir ve ayrıntıların yönetmeliklerle düzenlenmesini öngörmektedir. |
Gıda kodeksine aykırı durumlarda verilecek cezaları da tanımlamaktadır. |
Kontrol yetkisi, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nda toplanmaktadır. |
Bu yasa genel olarak; gıda güvenliği açısından çiftlikten sofraya kadar gıda zincirinin tümünü dikkate almaktadır. Çerçeve niteliğindedir ve ayrıntıların yönetmeliklerle düzenlenmesini öngörmektedir. TSE gıda standardlarını zorunlu uygulamadan kaldırmaktadır, gıda kodeksine aykırı durumlarda verilecek cezaları da tanımlamaktadır. Kontrol yetkisi, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nda toplanmaktadır. Doğru cevap A’dır.
2.Soru
Ürün standartları CAC Prosedür el kitabında açıklanan belli bir formata bağlıdır. Bu format aşağıdaki hangi bilgileri içermektedir?
l. Numune alma ve analiz metotları
ll. Ağırlık ve ölçümler
lll. Gıda katkıları
lV. Temel kompozisyon
V. Etiketleme
l
l ve ll |
ll ve lll |
l, lll ve V |
lll, lV ve V |
l, ll, lll, lV ve V |
Numune alma ve analiz metotları, Ağırlık ve ölçümler, Gıda katkıları, Temel kompozisyon ve Etiketleme; Ürün standartları CAC Prosedür el kitabında açıklanan format bilgileridir.
3.Soru
Gıda kodeksine göre gıda için raf ömrünün etikette belirtilmesi amacıyla etikette bulunması gereken bilgi aşağıdakilerden hangisidir?
Gıdanın içeriği |
Üretim izin tarihi |
Son tüketim tarihi |
Parti ve/veya seri nosu |
Tescilli marka |
Gıda kodeksine göre çoğu gıda için raf ömrünün etikette belirtilmesi zorunludur ve bu amaçla etikette son tüketim tarihinin yazılması ile yetinilmektedir.
4.Soru
Newton yasasına uyan, kimyasal açıdan saf ve fiziksel açıdan homojen akışkanlara ne ad verilir?
Newton yasasına uyan, kimyasal açıdan saf ve fiziksel açıdan homojen akışkanlara ne ad verilir?
Konsistens |
Viskozite |
Monomer |
Kinestetik |
Tekstür |
Gıdada akışın veya deformasyonun başlaması için gerekli kuvvet yerçekimi ivmesinden küçük ise vizkozite veya konsistens, büyük ise kinestetik veya tekstürden söz edilmektedir.
Vizkosite ve konsistens; akmaya karşı direnci göstermektedir. Newton yasasına uyan, kimyasal açıdan saf ve fiziksel açıdan homojen akışkanlar için viskozite, diğerleri için ise konsistens (kıvam) kavramı kullanılmaktadır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisinin kontrolü Sağlık Bakanlığı tarafından yapılmaktadır?
Paketli krakerler |
Ekmek |
Gazlı, şekerli içecekler |
Doğal maden suları |
Sebze ve meyveler |
Tarım Bakanlığı gıdaların, Sağlık Bakanlığı suların kontrolü ile görevlidir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi teknik-fiziksel kalite ögelerinin kapsamındadır?
Beslenme değeri |
Sağlık değeri |
Kullanım değeri |
Tadım değeri |
Fiyat değeri |
• Fizyolojik kalite ögeleri beslenme değerini kapsar.
• Hijyenik-toksikolojik kalite ögeleri sağlık değerini kapsar.
• Teknik-fiziksel kalite ögeleri kullanım değerini kapsar.
• Duyusal kalite ögeleri tadım değerini kapsar.
Doğru yanıt C seçeneğidir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi gıdalarda, gıdanın tadım değerini etkileyen bir özellik değildir?
Renk |
Tat |
Şekil |
Tekstür |
Kıvam |
Şekil, gıdanın teknik kalite öğelerinden birisidir.Duyusal kalite ögeleri gıdanın keyif işlevini yansıtmaktadır ve gıdanın tadım değeri’ni belirleyen bu özelliklerdir. Bu grupta yer alan başlıca özellikler; renk tat, koku, vizkozite/kıvam, tekstür veya dokudur.
8.Soru
Bruselloz gibi hayvan kaynaklı hastalıklar aşağıdakilerden hangisinin kapsamında değerlendirilebilir?
Zoonotik etkenler |
Patojen etkenler |
Mikotoksin |
Hormon kalıntısı |
Katkı maddesi |
Zoonotik etkenler; tüberküloz, bruselloz, sisterkozis, ekinokokozis, toksoplazmazis,leptospiroz gibi hayvan kaynaklı hastalıkları kapsamaktadır. Doğru yanıt A seçeneğidir.
9.Soru
CAC tarafından üye ülkelerle irtibat için kurulmuş irtibat noktalarına ne ad verilir?
Genel Prensipler Komitesi |
Kodeks İrtibat Noktaları |
WHO Genel Müdürlüğü |
Kodeks Alimentarius Sekretaryası |
FAO merkez bürosu |
Komisyon üye ülkelerle irtibatı kolaylaştırmak amacıyla ülke Kodeks İrtibat
Noktaları kurmuştur ve ülkelerin çoğu ulusal aktiviteleri koordine etmek amacıyla
Ulusal Kodeks Komitesine sahiptir.
10.Soru
Tarihte gıda mevzuatına dair ilk bulgu hangi uygarlıkta görülmüştür?
Osmanlı devleti |
Roma imparatorluğu |
Asurlar |
Mısırlılar |
Hititler |
Tarihte gıda mevzuatının yer aldığı ilk bulgu, Anadolu’da Hitit devrine ait bir sütunda yer almaktadır. Bundan yaklaşık 4000 yıl öncesine ait olan bu sütunda, “Komşunun etini zehirleme” yazmaktadır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kalite kavramı için söylenemez?
Soyut bir kavramdır. |
Amaca uygun olmalıdır. |
Kullanıma uygun olmalıdır. |
Görünüş değildir. |
Söz verilen değil, yerine getirilendir. |
Amaca uygunluk, kullanıma uygunluk, isteklere uygunluk durumu da kalite olarak tanımlanabilmektedir. Kalite; görünüş değildir. Yalnızca görsel özelliklere dayanılarak kalitenin değerlendirilmesi yanlıştır. söz verilen değil, yerine getirilendir ve verilen sözün ya da vaadin yerine getirilip getirilmediği herhangi bir yolla belirlenmelidir. Kalite, soyut bir kavram değildir. Ölçülebilen özelliklerle tanımlanabilen somut bir olgudur. Doğru cevap A seçeneğidir.
12.Soru
Duyusal analiz paneli kaç tadımcıdan oluşmaktadir?
1-5 |
2-5 |
3-5 |
3-8 |
4-12 |
Duyusal analiz paneli 3-8 tadımcıdan oluşmalıdır.
13.Soru
5179 sayılı Gıda Yasası'nın Tüketici Hakları maddesine (Madde 22)'ye göre aşağıdakilerden hangileri doğrudur?
- Tüketiciler, her türlü gıda maddesi ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri üreten, ithal eden ve satan gerçek veya tüzel kişiler tarafından bilgilendirilir.
- Lüzumu halinde gıdaların içeriği ve özelliği hakkında tüketicilerin bilgi sahibi olmaları sağlanır.
- Gıda maddeleri ile ilgili olarak tüketiciler yanıltılamaz ve yanlış yönlendirilemez.
-
Piyasaya sürülen gıdaların, izlenebilirliğini kolaylaştırmak amacıyla, gerekli bilgileri içerecek şekilde etiketlenmesi ve tanımlanması zorunludur.
I ve II |
III ve IV |
I, II ve III |
I, II ve IV |
II, III ve IV |
5179 sayılı Gıda Yasası'nın Tüketici Hakları maddesine (Madde 22)'ye göre, tüketici haklarının korunması amacıyla, tüketiciler; her türlü gıda maddesi ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri üreten, ithal eden ve satan gerçek veya tüzel kişiler tarafından bilgilendirilir. Lüzumu halinde gıdaların içeriği ve özelliği hakkında tüketicilerin bilgi sahibi olmaları sağlanır. Gıda maddeleri ile ilgili olarak tüketiciler yanıltılamaz ve yanlış yönlendirilemez. IV numaralı seçenek "Piyasaya sürülen gıdaların, izlenebilirliğini kolaylaştırmak amacıyla, gerekli bilgileri içerecek şekilde etiketlenmesi ve tanımlanması zorunludur." Madde 16 (İzlenebilirlik) kapsamında olduğu için doğru cevap I, II ve III. maddeleri içeren C şıkkıdır.
14.Soru
Gıda ambalajında plastik doku sağlam değilse, plastik ambalajdan gıdaya monomer kalıntısı ve ayrıca plastik katkısı geçmesi durumuna ne ad verilir?
Metalik bulaşan |
Patojen etken |
Mikotoksin |
Radyonüklit |
Migrasyon |
Plastik doku sağlam değilse, plastik ambalajdan gıdaya monomer kalıntısı ve ayrıca plastik katkısı geçebilmektedir. Bu olaya migrasyon adı verilmektedir. Gı- da ambalajı olarak kullanılan plastiklerde toplam migrant miktarının 1 dm2 başına 10 mg’ı ya da 1 kg başına 60 mg’ı geçmemesi gereklidir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi izin verilen gıda katkılarının kullanılmasında uyulması gereken kurallardan biri değildir?
Yalnızca izin verildiği gıdalarda kullanılmalıdır. |
Gıda kodeksinde yazılı maksimum doz aşılmamalıdır. |
Katıldığı gıda kusursuz olmalı, kusuru kapatmak amacı ile kullanılmamalıdır. |
Katıldığı gıdanın etiketinde; işlevi ve adı veya işlevi ve E kodu ile belirtilmelidir. |
Gıdanın ölçüsü ile katkı maddesinin oranı isteğe göre değişebilmelidir. |
Gıda katkılarının kullanılmasında uyulması gereken kurallar arasında;gıdanın ölçüsü ile katkı maddesinin oranı isteğe göre değişebilmesi gibi bir kural yoktur.
16.Soru
Besin ögeleri ve gıda bileşenlerinden etkisi olumlu olanların fazlalığının veya olumsuz olanların azlığının gıda etiketinde belirtilmesine ne ad verilir?
Fizyolojik kalite |
Sağlık beyanı |
Beslenme etiketi |
Beslenme beyanı |
Temel besin ögeleri |
Fizyolojik kalite; gıdanın besinsel ve fizyolojik ögeleri hangi miktarda içerdiği ve günlük tüketimin gereksinimi hangi düzeyde karşıladığı ile ilişkilidir. Sağlık beyanı, bir besin ögesi veya biyoaktif bileşeninin sağlık üzerine olumlu etkisinin belirtilmesidir. Beslenme etiketi, enerji değeri ve besin ögeleri miktarı ile ilgili bilgilerin gıda etiketinde belirtilmesidir. Temel besin ögeleri, yeterli ve dengeli beslenmede her gün enerji hariç 48 besin ögesinin (vitamin, mineral, amino asit, yağ asidi) alınmasının gerekmesidir. Beslenme beyanı ise, besin ögeleri ve gıda bileşenlerinden etkisi olumlu olanların fazlalığının veya olumsuz olanların azlığının gıda etiketinde belirtilmesidir. Doğru cevap D seçeneğidir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dikey tebliğ kapsamında değildir?
Pestisit limitleri |
Zeytinyağı |
Meyve suyu |
Makarna |
Tahin |
Dikey tebliğler, bir gıda grubu veya gıda maddesine özgü olan kuralları ve özellikleri tanımaktadır ve bunların çoğu baharat, ekmek, lokum, makarna, meyve suyu, tahin, zeytin yağı gibi ürün standardı niteliğindedir. Pestisit limitleri yatay tebliğler kapsamında olduğu için doğru cevap A'dır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi gıdanın duyusal kalite ögelerinden biri değildir?
Gıdanın rengi |
Gıdanın temizliği |
Gıdanın kokusu |
Gıdanın kıvamı |
Gıdanın dokusu |
Duyusal kalite ögeleri gıdanın renk, tat, koku, vizkozite/kıvam, tekstür veya dokusudur. Gıdanın temizliği duyusal kalite ögeleri arasında yer almaz.
19.Soru
Gıdalardaki tüberküloz, bruselloz sisterkozis, ekinokokozis, toksoplazmazis, leptospiroz gibi hastalıkların kaynağına ne ad verilir?
Çevre bulaşanları |
Prosess kaynaklı bileşikler |
Ambalaj kaynaklı bileşikler |
Kimyasal etkenler |
Zoonotik etkenler |
Zoonotik etkenler; tüberküloz, bruselloz, sisterkozis, ekinokokozis, toksoplazmazis, leptospiroz gibi hayvan kaynaklı hastalıkları kapsamaktadır. Bunların varlığı; hayvan sağlığı ile ilgili önlemlerin ve hayvan barınaklarındaki hijyenik koşulların yetersizliğine bağlıdır.
20.Soru
Bir gıdanın enerji değeri ve besin ögeleri miktarı ile ilgili bilgiler nerede verilir?
Kalite derecesi |
Beslenme etiketi |
Beslenme beyanı |
Sağlık beyanı |
Girdi |
Beslenme etiket; enerji değeri ve besin ögeleri miktarı ile ilgili bilgilerin gıda etiketinde belirtilmesidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ