Hukukun Temel Kavramları Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, kanunun başka bir idarî yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme (temyiz) merci olup, kanunla gösterilen belli davalara da ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar?
Danıştay |
Ceza Mahkemeleri |
Yargıtay |
Bölge İdare Mahkemeleri |
İlk Derece Mahkemeleri |
Danıştay, kanunun başka bir idarî yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme (temyiz) merci olup, kanunla gösterilen belli davalara da ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar. Doğru cevap A şıkkıdır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1926 yılında Türk Medeni Kanunu'nun kabulü ile ortaya çıkan sonuçlardan değildir?
Modern hukuki düşünce ve hukuk kültürü de benimsenmiş olması |
Çok eşli evliliğin yasaklanması ile tek eşli evliliğin kabulü başta olmak üzere aile düzeni ve evli kadının statüsünde kökten bir değişim gerçekleştirilmiş olması |
Hukuk birliği ve tekliğinin sağlanmış olması |
Türkiye'nin böylelikle laik bir hukuk düzenine geçmiş olması |
Türkiye'nin Common Law hukuk sisteminin bir parçası olması |
Türk Medeni Kanununun 1926’da kabulünün bağımsızlığı güvencelendirme amacını da aşan sonuçları oldu:
• İlkin Türkiye böylelikle laik bir hukuk düzenine geçmiş oldu. Buna bağlı olarak, Türk hukuku Kıta Avrupası hukukunun bir parçası oldu;
• İkinci olarak, çok hukukluluktan çöküşle birlikte çok başlı hukuka evrilen yapı tasfiye edilerek hukukun birliği ve tekliği sağlanmış oldu;
• Üçüncüsü, Hukuku Aile Kararnamesi’yle başlayan çok eşli evliliğin yasaklanması ile tek eşli evliliğin kabulü başta olmak üzere aile düzeni ve evli kadının statüsünde kökten bir değişim gerçekleştirilmiş oldu.
• Dördüncüsü, ve daha kapsayıcı olanı Medeni Kanun ve onu izleyen benimsemelerle, modern hukuki düşünce ve hukuk kültürü de benimsenmiş oldu.
1926 ile başlayan ağırlıklı olarak benimsemeye dayalı hukuki modernleşmenin tek ürünü Türk Medeni Kanunu değildi kuşkusuz. Ancak Türk Medeni Kanunu özel hukuk alanında Ticaret Kanunu ve usul kanunları gibi diğer pek çok düzenlemenin temeli olan ana hukuki düzenleme niteliği taşıdığı; dahası medeni yasalar ilgili oldukları toplumun hukuksal kimliğini ifade ettikleri için, onun benimsenmesi neredeyse tek başına bütün bir hukuk devriminin yön ve içeriğini ifade etmektedir. Doğru cevap E'dir.
3.Soru
Aşağıdaki hukuk alanlarından hangisine ilişkin bir uyuşmazlığı çözerken hakimin hukuk yaratması söz konusu olamaz?
Miras hukuku |
Ticaret hukuku |
Borçlar hukuku |
Medeni hukuk |
Ceza hukuku |
Hâkimin, önüne gelen bir uyuşmazlığı çözümsüz bırakması ve bir karar vermeden kaçınması mümkün değildir. Anayasa’nın 36. maddesinin ikinci fıkrasına göre, bir mahkeme görev ve yetkisi içindeki davaya bakmaktan kaçınamaz. Medeni Kanun’un 1. maddesine göre, “hakkında uygulanabilecek Kanun hükmü ya da örf ve âdet kuralı bulunmayan konularda, hâkim kanun koyucu olsa idi nasıl bir kural koyacak idiyse ona göre hüküm verir”. Hâkim hakkı yerine getirmekten kaçınamaz; dolayısıyla özel hukuk bakımından hâkim önüne gelen bir uyuşmazlıkta çözüm için bir hukuk kuralına ulaşamazsa öncelikle kıyas yapacak; benzeri hükümleri uygulamayı deneyecek, bilimsel ve yargısal içtihattan yararlanabilecek; gelenek hukukuna başvuracaktır. Eğer bu yollarla sonuca ulaşamazsa kendisini kanun koyucu yerine koyarak hukuki sorunu çözmeye çalışacaktır. Buna hâkimin hukuk yaratması denir. Ceza hukukunda kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesi gereği hâkimin hukuk yaratması söz konusu olmaz. Eğer bir konu ceza kanunları ile düzenlenmemişse, hâkim kendi görüş ve düşüncesine uygun bulmasa dahi hukuk yaratamayacak ve ortada bir suç ve ceza olmadığı için davaya son verecektir. Doğru cevap E'dir.
4.Soru
Bir kimsenin hukuka aykırılık oluşturan kusurlu bir davranışı sonucu başkasına verdiği zararın o kişiye ödettirilmesine ne ad verilir?
Ceza |
Cebri icra |
Tazminat |
Mutlak Butlan |
Nispi Butlan |
Tazminat bir kimsenin hukuka aykırılık oluşturan kusurlu bir davranışı sonucu başkasına verdiği zararın o kişiye ödettirilmesidir. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Bir davada ileri sürülen taleplerin maddi hukuk kurallarına göre incelenmesi sonucunda davanın esas bakımından kabulü veya reddi şeklinde mahkemece verilen nihai karara ne ad verilir?
Onama |
Red |
Kabul |
Hüküm |
Ara Karar |
Mahkemenin verdiği nihai karara hüküm denir. Doğru cevap D seçeneğidir.
6.Soru
- Hukuki yaptırımlar, hukuk kurallarının ihlali halinde uygulanır.
- Hukuki yaptırımlar türlerine göre kişiler üzerinde farklı etkiler yaratır.
- Tek bir hukuka aykırı eylem varsa sadece bir hukuki yaptırım uygulanacaktır.
- Hukuki yaptırım uygulama yetkisi devlet tekelindedir.
- Hukuki yaptırımlar da diğer sosyal düzen kurallarında olduğu gibi manevi yaptırımlar da içerir.
Yukarıdaki ifadelerden kaç tanesi doğrudur?
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Yaptırımın türü, ilgili hukuk alanı, ihlal edilen hukuk kuralı, ihlalin niteliği ve etkilerine göre belirlenmektedir. Tek bir hukuka aykırı
eylemden birden fazla yaptırım türü aynı anda ortaya çıkabilir. Hukuki yaptırım diğer sosyal düzen kurallarından farklı olarak “maddi” nitelik taşır. III ve V numaralı ifadeler yanlıştır. Doğru yanıt C seçeneğidir.
7.Soru
Genel kabul gören bir yaklaşıma göre sosyal düzen kuralları dört başlıkta incelenir. Aşağıdakilerden hangisi bu kurallardan biri değildir?
Din kuralları |
Ahlak kuralları |
Görgü kuralları |
Hukuk kuralları |
Siyasi kurallar |
Sosyal düzen kuralları sayılamayacak kadar çoktur ancak bilimin önemli bir fonksiyonu bilimsel bilgiyi sınıflayarak anlaşılabilir kılmaktır. Bu yönden yaklaşıldığında, sosyal düzen kurallarının, özellikleri de dikkate alınarak sınıflandırılması mümkündür. Genel kabul gören bir yaklaşıma göre sosyal düzen kuralları:
• Din kuralları,
• Ahlak kuralları,
• Görgü kuralları,
• Hukuk kuralları şeklinde sınıflandırılabilir.
8.Soru
“Değerler sistemi içinde, insan davranışları hakkında “doğru” ya da “yanlış” bulma açısından yapılan değerlendirmelerin bütünü” olarak tanımlanabilecek kurallar aşağıdakilerden hangisidir?
Din kuralları |
Ahlak kuralları |
Hukuk kuralları |
Görgü kuralları |
Nezaket kuralları |
Ahlak kuralları iyilik-kötülük, doğrulukyanlışlık gibi çeşitli konulardaki değer yargılarıdır.
9.Soru
Hukuk sisteminin nihai amacı aşağıdakilerden hangisidir?
Düzeni sağlamak |
Kişisel özgürlüğü korumak |
Taraflar arası anlaşmayı sağlamak |
Özgürlüğü sağlamak |
Adaleti gerçekleştirmek |
Hukuk sisteminin nihai amacı adaleti gerçekleştirmektir. Hukuk devleti demek adaleti sağlayan devlet demektir. Hukukta ve sosyal düzende büyük önem taşıyan adalet kavramını tanımlamak son derece güçtür. Bir tanıma göre adalet “sana yapılmasını istemediğini başkasına yapmamaktır”. Doğru cevap E'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Avrupa İnsan hakları mahkemesinin organlarından biri değildir?
Genel Kurul |
Komite |
Disiplin Kurulu |
Daire |
Büyük Daire |
Avrupa İnsan hakları mahkemesinin organları şunlardır:
- Genel Kurul
- Komite
- Daire
- Büyük Daire
Doğru cevap C'dir.
11.Soru
- İlk derece hukuk mahkemelerinden verilen ve kesin olmayan hüküm ve kararlara karşı yapılan istinaf başvurularını karara bağlamak
- Yargı çevresi içerisinde bulunan ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek
- Yargı çevresi içerisinde bulunan ilk derece ceza mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek
- Yargı çevresindeki yetkili ilk derece hukuk mahkemesinin bir davaya bakmasına fiili veya hukuki bir engel çıktığı veya iki mahkemenin yargı sınırları kapsamının belirlenmesinde tereddüt edildiği takdirde, o davanın bölge adliye mahkemesi yargı çevresi içerisinde başka bir hukuk mahkemesine nakline veya yetkili mahkemenin tayinine karar vermek
Yukarıdakilerden hangileri bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerinin görevleri arasında sayılabilir?
I ve II |
I, II ve III |
II, III ve IV |
I, II ve IV |
I, II, III ve IV |
Bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerinin görevleri şunlardır:
- İlk derece hukuk mahkemelerinden verilen ve kesin olmayan hüküm ve kararlara karşı yapılan istinaf başvurularını karara bağlamak,
- Yargı çevresi içerisinde bulunan ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek,
- Yargı çevresindeki yetkili ilk derece hukuk mahkemesinin bir davaya bakmasına fiili veya hukuki bir engel çıktığı veya iki mahkemenin yargı sınırları kapsamının belirlenmesinde tereddüt edildiği takdirde, o davanın bölge adliye mahkemesi yargı çevresi içerisinde başka bir hukuk mahkemesine nakline veya yetkili mahkemenin tayinine karar vermek,
- Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.
Doğru cevap D'dir çünkü madde III bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin görevleri arasındadır.
12.Soru
İngiltere parlamentosunun yasama faaliyeti sonucu oluşmuş bulunan yasa hukukunu ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Equity |
Roma hukuku |
Common law |
Pandekt hukuku |
Statute law |
Bu durum İngiliz Hukuku’nun tarihsel olarak üç kaynağa dayalı olarak gelişmesiyle ilgilidir. Bunlar Common Law, Equity ve Statute Law olarak ifade edilirler.
Karşılaştırmalı Hukuk yazınının haklı olarak izlediği bir tarzı biz de koruyor ve bu adları İngilizce özgün ifadeleriyle kullanıyoruz. Common Law’u ‘’Ortak Hukuk’’, Equity’yi “Hakkaniyet” ve Statute Law’u da “Yasa Hukuku” olarak Türkçeleştirebiliriz. Ancak bununla örneğin, Kıta Avrupası’nda Pandekt Hukuku’nun “ortak hukuk” işlevi gördüğünü söylediğimizde kastettiğimiz anlamın Common Law’ı “ortak hukuk” olarak Türkçeleştirmemizdeki anlamla ayrımını asla ifade edemeyiz. Bu yüzden başka dillerde İngiliz Hukuku anlatılırken İngilizce özgün ifadeler neden korunuyorsa, biz de
aynı gerekçeyle bu ifadeleri kullanıyoruz. İngiliz Hukuku’nun üçüz kaynağının ilk ikisi yargı kararlarının oluşturduğu bir hukuku, sonuncusu ise İngiltere parlamentosunun yasama faaliyeti sonucu oluşmuş bulunan yasa hukukunu ifade eder.
13.Soru
Tarafların serbest iradeleriyle başka türlüsünü belirlemedikleri taktirde uygulanan hukuk kuralları aşağıdakilerden hangisidir?
Emredici hukuk kuralları |
Yorumlayıcı hukuk kuralları |
Tamamlayıcı hukuk kuralları |
Tanımlayıcı hukuk kuralları |
Diğer hukuk kuralları |
Tamamlayıcı Hukuk Kuralları; tarafların serbest iradeleriyle başka türlüsünü belirlemedikleri taktirde uygulanan kurallardır. Bu kurallarda taraflar arası ilişkilere olabildiğince az müdahale hedeflenmektedir. Türk hukukunda irade serbestisi esastır ancak, kişiler serbest iradeleri ile bir konuda kararlaştırma yapmazlarsa doğacak boşluk tamamlayıcı hukuk kuralları ile doldurulur. Ceza hukukunda az sayıda, borçlar hukukunda çok sayıda tamamlayıcı hukuk kuralı yer alır.
14.Soru
Yargıtayda kaç tane hukuk dairesi bulunur?
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
Yargıtay Kanunu’na göre, Yargıtay’da on iki hukuk, on iki ceza dairesi ve her dairede bir daire başkanı ile yeteri kadar üye bulunur (YK m. 5). Yargıtay’da ayrıca yeteri kadar tetkik hâkimi bulunur (YK m. 36, I).
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hukuk kurallarının özellikleri arasında değildir?
Hukuk kuralları geneldir. |
Hukuk kuraları soyuttur. |
Hukuk kuralları yaptırıma bağlıdır. |
Hukuk kuralları kişisel menfaati gözetir. |
Hukuk kuralları süreklidir. |
Hukuk kuralları genel, soyut, sürekli ve yaptırıma bağlı kurallardır. Doğru cevap D'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ile ilgili doğrudur?
Bireyler doğrudan başvurabilmektedir. |
Başvurular sadece İngilizce olabilir. |
Hükümetler başvuruda bulunabilir. |
Duruşmalar kapalı yürütülür. |
Başvurular duruşmasız yapılır. |
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Eki Protokollerin sözleşmeci devletlerden biri tarafından ihlal edilmesi nedeniyle zarar gören gerçek kişiler, hükümet dışı kuruluşlar ve kişi grupları, Mahkemeye başvuruda bulunabilirler. Sözleşme gereğince, devletler, bu hakkın etkin bir şekilde kullanılmasına engel olmamalıdırlar. Kişilerin mahkemeye başvuru yapabilmeleri için iç hukuk yollarını tüketmiş olmaları gerekmektedir. Mahkemenin yargılama (resmî) dilleri İngilizce ve Fransızca olmasına rağmen, kişiler başvurularını sözleşmeci devletlerin dillerinden herhangi biri ile yapabilirler. Mahkeme, başvuru hakkındaki incelemesini, kural olarak dosya üzerinden (duruşmasız) yürütür. Bununla beraber, duruşma yapılmasına karar verilen hallerde duruşmalar herkese açıktır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ceza yargılamasında görevli özel mahkemelerden biri değildir?
Çocuk mahkemesi |
Çocuk ağır ceza mahkemesi |
Asliye ceza mahkemesi |
İcra ceza mahkemesi |
Fikri ve sınaî haklar ceza mahkemesi |
Asliye ceza mahkemeleri, ceza yargılamasındaki genel mahkemelerdendir. Cevap C dir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, yalnızca Bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin görevlerinden biridir?
Yargı çevresi içerisinde bulunan ilk derece ceza mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek, |
Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak, |
Yargı çevresindeki yetkili ilk derece hukuk mahkemesinin bir davaya bakmasına fiili veya hukuki bir engel çıktığı veya iki |
İlk derece hukuk mahkemelerinden verilen ve kesin olmayan hüküm ve kararlara karşı yapılan istinaf başvurularını karara bağlamak, |
Yargı çevresindeki ilk derece ceza mahkemeleri hâkimlerinin davayı görmeye hukuki veya fiili engellerinin çıkması hâlinde, o |
Yargı çevresindeki ilk derece ceza mahkemeleri hâkimlerinin davayı görmeye hukuki veya fiili engellerinin çıkması hâlinde, o
davanın bölge adliye mahkemesi yargı çevresi içerisinde başka bir adlî yargı ilk derece ceza mahkemesine nakli hakkında karar
vermek, Bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin görevlerinden biridir. Doğru cevap E şıkkıdır.
19.Soru
Danıştay kaç daireden oluşur?
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
Danıştay, dokuzu dava, biri idarî daire olmak üzere on daireden oluşur (DK m. 13, I). Bölge idare mahkemelerinin verdikleri nihai kararların ve ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’da görülen davalarla ilgili nihai kararların temyiz incelemesi Danıştay Dava Daireleri tarafından yapılır (2577 s.K. m. 46; DK m. 25).
20.Soru
Anayasa Mahkemesi ile Yargıtay arasında ortaya çıkan bir görev uyuşmazlığı, hangi merci tarafından çözülecektir?
Uyuşmazlık Mahkemesi |
Anayasa Mahkemesi |
Yargıtay |
Danıştay |
Bölge Adliye Mahkemesi |
Farklı yargı kolları arasında ortaya çıkan yargı yolu uyuşmazlıklarını gidermek amacıyla teşkil edilen yargı kolu ise uyuşmazlık yargısıdır. Anayasa’ya göre, adlî ve idarî yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmekle görevli ve yetkili yüksek yargı merci Uyuşmazlık Mahkemesidir. Buna karşılık, diğer yargı mercileri ile Anayasa Mahkemesi arasındaki görev uyuşmazlıklarında, Uyuşmazlık Mahkemesi değil, Anayasa Mahkemesinin kararı esas alınır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ